In 2009 sloegen vijf Nederlandse pluimveeslachterijen de handen ineen om hun bijproducten efficiënter te benutten. Door samen te werken, kregen ze meer volume en marktmacht in handen en behielden ze controle over hun keten en bijproducten. Inmiddels verwerkt het gezamenlijke productiebedrijf 80% van de Nederlandse pluimveeslachtbijproducten. Op het gebied van pluimvee-eiwitten en -vetten in categorie 3 (materiaal afkomstig van kippen die goedgekeurd zijn voor menselijke consumptie ) zijn ze marktleider.

Een kleine brand in een voedselfabriek kan al snel uitlopen op langdurige stilstand en enorme bedrijfsschade. Machines beschadigen, de productie stopt en klanten vertrekken mogelijk naar concurrenten. Door toenemende automatisering en strenge regelgeving vanuit verzekeraars en overheid is brandveiligheid in de foodsector relevanter dan ooit.

"In de voedselindustrie zorgt een brand vaak voor meer problemen dan alleen brandschade", zegt Martin de Jong, commercieel manager bij Unica Fire Safety. "Als machines beschadigen, ligt de productie stil met als gevolg een substantieel verlies in omzet. Dit kan vaak tonnen per dag kosten. Er zijn zelfs bedrijven die na een brand maandenlang buiten bedrijf waren. Dan kan een goede sprinklerinstallatie helpen om de schade te beperken en de productie weer snel op te starten."

Nu de wereld worstelt met de urgente uitdagingen van klimaatverandering, voedselzekerheid en gezondheid, wordt de toekomst van voedsel een steeds belangrijker onderwerp. Groei en verduurzaming moeten hand in hand gaan om de groeiende wereldbevolking te voeden en tegelijkertijd de planeet te behouden voor toekomstige generaties.

Mars laat zien dat dit kan. Het bedrijf achter populaire merken als M&M’s, Snickers en Mars, maar ook Whiskas, Pedigree en Sheba groeide met meer dan 69% en realiseerde een wereldwijde omzet van ongeveer 55 miljard dollar. Tegelijkertijd werd de ecologische voetafdruk verminderd met 16,4% ten opzichte van het referentiejaar 2015, volgens het recent gepubliceerde Sustainable in a Generation report 2024. Dit rapport schetst de doelstellingen van het familiebedrijf om een duurzaam voedselsysteem te creëren dat niet alleen mensen voedt, maar ook het milieu beschermt. Daarnaast laat het rapport zien welke stappen Mars zet, zoals verantwoorde inkoop, vermindering van broeikasgasemissies en het stimuleren van duurzame landbouwpraktijken. Jack Tabbers, general manager van Mars Wrigley voor de Benelux, legt uit: "We zijn een familiebedrijf dat niet in kwartalen maar in generaties denkt. Duurzaamheid is voor ons geen trend, maar een noodzakelijke stap richting een leefbare toekomst."

De tuinbouwsector staat voor een uitdaging: hoe kan de productie van groente en fruit duurzamer worden zonder concessies te doen aan rendement? Terwijl veel bedrijven zoeken naar complexe technologische oplossingen, blijkt vaak een fundamentele factor over het hoofd te worden gezien: hygiëne.

Door betere reiniging en desinfectie kunnen kwekers niet alleen hun uitval drastisch verminderen, maar ook hun grondstoffenverbruik en plastic afval significant reduceren. Joep Janssen is algemeen directeur van Limex, een bedrijf dat gespecialiseerd is in reinigingsoplossingen voor productdragers in de agri-foodsector. Denk hierbij aan kratten, plantentrays en transportkarren. Hij ziet dagelijks hoe betere hygiëne direct doorwerkt in het bedrijfsresultaat. “Elk plantje begint met dezelfde grondstoffen zoals substraat, water, zaadgoed, thermische energie, licht, mechanisatie, voedingsstoffen en arbeid. Dat wordt allemaal bedreigd door ziektes en plagen. Als de hygiëne beter onder controle is en je kunt daardoor 1, 2 of 3% meer produceren met dezelfde grondstoffen, geeft dat per direct meer efficiëntie.” Door betere teelthygiëne zijn er veel minder gewasbeschermingsmiddelen nodig.

