24 aug 2021
|
Maatschappij
Journalist: Féline van der Linde
Het recente klimaatrapport van het IPCC liegt er niet om. Actie is nú vereist om het tij nog te doen keren of we moeten ons leren aanpassen aan het veranderende klimaat. Want hoe dan ook, het wordt heter, droger en ook natter, maar bovenal wordt het weer steeds extremer. Het veranderende klimaat heeft ook grote impact op bomen, nu al zichtbaar aan aftakelende en afstervende bomen door droogte of door warmteminnende insecten die hele bossen laten afsterven. En juist bomen moeten worden ingezet voor klimaatadaptatie en –mitigatie.
“We kunnen niet zonder bomen”, vertelt Joost Verhagen, boomexpert. “Ze zijn onmisbaar voor mens en dier en spelen een cruciale rol in het beheersen van het microklimaat in onze leefomgeving. Denk aan je tuin(en), straat, plein, buurt of wijk. Zonder bomen is het daar al snel 10 tot 15 graden warmer en neemt wateroverlast flink toe. Of wat te denken van de luchtkwaliteit? Zonder bomen worden er geen schadelijke deeltjes uit de lucht gefilterd. Zomaar een snelle greep uit de lange lijst van baten van bomen.”
Het planten, beheren en beschermen van bomen en bossen spelen een belangrijke rol in het gevecht tegen het wereldwijde klimaatprobleem. “Maar vooral ook in het sturen op het lokale klimaat van onze eigen leefomgeving”, gaat Verhagen verder. “Het aanplanten van meer bomen is goed, maar of het nu altijd doordacht gedaan wordt in de praktijk… Naast het slim aanplanten van bomen is het vaak veel effectiever om bestaande bomen goed te beschermen en er voor te zorgen dat ze niet te snel gekapt worden. Wat men vaak niet beseft is dat er voor één gekapte boom soms wel 400 nieuwe boompjes moeten worden herplant willen zij ook maar bij benadering dezelfde baten leveren. Gelukkig zie ik dat er steeds meer besef is over de baten die bomen leveren. Zeker nu die ook objectief berekend kunnen worden.”
Bomen hebben niet alleen positief effect op het verlagen van de temperatuur, verhogen van de biodiversiteit of het vastleggen van CO2. Onderzoeken laten zien dat bomen ook een positieve bijdrage leveren aan het herstel van patiënten, levenskwaliteit en welzijn van mensen of het vestigingsklimaat in een buurt. Verhagen: “Recent onderzoek uit België wijst zelfs uit dat kinderen die in een groene leefomgeving opgroeien slimmer worden en zich beter kunnen aanpassen aan veranderingen dan kinderen die in een versteende omgeving zijn opgegroeid. Linksom of rechtsom, het slim toepassen van de juiste bomen levert én geld én een plezierigere leefomgeving op!”
Volgens Verhagen is er nog wel een grote uitdaging. Het is belangrijk bestaande bomen te koesteren en te beschermen. Alleen weten we ook dat veel van de huidige bomen het in de komende decennia heel zwaar krijgen of zelfs niet zullen overleven. “Ik denk bijvoorbeeld aan de beuk, die nu nog in veel steden te vinden is. Deze soort is niet bestand tegen de komende hitte en droogte.” Met behulp van big ‘green’ data en satellietbeelden kunnen kwetsbare bomen in kaart worden gebracht, net als de risicogebieden voor bomen in de nabije en verre toekomst. Met deze inzichten worden aan groenbeheerders en beleidsmakers een helpende hand gereikt om nu al te sturen op een toekomstbestendig bomenbestand.
“Een duurzame en plezierige leefomgeving is een groene leefomgeving. Zo zijn we beter bestand tegen de grillen van het veranderende klimaat”, besluit Verhagen.