Dat vraagt om een toelichting, erkent Lanser: ‘Ruwe olie bevat in min of meerdere mate verontreinigen, onder andere zwavel- en stikstofverbindingen. Deze componenten worden verwijderd met behulp van waterstof. Zwavel gaat daarmee een verbinding aan tot het giftige waterstofsulfide (H2S-gas, dat sterk naar rotte eieren ruikt). Tot in de 1980’s werd H2S-houdende gas afgefakkeld en ging dan als zwaveldioxide (SO2) de lucht in. Dat had een grote impact op het milieu, denk aan zure regen en hoe die bijvoorbeeld leidde tot verzuurde meren in o.a. Scandinavië en kalkhoudende beelden in steden aan tastte. ’Uiteindelijk, zegt Lanser, zag men wereldwijd in dat het zo niet langer kon: ‘H2S-gas mocht niet meer worden afgefakkeld, maar moest op een andere wijze worden omgezet naar een minder schadelijke stof. Met een chemisch proces (Claus proces) wordt H2S-gas nu in een aantal stappen omgezet naar pure zwavel.’ En dat is, Lanser zei het al, een elementaire grondstof. ‘Die is niet alleen onmisbaar bij de productie (vulkaniseren) van rubberproducten zoals autobanden, maar ook van kunstmest voor het verhogen van de voedselproductie. Zo werd een groot wereldwijd milieuprobleem internationaal aangepakt op een wijze dat van afval een hele nuttige grondstof wordt gemaakt. (een win-win situatie dus)

Duiker Clean Technologies beschikt over een unieke, zelf ontwikkelde technologie die een duurzame waterstofeconomie in o.a. Nederland mogelijk maakt

Innovatieve technologie De expertise van Duiker Clean Technologies heeft een stevig historisch fundament, met een bedrijfsgeschiedenis die teruggaat tot de oprichting van Technisch Bureau J. Duiker in 1919. Naast de innovatieve technologie voor zwavelterugwinning hebben de kernactiviteiten van het hedendaagse bedrijf ook betrekking op kraken en conversie van ammoniak. Lanser: ‘Ruwe olie is verontreinigd met zwavel- én stikstofverbindingen. Je ontzwavelt de olie met waterstof. De in olie gebonden stikstof bindt zich ook daarmee en dan vorm je naast H2S ook ammoniakgas. Ook een afvalstroom voor een raffinaderij als het vervuild en dus niet voldoende zuiver is om te verkopen. Ammoniak kan negatieve operationele invloed hebben op het zwavelterugwinning proces in de olieraffinage.’ De oplossing is, zegt Lanser, om het H2S-gas te scheiden van het ammoniakgas en dit op een andere wijze behandelen. ‘We kregen de vraag van klanten of wij dat ammoniakgas op een andere manier konden verwerken. Dit is de aanleiding geweest om een, inmiddels gepatenteerd, ammoniakverbrandingssysteem te ontwikkelen. Deze technologie wordt Stoichiometry Controlled Oxidation genoemd; de zogenaamde SCO-installatie zet de ammoniak volledig om door complete verbranding (oxidatie), genereert bruikbare warmte en heeft een heel lage uitstoot van stikstofoxiden (NOx). Inmiddels zijn wereldwijd SCO-installaties op commerciële schaal verkocht en in bedrijf gesteld bij verschillende raffinaderijen. Lanser: ‘We hebben de technologie verder doorontwikkeld en deze biedt nu ook andere mogelijkheden en toepassingen in de energietransitie.

Unieke oplossingen ‘We hebben, in Nederland al grote windmolenparken voor de kust,’ zegt Lanser, ‘maar we zijn toch onvoldoende in staat om genoeg duurzame energie voor alle afnemers in Nederland op te wekken. Dat zal in de toekomst zo blijven. In zonnige gebieden rond de evenaar bijvoorbeeld, verrijzen reusachtige zonneparken met veel opbrengst voor weinig lokale afnemers. En elektriciteitstransport met kabels over grote afstanden is niet energie-efficiënt en heel duur. Wel is met duurzaam opgewekte elektriciteit water te splitsen in zuurstof en waterstof (elektrolyse). Waterstof is lastig en duur om op te slaan en te transporteren. Om het vloeibaar te maken, moet je het gas afkoelen tot min 253 graden Celsius. Dat kost veel energie en is economisch eigenlijk oninteressant. Maar bind je waterstof aan stikstof dan ontstaat ammoniak. En dan wordt transport en opslag een heel ander verhaal.’ Op die manier, zegt Lanser, kunnen landen die zelf onvoldoende duurzame energie opwekken (zoals Nederland) op grote schaal duurzame energie in de vorm van ammoniak als waterstofdrager importeren. Op locatie kan de ammoniak dan weer worden gesplitst naar waterstof en stikstof, een proces dat ‘kraken’ wordt genoemd. Lanser: ‘Duiker Clean Technologies heeft een uniek ammoniakkraakproces ontwikkeld dat heel efficiënt waterstof weer uit ammoniak vrij maakt en gebruik maakt van warmte die vrijkomt bij de verbranding van een deel van de te “kraken” ammoniak. Op deze wijze manier kan warmte die nodig is voor de kraakreactie zónder CO2-uitstoot worden geleverd. ’Nog een voordeel waarmee het bedrijf zich onderscheidt: de beperkte afmetingen en de toepassing van proces-units die een geleidelijk temperatuurverloop kennen. Lanser: ‘Daardoor verhoog je de betrouwbaarheid én de beschikbaarheid van de installatie.’ In de Nederlandse industrie hebben we ruime ervaring met de productie, opslag en distributie van ammoniak, dus we weten hoe dat op een veilige manier kan.

Albert Lanser, Business development director, Duiker Clean Technologies

Ammoniak als CO2-vrije brandstof Overigens is het niet nodig om alle geïmporteerde duurzame ammoniak om te zetten naar waterstof. Het kan ook, zegt Lanser, direct worden ingezet als brandstof: ‘Je vervangt dus fossiele brandstoffen als aardgas, olie en kolen door ammoniak. Bij volledige vervanging komt geen CO2 meer vrij tijdens het verbrandingsproces. Met relatief beperkte technische aanpassingen zou je een aardgasgestookte elektriciteitscentrale volledig CO2-neutraal kunnen maken. De door Duiker gepatenteerde SCO-technologie maakt dat mogelijk, zowel voor het gedeeltelijk bijstoken van ammoniak, het ombouwen van bestaande installaties en voor nieuw te bouwen installaties. Dit maakt ammoniak nog aantrekkelijker als duurzame energiedrager.

Op dit moment is Duiker Clean Technologies in gesprek met partners over technologie, realisatie en financiering om gezamenlijk projecten van de grond te tillen die ammoniak als energiedrager hebben. Echter zij staan graag open voor meer en verschillende typen projecten waarbij Duiker haar technologierol kan aanpassen aan de specifieke behoeften van die projecten en waarbij partners een actieve bijdrage aan het financieringsvraagstuk leveren. ‘Kortom: Duiker Clean Technologies streeft naar het betaalbaar maken van schone, duurzame energie en we bieden oplossingen die de mens en het milieu ècht gaan helpen.’