De voedselketen kan niet zonder verpakkingen. Ze beschermen producten, verlengen de houdbaarheid en beperken voedselverspilling. Toch blijft de milieu-impact van verpakkingen een uitdaging. De sleutel ligt in circulair ontwerp en materiaalinnovatie – oplossingen die recycling mogelijk maken zonder concessies te doen aan functionaliteit of voedselveiligheid.

Klimaatverandering, waterschaarste, dure energie en een krappe arbeidsmarkt dwingen telers tot efficiënter produceren. Maar wie zijn gewas niet écht begrijpt, blijft afhankelijk van aannames. Hoe weet je wat een plant nodig heeft, nog voor deze signalen afgeeft? Datagedreven tuinbouw kan hier het verschil maken.

“In andere sectoren verbeteren bedrijven hun producten door die direct te meten. In de tuinbouw kijkt men vooral naar omgevingsfactoren, zoals licht, lucht en water. Maar de plant zelf blijft vaak buiten beeld.” Dit stelt Sumanta Talukdar, CEO van Gardin, een bedrijf gespecialiseerd in optimalisatie van de groei en voedingswaarde van gewassen. Als natuurkundige en buitenstaander in de agrarische wereld zag hij hierin een kans. Samen met zijn team ontwikkelde hij een systeem dat de plant zelf uitleest. Het meet continu de fotosynthese met sensoren: een betrouwbare manier om te zien hoe gezond de plant is en of er iets mis dreigt te gaan.

De voedingsmiddelenketen staat voor flinke uitdagingen. Er bestaat een waaier van aandachtspunten: druk van lage prijzen, hoge verduurzamingseisen en strengere regelgeving. Tegelijk stijgt de verwachting dat voeding gezonder wordt én betaalbaar blijft. Producenten zoeken ruimte om te innoveren, maar vragen ook om een eerlijker gesprek over verdeling en waarde.

De prijs van levensmiddelen blijft de nieuwsagenda beheersen. Tegelijkertijd valt ook te concluderen dat deze discussie uit balans dreigt te raken. In een markt waarin consumenten worden gelokt met een overvloed aan kortingen en promoties, wordt het voor producenten steeds moeilijker om duurzaam en innovatief te blijven opereren. “We willen allemaal betaalbare, gezonde én duurzame voeding, maar het huidige prijssysteem belemmert die ontwikkeling”, stelt Cees-Jan Adema, directeur van de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI).

De voedingsindustrie staat onder toenemende druk van actuele marktontwikkelingen. Vooral resourceproblemen spelen daarbij een rol, zoals stijgende grondstof- en energieprijzen, personeelskrapte en oplopende kosten van bijvoorbeeld verpakkingsmaterialen en vervoer via zeecontainers. Bovendien is duurzaamheid uitgegroeid tot een echte noodzaak om aantrekkelijk te zijn voor de bewuste consument. Duurzaamheid is daarmee in feite een “license to produce”.

Transformatie om toekomstbestendig te blijven, leunt sterk op technologische ontwikkelingen. Toch is dat niet het volledige verhaal. “Bedrijven moeten niet alleen applicaties implementeren, maar ook hun mindset veranderen. Het management moet daarbij het voortouw nemen, terwijl dit nieuwe bewustzijn moet doorwerken tot op de werkvloer”, zegt Maarten Cordenier, partner binnen Delaware, een internationaal IT-advies- en implementatiebureau dat bedrijven begeleidt in hun digitale transformaties. Daarbij merkt hij op dat digitalisering vaak wordt gezien als kostenpost, hoewel het feitelijk gaat om een investering in toekomstbestendigheid. “Bedrijven die hun keten goed in kaart brengen, worden efficiënter, aantrekkelijker als werkgever én winstgevender.”

