Lightproducten prima alternatief voor suiker

Journalist
Ger de Gram

Google eens op internet naar lightproducten. Dan zie je dat ze niet alleen positieve effecten toegedicht krijgen. Er gaan ook de wildste geruchten over zoetstoffen als Aspartaam. Vooral bijgeloof, zeggen twee specialisten. Dat alternatieven voor suiker soms in een slecht daglicht staan, heeft vooral van doen met de schreeuwkracht van social media. Lightproducten zijn in feite gezonder.

Of gezonder: dat mag je eigenlijk ook niet zeggen. Prof. dr. ir. Tiny van Boekel, levensmiddelentechnoloog en buitengewoon hoogleraar aan Wageningen University, geeft zelf al aan dat hij liever niet praat over gezond of ongezond. “Waar het om gaat, is dat je matig en gevarieerd eet. Als je dat als uitgangspunt neemt, dan is er heus ruimte om te variëren. Elke dag patat is niet gezond, maar een enkele keer een bakje met mayo kan echt geen kwaad.”

Goed, met die wetenschap op zak, terug naar lightproducten. Zijn die nou gezond of ongezond? Een zoetstof als Aspartaam dient ertoe om suiker te vervangen door een alternatief met lage of geen calorische waarde. Bij de zoetstof Aspartaam geldt daarbij bovendien dat de zoetstof dusdanig van kwaliteit is dat een kleine hoeveelheid volstaat. Er valt dus te concluderen dat Aspartaam een prima alternatief is voor het gebruik van suiker. En al die heisa op internet dan? Je kunt emotionele stoornissen krijgen van Aspartaam, hoofdpijn, het goedje is zelfs kankerverwekkend. Noem maar op.

Van Boekel: “De vermeende schadelijke effecten zijn nooit wetenschappelijk aangetoond. Omdat de geruchten zo hardnekkig bleven, is Aspartaam uitputtend onder de loep genomen, maar dat heeft nooit een negatief bewijs opgeleverd. De commotie heeft vooral van doen met de impact van het internet. Als je maar hard genoeg schreeuwt dat het product schadelijk is, dan zijn mensen daar inderdaad gevoelig voor.”

Los daarvan is het soms wel degelijk de vraag of een light-versie inderdaad een gezond alternatief oplevert. Zo bestaan er ontbijtproducten waar het vet is vervangen door een light-variant, terwijl het toegevoegde zetmeel de calorische waarde iets heeft verhoogd. En dan is het nog maar de vraag of dat een gezond alternatief oplevert.

Dezelfde reactie als die van Van Boekel valt ook op te tekenen bij Raymond Gianotten, directeur van de Nederlandse vereniging Frisdranken, Waters en Sappen. Light frisdranken, zegt hij, is de enige categorie waar bij het vervangen van suikers daadwerkelijk een alternatief zonder calorieën oplevert. “Je haalt de suikers er ook aantoonbaar uit.” Bij een light-variant van koekjes bijvoorbeeld worden de suikers er weliswaar uitgehaald, maar dan heb je een ander ingrediënt nodig om tot een eetbaar product te komen. Meer vet bijvoorbeeld. “Daarmee voeg je andere calorische waarde toe. Dan schiet je eigenlijk ook niet echt op.”

Nog even naar die horrorverhalen. Vooral Aspartaam is daar het slachtoffer van, en in mindere mate zoetstof Stevia. Hoe ontstaan die geruchten toch? “Zulke hardnekkige verhalen zijn vaak gebaseerd op individuele ervaringen. Er zal heus wel iemand bestaan met een overgevoeligheid voor Aspartaam. Ikzelf bijvoorbeeld ben overgevoelig voor knoflook. Als je dat opblaast, dan kun je ook knoflook wegzetten als gevaar voor de gezondheid.”