Dat zou ze het liefst vookomen, zegt Annabelle Hagoort, CEO van Acture Nederland, een organisatie gespecialiseerd in wellbeing, verzuimmanagement en verzekeringen. “Van curatief bewegen naar preventief. Omdat veel leidinggevenden en werkgevers het er te vaak niet automatisch over hebben.” Acture beschikt voor haar klanten over oplossingen, maatgemaakt en met voorspelbare uitkomst preventief ingezet worden. Daardoor blijven medewerkers langer bij de werkgever en wordt verzuim teruggedrongen.

**Geen medische oorzaak, wel disbalans ** Het beeld dat verzuim vooral medische oorzaken heeft, klopt niet. Hagoort: “Van het ziekteverzuim heeft 70 tot 80 procent geen medische oorzaak. Het heeft echt te maken met omstandigheden en hoe weerbaar je bent als mens.” Uit data van Acture, dat in bijna twintig jaar meer dan 1,3 miljoen ziekmeldingen heeft behandeld, blijken vier hoofdcategorieën: fysieke, mentale, loopbaan- en financiële fitheid. Vaak is er sprake van een combinatie van factoren. Denk aan relatieproblemen, mantelzorg, financiële zorgen of aan het niet kunnen bijbenen van veranderingen op het werk.

Arbeidsdeskundigen spreken van een disbalans tussen draagkracht en draaglast. In veel gevallen is er geen sprake van een medische oorzaak, maar van mensen die zoekende zijn, nadat er iets in hun leven verandert. Ze vragen zich af: wie ben ik, wat kan ik, hoe stel ik grenzen?

**De sleutelrol van leidinggevenden ** Leidinggevenden zijn cruciaal in het herkennen van signalen, maar vaak ontbreken kennis, tijd en tools. Deze drempels zorgen ervoor dat signalen gemist worden. Hagoort: “We zien dat een leidinggevende die het juiste gesprek voert en er aandacht aan besteedt, erin slaagt verzuim terug te dringen. Wel met 10 tot 15 procent.” Toch voelt 34 procent van de medewerkers zich niet veilig genoeg om mentale klachten bespreekbaar te maken. En van de mensen die last hebben van werkdruk, geeft slechts 11 procent aan dat hun leidinggevende daar aandacht voor had.

Om die kloof te dichten, ontwikkelde Acture praktische hulpmiddelen. Zoals de signaalkaart, die helpt leidinggevenden bij het herkennen van signalen, zoals verminderde concentratie, regelmatig te laat komen of zich terugtrekken. “Het is praktisch en voor iedere leidinggevende te gebruiken”, aldus Hagoort. “We zien dat dit heel goed resoneert bij leidinggevenden. Want zij willen niet dat hun mensen ziek worden, dus ze maken dankbaar gebruik van de handvatten die hen geboden worden om dit te voorkomen.”

**Selfcare als fundament ** Naast het tijdig signaleren, ligt bij Acture de focus op selfcare. Het is essentieel om medewerkers te activeren om zélf verantwoordelijkheid te nemen voor hun welzijn. “Selfcare gaat voor ons over het gesprek voeren: ‘ik heb nu ruimte en tijd nodig’ of bijvoorbeeld ‘de werkdruk is me te groot en dat komt omdat ik die materie niet beheers’. Geef dit soort zaken zelf aan”, zegt Hagoort. Via het platform Evermood kunnen medewerkers anoniem terecht voor coaching, trainingen, artikelen en video’s over uiteenlopende onderwerpen. Deze onderwerpen raken verschillende fases en gebeurtenissen in het leven, van financiële fitheid, tot begeleiding bij rouw of mantelzorg, tot loopbaanontwikkeling.

De cijfers tonen aan dat het werkt. Organisaties die Evermood inzetten, zien gemiddeld 30 procent hogere tevredenheid over de werkgever. Medewerkers gebruiken het platform 25 procent meer dan traditionele programma’s. En met vroege signalering en preventieve ondersteuning is 10 tot 15 procent minder verzuim mogelijk. Bovendien blijven medewerkers die zich kunnen ontwikkelen 30 procent langer bij hun werkgever.

**Focus op de gezonde meerderheid ** Hagoort pleit voor een andere benadering: niet alleen de 30 procent die af en toe of langdurig ziek is ondersteunen, maar juist investeren in de 70 procent die nog niet in de problemen zit. “Als je kijkt naar de werkende populatie, dan is zo’n beetje 30 procent hiervan al in het curatieve deel beland. En dus ook 70 procent niet. Door die grote groep te activeren en te ondersteunen, voorkom je dat meer mensen richting het curatieve stelsel afglijden. Dat is een investering die zich uitbetaalt in productiviteit, bevlogenheid en betrokkenheid.”

Voor werkgevers die vandaag willen beginnen met preventie, heeft Hagoort een helder advies: “Leg focus op preventie. Bespreek werkdruk en welbevinden structureel, en niet alleen als het al misgaat. Bied ruimte zodat medewerkers ook zelf kunnen reflecteren op hun belasting en belastbaarheid. En gebruik hulpmiddelen, zoals het platform Evermood. Ook een pilot behoort tot de mogelijkheden. Ervaar wat je kunt veranderen en verbeteren in je beleid, in de aansturing van je leidinggevenden en in het activeren van je medewerkers.”