De Nederlandse maakindustrie staat onder druk. Technisch personeel is schaars en de concurrentie uit landen als China groeit snel. Daar wordt vaak goedkoper én sneller geproduceerd. Door de vergrijzing verdwijnt veel ervaring. Tegelijkertijd zijn er te weinig jonge vakmensen. Daardoor dreigt onmisbare kennis verloren te gaan. Bedrijven hebben moeite om hun productie op niveau te houden.

De belofte van kunstmatige intelligentie is groot: efficiënter werken, betere voorspellingen en nieuwe vormen van innovatie. Niet voor niets investeren bedrijven massaal in AI-toepassingen. Toch blijven de resultaten vaak achter bij de verwachtingen.

Kunstmatige intelligentie herschrijft de spelregels van het bedrijfsleven. Ondernemers staan voor een cruciale keuze die hun toekomst bepaalt. Bedrijven die nu niet investeren in AI-technologie, riskeren hun bestaan. De digitale revolutie wacht op niemand.

De wereldwijde behoefte aan voedselzekerheid en duurzame productie groeit snel. Tegelijkertijd kampt de Nederlandse tuinbouwsector met een eenzijdig beeld in de media, die zich vooral richten op de uitdagingen rond energiegebruik, arbeid en gewasbescherming.

De technologische industrie staat voor een kantelpunt. Kunstmatige intelligentie en data bieden enorme kansen om productiviteit te verhogen, processen te verduurzamen en de afhankelijkheid van derden te verkleinen. Tegelijkertijd ervaren bedrijven grote onzekerheid: hoe vertaal je Europese regels naar de praktijk, en hoe zorg je dat digitalisering niet ten koste gaat van veiligheid en vertrouwen?

Terwijl robots slimmer, flexibeler en betaalbaarder worden, blijft het mkb massaal achter. Personeelstekorten en leveringsdruk nemen toe, maar veel ondernemers durven desondanks de stap naar robotisering niet te zetten. Angst voor complexiteit remt actie. Maar wie blijft stilzitten, verliest zijn voorsprong.

De Nederlandse maakindustrie staat op een kruispunt. Waar productie jarenlang vooral draaide om efficiëntie en kostenbeheersing, draait de toekomst om wendbaarheid, data en intelligente besluitvorming. Bedrijven die hun ketens slim kunnen aansturen, winnen niet alleen aan productiviteit, maar ook aan veerkracht.

De halve wereld kent Nederland van de molens, tulpen en grachten. En dat zijn inderdaad iconen van ons verleden. Maar tegen dit vertrouwde decor groeit een ander Nederland. Een land dat wereldwijd vooroploopt in innovatie, samenwerking en slim vakmanschap.

Terwijl cyberaanvallen vanuit informatietechnologie (IT) steeds dieper doordringen in operationele technologie (OT), worstelen organisaties met verouderde systemen, onduidelijke verantwoordelijkheden en een gebrek aan investeringsbereidheid: een dodelijke cocktail die niet alleen hun productie, maar ook de economie als geheel miljarden kan kosten. Veel bedrijven blijken onvoldoende voorbereid.

Tekort aan mensen, hoge kosten en leverrisico’s versnellen de robotisering. Toch zien veel bedrijven dit als iets voor zware industrie, terwijl er juist bij lichtere productie veel kansen liggen.

De Nederlandse maakindustrie staat op een kruispunt. Marges liggen onder druk, technologie versnelt en internationale concurrentie neemt toe. Supply chain resilience, digitale soevereiniteit en adoptie van smart industry bepalen wie zich blijft handhaven. Het is dus cruciaal dat bedrijven daarbovenop geen kansen laten liggen door dataversnippering over hun systemen.

De Nederlandse technologische maakindustrie verliest terrein door versnipperd beleid en ongelijke concurrentieverhoudingen. Nu bedrijven uitwijken naar buurlanden en waardeketens onder druk staan, pleit de technologische sector voor een radicale omslag naar sterke Europese samenwerking.

In een Europa waar industriezones en woongebieden steeds dichter bij elkaar komen, staat één vraag centraal: hoe houd je de industrie draaiend zonder de leefomgeving te verstoren?

De nieuwe Europese NIS2-richtlijn en de aankomende Cyberbeveiligingswet (CBW) gaan het Nederlandse bedrijfsleven flink op scherp zetten. Ongeveer 8.000 organisaties in vitale sectoren worden straks verplicht om hun digitale weerbaarheid op orde te brengen. Maar het bewustzijn is nog beperkt, blijkt in de praktijk.

Traceerbaarheid van materiaalstromen, wisselende exportregels en geopolitieke druk: het is dagelijkse realiteit voor de maakindustrie. In metaal, elektronica en bouw worden duurzaamheid, veiligheid en transparantie almaar belangrijker. Tegelijk wil Europa zijn grondstoffen steeds meer binnen de regio houden.

Industriële bedrijven moeten steeds meer energie besparen, maar oude inefficiënte pompen worden vaak niet vervangen. Door onbekendheid of lagere prioriteit blijven kansen liggen voor kostenbesparing en minder CO2-uitstoot.

Veel maakbedrijven werken met een ERP-systeem (Enterprise Resource Planning) dat lastig is aan te passen. Nieuwe datapunten toevoegen, processen automatiseren en inzichten creëren is vaak ingewikkeld. Dat remt snelheid en wendbaarheid. De gegevens zijn er wel, maar niet eenvoudig bruikbaar. Hierdoor missen bedrijven overzicht en verspillen ze tijd en kansen. Ondertussen staan marges en levertijden onder druk. Door personeelstekort en concurrentie groeit de behoefte aan automatisering en AI. Eén flexibel platform waarop processen samenkomen helpt om werk te verlichten, fouten te beperken en sneller te beslissen.

De maakindustrie digitaliseert in hoog tempo. Productielijnen, sensoren en PLC’s (programmeerbare besturingssystemen voor machines) worden steeds vaker gekoppeld aan kantoorautomatisering en externe leveranciers. Dat maakt processen wendbaar, maar ook kwetsbaarder voor verstoring en datadiefstal. Vooral voor onderhoud blijft de toegang op afstand vaak open, soms zelfs zonder extra beveiliging met inlogcode én bevestiging via telefoon of app. Schade door een digitale inbraak raakt de productie direct: een uur stilstand kan wel tot tienduizenden euro’s kosten. Dus is het in het kader van Oktober Cybermaand een goed moment om de basis op orde te brengen en afspraken in de keten te herzien.

Nederland is op het onderdeel water en sanitaire voorzieningen hard teruggevallen in de Global Retirement Index dit jaar: van de 1e naar de 25e plaats. Deze lijst toont de beste landen om in welvaart en welzijn met pensioen te gaan, en hoewel Nederland gemiddeld gezien in de top 10 blijft, is er een grote kanttekening op het gebied van de waterkwaliteit. De oorzaak? Vervuild oppervlaktewater maakt drinkwaterwinning steeds moeilijker, terwijl de industrie de drinkwatervoorziening zwaar belast. Men spreekt steeds vaker van de dubbele watercrisis, in navolging van de stikstofcrisis en de netcongestie.

Nederland staat met de energietransitie voor het grootste infrastructuurproject sinds de Deltawerken. Netcongestie bedreigt nu al een aanzienlijk deel van de aansluitingsverzoeken, terwijl de vraag naar elektriciteit richting de toekomst alleen maar groeit. Hoe zorgen we ervoor dat ons stroomnet met de snelle energietransitie meegroeit en betrouwbaar blijft?