“De twee grootste wijzigingen van de smarttacho zijn de directe koppeling met satellieten via GNSS en de mogelijkheid voor handhavers om de tachograaf al rijdend uit te lezen”, begint Erik Busser, tacho-specialist bij Transport en Logistiek Nederland (TLN). Het is niet voor het eerst dat Busser vertelt over de smarttacho, de slimme tachograaf. Sinds deze tweede generatie digitale tachografen in juni dit jaar de eerste generatie uit 2006 heeft vervangen, heeft hij vaker uitleg moeten geven over de smarttacho. 

De meest voorkomende vraag? “Moet de chauffeur nog altijd iedere dag zijn begin- en eindeland invoeren?” vertelt Busser. “Deze onduidelijkheid is ontstaan doordat er een koppeling is met de satellieten. Sommige chauffeurs denken daarom dat de landen automatisch wordt opgeslagen. Dit is niet het geval. De landcode moet nog altijd manueel aan het begin en einde van iedere werkdag ingevoerd worden.”

Ook over de bedrijfskaarten en bestuurderskaarten bestaat onduidelijkheid, vertelt hij, is daarvoor wel of geen nieuwe generatie kaarten nodig? Het antwoord daarop is nee. “Er zijn sinds 15 juni wel tweede generatie tachograafkaarten, maar Brussel heeft geëist dat eerste en tweede generatie bestuurders- en bedrijfskaarten interoperabel moeten zijn met de eerste én tweede generatie tachografen.”

Niet alles verandert dus door de invoering van de smarttacho. Op andere momenten wordt echter wel actie gevraagd van de transporteurs. “Omdat de geheugens van de smarttacho en de nieuwe generatie tachograafkaarten anders zijn, moeten ondernemers tijdig de hardware waarmee de smarttacho en bestuurderskaarten worden uitgelezen updaten. Wordt deze update niet uitgevoerd dan lopen ondernemers kans om gegevens in de tachograafadministratie te missen. Het missen van gegevens in de tachograafadministratie kan leiden tot boetes van 4.400 euro per voertuig of chauffeur per dag. Dergelijke boetes kunnen echt voorkomen worden!”

Het is dus even wennen voor transporteurs, die nieuwe smarttacho, zeker omdat de invoering in juni door een gebrek aan nieuwe tachograafkaarten niet helemaal vlekkeloos verliep. Gelukkig heeft de smarttacho ook voordelen voor transportbedrijven. De smarttacho biedt handhavers de mogelijkheid om gerichter te controleren. Doordat handhavers de slimme tachograaf tot op een afstand van maximaal 15 tot 20 meter kunnen aflezen, kunnen zij bij wegcontroles die vrachtwagens eruit pikken bij wie het signaal op rood staat.

“Velen denken dat de handhavers alles op afstand kunnen uitlezen, bijvoorbeeld ook de rij- rusttijden van de chauffeur die voorbijrijdt. Dit is niet het geval. Op afstand kan de handhaver alleen voertuig gerelateerde gegevens zien als het rijden zonder kaart. Ook andere tekenen die duiden op mogelijke manipulatie worden doorgegeven. Zo kunnen handhavers gerichter selecties maken tijdens wegcontroles.” Of in andere woorden, handhavers zullen eerder die vrachtwagens eruit pikken waarbij gegevens niet in orde lijken te zijn. De chauffeurs die alles op orde hebben, zullen vaker mogen doorrijden.

De tachograaf waarschuwt de chauffeur bovendien voor gegevens die voor een controleur verdacht kunnen zijn. “Deze meldingen verschijnen altijd als eerste op het display van de tachograaf en zullen serieuzer opgepakt moeten worden om onnodige staande houdingen te voorkomen. Ondernemers zullen meer en meer aan de slag moeten met het analyseren van de gegevens van de tachograaf en de bestuurderskaarten.”

Inmiddels wordt al gesproken over de tweede versie van de slimme tachograaf. “Deze tweede versie zal waarschijnlijk met name omtrent de positiebepaling wijzigingen ondergaan”, zegt Busser. Deze wijzigingen zijn volgens Brussel noodzakelijk om de tachograaf ook in te zetten voor het handhaven van de cabotage en detacheringsregels. “TLN werkt aan een notitie waarin we suggesties doen vanuit de praktijk.”