Het elektriciteitsnet kan geen energie opslaan. Dit betekent dat zodra elektriciteit wordt opgewekt, er direct een verbruik tegenover moet staan. Vraag en aanbod moeten altijd gelijk zijn, anders ontstaat er onbalans op het elektriciteitsnet. Tot nu toe kon dat aan de aanbodzijde worden geregeld door kolen- en gascentrales harder of zachter te laten draaien. Met de inzet van zonne-en windenergie gaat dat niet. Vraag en aanbod kun je hierbij niet sturen, maar wel opslaan, bijvoorbeeld in batterijen. 

“Maar met de toename van duurzame energiebronnen is het ‘in balans houden’ lastiger”, vertelt Lars Rupert, CFO bij GIGA Storage. Batterijen worden steeds belangrijker om de balans tussen opwek en verbruik te behouden, zeker als gas- en kolencentrales gesloten worden. “Dit omdat we steeds meer zonne- en windenergie opwekken, maar er ook momenten zijn dat de zon niet schijnt of de wind niet waait en dan hebben we ook energie nodig.”

“Batterijen kunnen energie opslaan”, gaat Rupert verder. Maar dit is zeker niet de enige oplossing voor een betere werking van het elektriciteitsnetwerk. Het vergt bijvoorbeeld ook flexibiliteit van de gebruikers. Tot voor kort werd op een paar centrale punten energie opgewekt bij de grote energiecentrales. Nu er decentraal steeds meer zonne- en windenergie wordt opgewekt, ontstaan er problemen op het energienetwerk, omdat het netwerk niet is gebouwd voor deze decentrale energieopwekking. Deze nieuwe opwekpunten worden overbelast wanneer er teveel energie op wordt gezet. Je kunt het eigenlijk vergelijken met een provinciale weg die aansluit op de snelweg. Willen teveel auto’s van de provinciale weg de snelweg op, dan ontstaat er een file. 

Wat betreft het energienetwerk levert iedereen met een zonnepaneel eigenlijk al energie op het netwerk, als het niet direct wordt verbruikt. Er zijn dus heel veel kleine aansluitpunten die het energienetwerk voorzien van energie. Om die toevoer te kunnen reguleren, is de inzet van batterijen op strategische posities noodzakelijk. Dat is een bijkomende rol naast het mogelijk maken van het afschakelen van fossiele centrales. Het belang is dus veel groter.” Niet alleen meer zonne- en windenergie moet worden aangesloten op het netwerk, maar ook nieuwe woonwijken en uitbreiding van de industrie. Daarnaast moet de industrie verduurzamen. “Op dit moment liggen plannen voor woonwijken en nieuwe industrie stil, omdat er te weinig aansluitmogelijkheden zijn op het bestaande elektriciteitsnet. Batterijen kunnen naast netverzwaringen een belangrijke rol spelen om deze knelpunten op te lossen.”

Door batterijen op slimme plekken aan te sluiten, kan er efficiënter gebruik worden gemaakt van het elektriciteitsnet, waardoor minder uitbreiding van het huidige elektriciteitsnet nodig is en de consument uiteindelijk ook minder betaalt. Toch wordt de ontwikkeling van energieopslag tegengewerkt door de huidige wet- en regelgeving.  “Een heel groot deel van onze kosten voor de batterij gaan op aan transportkosten, omdat wij, als we de elektriciteit in de batterij laden, als consument worden gezien, maar deze kosten niet terugkrijgen als we de elektriciteit weer op het net zetten”. Als deze elektriciteit daarna wordt geconsumeerd door de consument, worden deze transportkosten nogmaals aan de consument berekend. “Door deze wetgeving zijn de transportkosten voor energieopslagprojecten te hoog voor een rendabele businesscase”, stelt Rupert. “Het bouwen van energieopslag om het elektriciteitsnetwerk te ondersteunen, wordt momenteel in de huidige wet- en regelgeving beboet. Als deze barrière wordt weggenomen, creëren we een versnelling én een betere prijs voor de consument, doordat er minder geïnvesteerd hoeft te worden in de verzwaring van het elektriciteitsnetwerk.”

Een goed voorbeeld van energieopslag is project Buffalo, besluit Rupert. “De Buffalo-batterij wordt in 2022 geplaatst op het terrein van Wageningen University & Research in Lelystad.” De batterij is de grootste batterij in Nederland met een vermogen van 25MW en 48MWh capaciteit en wordt aangesloten op - en is onderdeel van het smart-grid van Windnet. Ook is deze direct verbonden met de windparken Mammoettocht, Neushoorntocht en het zonnepark van Solarvation. Eneco gaat de batterij voor meerdere jaren huren. Ze gaat de batterij inzetten voor een balancering van haar energiediensten met duurzame energie, en om meer duurzame energie op het juiste moment op het elektriciteitsnet in te zetten. Dit wordt gedaan door de batterij zo in te zetten dat het afschakelen van duurzame energieproductie wordt beperkt en het elektriciteitsnet wordt gestabiliseerd. “Zo levert deze batterij een belangrijke bijdrage aan de vermindering van de CO₂-uitstoot.”

Delen: