High-tech glastuinbouw voor een duurzame voedselproductie

Advertentie | nov 30, 2021

Advertentie

In de 60er jaren van de vorige eeuw begonnen de eerste ondernemers met het telen op steenwol in kassen. Het was een duurzamere manier om groenten te telen, omdat de grond niet hoefde te worden ontsmet met bijvoorbeeld schadelijke chemicaliën. Maar, wat het nog bijzonderder maakt, is dat de opbrengst en vruchtkwaliteit duidelijk verbeterde. Telen op steenwol was het begin van een nieuwe ontwikkeling waarbij precisie telen via de wortelzone mogelijk werd. Het stelt de teler in staat de plant precies te geven wat het nodig heeft aan voedingsstoffen en water, op het juiste moment in de ontwikkeling van de plant en vrucht.

Het telen uit de grond was de inleiding in de glastuinbouw voor verdere technische ontwikkeling. “Naast de duurzame voordelen en de verbeterde kwaliteit levert tuinbouw op steenwol ook een hogere productie op, toentertijd twintig procent extra. Inmiddels zijn die productiecijfers verveelvoudigd en zet die productiegroei nog steeds door”, vertelt Hub Janssen, managing director van Grodan. “De kas maakt het mede mogelijk om een eigen ecosysteem te creëren. Biologische en natuurlijke principes worden dagelijks toegepast in de kas. Hierdoor verlagen telers hun emissies, water wordt gerecycleerd, en er wordt gewerkt met natuurlijke vijanden om plaaginsecten te bestrijden. Ook kun je warmte hergebruiken”.

Ook kan er in kassen of indoor in diverse lagen in de hoogte gewerkt worden zoals in een flat gebouw. Dit wordt vertical farming genoemd. Hierdoor is er minder grond oppervlakte nodig en net zoals bij steenwol heb je geen goede grond nodig om te telen. Dat land kan teruggeven worden aan de natuur.

Oplossing voor wereldwijde voedselvraagtukken

Er zijn vele onderzoeken geweest om te kijken hoe de landbouw verbeterd kan worden, zeker nu er door de groeiende wereldbevolking dubbel zoveel voedsel geproduceerd moet worden, met de helft van de grondstoffen. Niet alleen in Nederland, maar ook in de rest van Europa, Canada en bijvoorbeeld het Midden-Oosten wordt dan ook steeds meer gebruik gemaakt van high-tech glastuinbouw. Water is in het Midden-Oosten nu al dermate schaars dat het een bepalende factor is om te kiezen voor high-tech kassen.

“Zo’n zeventig procent van al het zoetwater dat we consumeren wordt gebruikt voor de land- en tuinbouw”, stelt Van Golberdinge, public affairs manager van Grodan. “Doordat de bevolking blijft groeien en er minder water beschikbaar komt, ontstaan grote problemen. Met hoogwaardige glastuinbouw kun je veel water besparen. Met vier liter water kan bijvoorbeeld in een geavanceerde kas een kilo tomaten op een groeimedium geteeld worden in een zeeklimaat. In een open veld kan deze waterbehoefte oplopen tot 300 liter in een warm, droog klimaat, met steenwol is dat fors minder. Onze steenwol houdt geen water en voedingsstoffen vast. Deze eigenschap stelt telers in staat het uitstromende drainwater op te vangen, te zuiveren en opnieuw te gebruiken. Hierdoor ontstaat een waterkringloop die zeer efficiënt is. Dat heeft ook een positief effect op de waterkwaliteit en zoals gezegd op de productie.”

Innovatiepotentieel

High-tech tuinbouw biedt al veel waarde voor het milieu, maar dat is geen reden om op de lauweren te rusten. Janssen. “De doelstelling is nu een CO2-reductie van 55 procent in 2030, en naar CO2-neutraal in 2050. Er zijn nu al kassen die gebruik maken van schone energie zoals aardwarmte. Zij hebben nu al een bijna-perfect productiesysteem. Daarnaast streven we ook naar het gebruik van nog minder pesticiden en synthetische nutriënten. Deze inputmaterialen hebben immers ook emissies, zoals lachgas, die in de atmosfeer blijven en de aarde opwarmen.

Het probleem is alleen dat iemand daar ook de prijs van moet gaan betalen. De tuinders zelf maken geen hoge winstmarges, dus zij kunnen deze rekening niet dragen. Daarin zullen de overheid met regulering en stimulering een rol moeten gaan spelen, waarbij supermarktketens er zorg voor moeten dragen dat de teler een eerlijke prijs betaald krijgt.” De teler op zijn beurt zal het duurzaam telen onvoorwaardelijk, centraal moeten stellen in zijn bedrijfsvoering.

Als laatste geeft Janssen nog mee dat er enorm veel ruimte is voor innovatie. “Dat is de grote kracht van deze teeltmethode. In de grondgebonden teelt heb je veel minder mogelijkheid om te innoveren door externe omstandigheden, maar in de glastuinbouw is er heel veel mogelijk. Zo kunnen we professioneel innoveren, met de zekerheid dat we ook genoeg produceren.”