Uitdagende tijden voor de suikerwarenindustrie. Consumenten vragen om gezondere producten met minder calorieën, retailers willen transparantie over herkomst en duurzaamheid, en toezichthouders scherpen hun richtlijnen aan. Tegelijkertijd blijft de behoefte aan een zoete beloning bestaan. Hoe kan deze traditionele sector zich opnieuw uitvinden in een wereld die vraagt om verantwoording?

In 2020 stelden Alfred Attema en Ealse Stienstra met hun team vast dat de ontwikkeling van hun onderneming CCI Candy moeizaam verliep. Op de oude voet doorgaan was geen optie meer. “We hadden te veel bulkproducten, weinig onderscheidend vermogen en werkten volgens een verouderd businessmodel", zegt Attema. Ze startten met een ingrijpende reorganisatie: verliesgevende productlijnen werden afgestoten, de focus verschoof van bulk naar onderscheidende producten, en het aantal fabrieken werd teruggebracht. Zo halveerden ze het bedrijf en zetten ze in op een nieuwe koers. Daarom zet het bedrijf in op natuurlijke ingrediënten, suikerarm tot -vrij en op weg naar 100% vegan.

AI belooft bedrijven meer slagkracht, maar zonder grip op data verandert die belofte al snel in een kwetsbaarheid. Juist daarom kan datasoevereiniteit in geopolitiek onzekere tijden uitgroeien tot een Europees concurrentievoordeel.

The Sharing Group neemt privacy-first e-mailprovider Soverin over

De meeste mensen staan er niet bij stil: je inbox bevat vaak je hele leven. Privégesprekken, medische gegevens, wachtwoorden, bankzaken – het zit allemaal in je e-mail. Toch geven miljoenen mensen techreuzen als Google of Microsoft daar gewoon toegang toe. “We zijn het bijna normaal gaan vinden om onze digitale identiteit uit handen te geven”, zegt Diana Krieger, CEO van Soverin

Organisaties werken volop met generatieve AI, maar staan zelden stil bij de vraag waar hun data wordt opgeslagen en wie er toegang toe heeft. Alleen als je weet waar je data is en welke regels gelden, houd je grip op het gebruik ervan en ligt niet alles zomaar op straat. Deze datasoevereiniteit is een cruciale randvoorwaarde voor veilige, betrouwbare en toekomstbestendige AI-toepassingen. Ook helpt het bedrijven om te voldoen aan privacyregels en andere wetgeving rondom datagebruik.

Bedrijven willen kunstmatige intelligentie (AI) inzetten om sneller en slimmer te werken. Maar daarbij botsen ze op vragen rond datasoevereiniteit: van wie zijn de gegevens, waar worden ze opgeslagen en hoe borg je betrouwbaarheid en transparantie? Daarnaast is er het risico dat technologie de menselijke maat naar de achtergrond dringt. Organisaties zoeken balans tussen data-efficiency en menselijke merkwaarde.

Cyberdreiging beheerst de zakelijke actualiteit van alledag. Bedrijven worden geconfronteerd met steeds geraffineerdere aanvallen, maar ook met strengere wetgeving zoals de NIS2-richtlijn, die bestuurders persoonlijk verantwoordelijk maakt voor gebrekkige IT-beveiliging. Tegelijk is het IT-landschap onoverzichtelijker dan ooit: thuiswerk, IoT, cloudapplicaties en steeds slimmere aanvallers zorgen voor nieuwe kwetsbaarheden en hogere eisen.

Om in dat complexe speelveld overzicht te houden, is een geïntegreerde aanpak essentieel. Niet alleen techniek, maar ook processen en mensen spelen daarin een rol. Een doordacht framework helpt organisaties om stap voor stap hun netwerk én cybersecurity op orde te brengen, van veilige toegang tot disaster recovery. Denk aan het in kaart brengen van kwetsbare apparaten, het correct beheren van gebruikersidentiteiten en het toepassen van netwerksegmentatie.

