De waterschappen bereiken hun grenzen. Eeuwenlang zijn zij in staat geweest zelfstandig te zorgen voor droge voeten en schoon water, maar de effecten van klimaatverandering vragen om meer. Er moet fundamenteel worden nagedacht over nieuwe oplossingen, en hechte samenwerking met overheden, bedrijven en inwoners. Het doel is duidelijk, een veilige en duurzame omgeving creëren voor nu en in de toekomst. Dit maakt dat Waldo von Faber en Thea Fierens, beide hoogheemraad bij het hoogheemraadschap van Rijnland, niet alleen werken aan gebiedsplannen, maar ook de handen ineenslaan met projectontwikkelaars voor de bouw van duurzame woonwijken.
Het hoogheemraadschap van Rijnland heeft als missie ‘Zorgen voor droge voeten en schoon water’. Het bestuur heeft dan ook een initiërende rol in het werken naar een klimaatbestendige omgeving. Waldo von Faber: “We leven in een drukbevolkte delta die niet alleen letterlijk de afvoer van Europa vormt, omdat het aan zee ligt, maar ook figuurlijk. Als er in Europa afval in rivieren terechtkomt, dan hebben wij hiermee te maken. Het is van belang om ervoor te zorgen dat het water van goede kwaliteit is voordat het in de zee terecht komt. Tegelijkertijd ligt onze delta meters onder de zeespiegel. Dat merken we als waterschap als geen ander. Wanneer we willen blijven wonen en werken in dit gebied, dan moeten we ervoor zorgen dat Nederlanders waterbewust zijn, dat onze woonomgeving is aangepast aan de klimaatverandering, waarin water centraal staat.”
Water Leeft
Nederlanders leven met water, maar water zelf ‘leeft’ ook. Het is de slogan van een campagne die Rijnland gebruikt om het herstel van biodiversiteit te bevorderen, en het zogeheten ‘groenblauwe’ denken bij inwoners te stimuleren. Von Faber, die biodiversiteit in zijn portefeuille heeft, formuleert het als volgt: “Water en natuur gaan hier hand in hand, en daar moeten we zuinig op zijn. Water is de bron van leven en energie. Het is een transportmiddel voor onze economie en voor onze sanitaire voorzieningen, het moet van goede kwaliteit zijn om mens, plant en dier gezond te houden.” Hoogheemraad Thea Fierens die de waterketen in haar portefeuille heeft, onderstreept het belang van waterbeheer. “Hiervoor moeten we samenwerken met elkaar, en dat biedt geweldige kansen bij de inrichting van nieuwe woonwijken.”
Duurzaam
Fierens neemt regelmatig deel aan de planvorming voor nieuwbouw op voormalig marine vliegkamp Valkenburg. De gemeente Katwijk wil hier binnen een paar jaar tijd een innovatieve, duurzame wijk aanleggen met ruim 5600 woningen. Thea Fierens: “In deze wijk, Valkenhorst, worden de principes aangebracht van klimaat adaptief bouwen, in samenwerking met de gemeente Katwijk, grondeigenaar Rijksvastgoedbedrijf en projectontwikkelaar BPD.” Het hoogheemraadschap van Rijnland en Dunea Duin & Water spelen daarbij een proactieve rol om er samen voor te zorgen dat bewoners over honderd jaar nog tevreden kunnen wonen met droge voeten. “Wanneer we nu geen verstandige maatregelen nemen”, zegt Fierens, “dan bouwen we problemen voor de toekomst. En de maatregelen kunnen we alleen realiseren door goed samen te werken. Er is niet één partij die een wijk duurzaam kan (en wil) maken, daarom moeten we de krachten bundelen.”
Naar een hoger plan
Voor de wijk Valkenhorst werken partijen aan concrete oplossingen zoals het gescheiden afvoeren van afvalwaterstromen; het hergebruik van drinkwater; warmtewinning uit water en de stedenbouwkundige inpassing van water in de wijk voor recreatie en natuurbeleving. Daarnaast wordt de wijk op boezemniveau aangelegd en dus letterlijk naar een hoger plan getild, zodat bewoners, ook in de toekomst, droge voeten houden. Fierens: “De aanleg van groenblauwe wijken, met veel water en groen, rietkragen en bomen die voor verkoeling zorgen, willen wij als waterschap stimuleren. Ook de gemeenten, bedrijven en bewoners willen wij aanzetten om mee te denken over de toekomst van deze groenblauwe wijken. Daarom zijn we een driejaar durende ‘Waterbazen’ campagne gestart. Mensen met een groenblauw idee voor hun buurt, kunnen bij ons subsidie aanvragen en ondernemers met een duurzame oplossing hebben een streepje voor.”
Meer informatie:
Brochure klimaat adaptief bouwen: www.rijksoverheid.nl/documenten/brochures/2020/04/30/handreiking-decentrale-regelgeving-klimaat-adaptief-bouwen-en-inrichten
Campagne Waterbazen: https://www.bewustlevenmetwater.nl/waterbazen/
Delen:
Apeldoorn en Delft staan voor uitdaging in stedelijke transformatie
Huis en tijdshorizon bepalen de keuze
