In 2018 nam de gemeente Bergen op Zoom het initiatief om een plant-based innovatiecentrum op te richten. Deze moedige stap bleek strategisch slim te zijn. Grote bedrijven zoals Cosun, Lamb Weston en CZAV (nu FarmPlus) werden aangetrokken, omdat zij steeds meer moeite voorzagen om goede medewerkers aan te trekken en te behouden. In de regio waar zij gevestigd waren, ontbrak een agrarische hogeschool, wat de doorstroming van studenten bemoeilijkte. De gemeente bood met het DAB een ijzersterke oplossing.

Plant-Based Anja Hessels, projectleider bij gemeente Bergen op Zoom, legt uit: ‘’DAB is een open innovatie- en expertisecentrum van bedrijfsleven en onderwijs. Het is een gebouw met tal van faciliteiten, waaronder laboratoria en klimaatkamers, dat een broedplaats is geworden voor talentonwikkeling voor de plant-based agrifoodsector. DAB wordt ondersteund en gebruikt door eerdergenoemde grote bedrijven, maar vooral kleine startups hebben inmiddels hun intrek genomen. Studenten kunnen er ook terecht voor stages en uiteindelijke doorgroeimogelijkheden.’’

Alles vindt plaats in een zogeheten ‘plant-based regio’, waar de bedrijven vooruitstrevend aan de slag gaan met onder andere de eiwittransitie, food innovation en bodem- en watervraagstukken. André de Haan is principal technologist bij Royal Cosun, een internationale en toonaangevende agrarische coöperatie die bijna 125 jaar bestaat en in handen is van zo’n 8.100 suikerbietentelers. Hij geeft aan een aantal redenen te hebben gehad voor participatie in het DAB. “Een aantal jaar terug zijn wij met Cosun aan de slag gegaan met het zogeheten venturing, waarbij we startups graag ondersteunen om innovatieve ontwikkelingen in de landbouwsector in gang te zetten. Puur om te kijken waarbij we kunnen helpen, maar we merkten dat het mes aan beide kanten snijdt. We hebben verschillende startups kunnen helpen en sommigen zijn inmiddels met Cosun aan de slag.”

Heel veel kleine stapjes maken vervolgens een wereld van verschil

Innovatie Bij het gesprek sluiten ook Anton Godschalk van Lamb Weston en Antoon van Vugt van CZAV aan. CZAV dat landelijk zo’n 3.000 telers aan zich verbonden weet, zit momenteel in een naamsverandering en zal FarmPlus gaan heten. Van Vugt: “De telers begrijpen dat een percentage van de burgers wil dat zij anders voedsel gaan produceren, maar ze hopen op hun beurt dat de burger ook begrijpt dat daar wel een economisch model aan ten grondslag moet blijven liggen. Het moeten geen moestuintjes worden, want daar kun je de wereldbevolking – of Europese bevolking – niet mee voeden. Dus moet er een businessmodel ontstaan dat levensvatbaar is op de lange termijn, uiteraard binnen alle natuur regelgeving. Wij zijn daar als FarmPlus ingedoken, en stellen dat innovatie op het gebied van teelt de oplossing moet gaan bieden. Hierbij is de Triple Helix samenwerking essentieel.”

De Triple Helix is een samenwerking tussen overheden, het bedrijfsleven en scholen. Volgens Van Vugt is vooral de samenwerking met de overheid van groot belang. “De politiek zal ons moeten helpen om te kunnen telen zoals we als optimaal zien. Voedselproductie is namelijk topsport geworden en de boeren moeten zorgen dat op hun erf op het hoogste niveau gepresteerd wordt. Ze moeten hiervoor echter wel de ruimte krijgen vanuit de overheid. Ook het onderwijs komt hierbij bij kijken. Want we hebben bij de start van DAB al gezegd dat we toegang moeten blijven houden tot het studentenaanbod hier in het zuidwesten van Nederland. En dan het liefst natuurlijk de beste studenten, want dat zijn de topsporters van de toekomst.”

Stapjes vooruit Anton Godschalk van Lamb Weston, bekend van de frieten, met 26 fabrieken wereldwijd en meer dan 9.000 medewerkers, streeft ernaar om via het DAB een voorbeeld te zijn voor de wereldwijde branche. “De water- en energieconsumptie in Amerika bijvoorbeeld is heel anders geregeld dan hier in Nederland. Wij zijn nu dus bezig om veel van onze kennis vanuit Nederland over te dragen naar onze fabrieken in de rest van de wereld. De duurzaamheid gaat dus wereldwijd vooruit mede vanwege de kennis die we ophalen uit het DAB. We willen daarom ook graag de studenten behouden in de regio waar ze emotionele binding mee hebben. Dus moeten we ervoor zorgen dat ze na hun studie ook in deze regio aan de slag kunnen; het zogeheten human capital beschermen voor de toekomst. Ik ben er dan ook trots op dat we hier nu ons innovatiecentrum hebben gebouwd. Op een plant-based hotspot midden in ons groeigebied. Vanuit het DAB kunnen we de wereld voorzien van nieuwe kennis, bijvoorbeeld op het gebied van het kweken van algen, 3D voedsel printen of het produceren van plant-based visvervangers. Er zijn bij het DAB erg korte lijntjes waar je van elkaar kunt leren, en elkaar kunt helpen om een stapje vooruit te doen. En heel veel kleine stapjes maken vervolgens een wereld van verschil.”