Zelfs iets alledaags als friet kan het vertrekpunt zijn voor wereldwijde groei. Wie een gewoon product weet te verheffen tot een belevenis, kan zich onderscheiden in een markt vol prijsdruk en uniforme formules. De sleutel is het doordacht ontwerpen van elke stap: van receptuur tot partnerschap. Dat vraagt meer dan goed frituren. Het vraagt visie, durf en vooral: discipline. Pas als alles klopt, wordt friet het hart van een schaalbare merkervaring.

Consumenten stellen steeds vaker vragen over de herkomst van hun voedsel. Waar komt het vandaan, hoe wordt het geproduceerd en met welke gevolgen voor mens en natuur? Ook in de olijfoliesector verschuift deze zoektocht naar transparantie naar het hart van de discussie. Producenten moeten aantonen dat smaak en kwaliteit hand in hand kunnen gaan met duurzaamheid en verantwoord ondernemen.

Gemeenten gebruiken, net als veel andere organisaties, de dienstverlening van buitenlandse hyperscalers zoals Microsoft en Oracle. Het aanbod van deze aanbieders is technisch indrukwekkend, maar de servers vallen onder jurisdictie van landen met eigen wetten, belangen en economische agenda’s. Gemeenten die cruciale data en applicaties daarop laten draaien, dreigen ongemerkt een deel van hun digitale soevereiniteit in te leveren.

“Gemeenten moeten zich afvragen: in wiens handen ligt onze digitale sleutelbos? Wie daar geen helder antwoord op heeft, speelt met de continuïteit en veiligheid van het lokaal bestuur”, zegt Maarten Hillenaar, managing director van Centric Digitale Overheid. Overheden beseffen zich dat terdege en zoeken naar IT-oplossingen waarmee ze zelf meer de regie houden. Reden voor Centric om een Nederlandse cloud te ontwikkelen.

Centric’s chief architect Gerco Koks legt uit waarom het bedrijf deze route heeft gekozen. “De overheid onderkent de gevaren van digitale afhankelijkheid en stelt daarom in aanbestedingen steeds vaker de eis dat data binnen Nederlandse grenzen moeten blijven. Centric is al decennialang een strategische partner van Nederlandse gemeenten en andere overheidsorganisaties. Daarom ontwikkelen wij momenteel een volledig Nederlandse cloudinfrastructuur.”

AI biedt kansen, maar het succes ervan hangt af van snelle en veilige toegang tot data. Steeds meer organisaties gebruiken hiervoor cloudproviders, maar wie beheert de gegevens dan, en wie heeft feitelijk toegang? In een tijd waarin geopolitiek technologie beïnvloedt, wordt datasoevereiniteit strategisch belangrijk.

Criminaliteit en fraude worden steeds internationaler en complexer. Zulke netwerken misbruiken juist de versnippering van data bij publieke en private instanties. Banken, opsporingsdiensten en ziekenhuizen zien afzonderlijk signalen, maar missen het totaalbeeld. Privacyregels en concurrentiegevoeligheid verhinderen dat zij gegevens delen. Nieuwe cryptografie maakt samenwerking mogelijk zonder controleverlies. “Om fraude of georganiseerde misdaad echt aan te pakken, moeten organisaties samenwerken”, zegt Toon Segers, medeoprichter van deeptechbedrijf Roseman Labs. “Tot voor kort bestond er geen manier om dat veilig en compliant te doen.”

Organisaties willen profiteren van AI, maar lopen aan tegen een belangrijke vraag: hoe behoud je grip op data en technologie in een door buitenlandse spelers gedomineerd landschap? Zonder een goed plan voor vaardigheden dreigt afhankelijkheid en verlies van regie. Het risico is duidelijk: “Zonder voldoende kennis en digitale basisvaardigheden haal je nooit het volle potentieel uit AI. Sterker nog, je loopt het risico dat systemen zelfstandig beslissingen nemen of bij data kunnen zonder dat de organisatie dit beseft”, stelt Sjon Post, manager portfolio en onderwijs bij Computrain, een opleider gespecialiseerd in IT-trainingen en certificeringen.