Heeft de vastgoedsector de oplossing voor een Groener Nederland? 

“De sector en het rijk staan voor grote uitdagingen, met de woningbouw, biodiversiteit, het klimaatakkoord en de energietransitie. Deze grote ontwikkelingen zullen ze moeten gaan combineren om de complexe opgaves van dit land op te lossen. De sector is mede dankzij de technologische innovaties heel goed in staat om sneller te verduurzamen, maar we zien nog teveel gepraat en te weinig resultaat. De samenwerking tussen de publieke en private partijen is urgenter dan ooit. De vraag is of ze elkaar op de juiste thema’s en momenten weten te vinden. Door partijen samen over thema’s te laten reflecteren gaan ze elkaar beter begrijpen. En dat begrip is hard nodig voor het vertrouwen in de langdurige samenwerking die je bijvoorbeeld in gebiedsontwikkelingen met elkaar aangaat.”

Wat waren de belangrijkste inzichten van de PROVADA kick off van 18 maart? 

“Aan de hand van 7 korte pitches voor een duurzamer Nederland kwamen grote thema’s aan bod zoals het klimaatakkoord, de woningopgave van 1 miljoen, verdichten en vergroenen, de leegstand in de binnenstad, inclusieve gebiedsontwikkeling en de energietransitie. Maar bottom line gaat het over de stip op de horizon, ambitie, lef, eigen verantwoordelijkheid nemen, waarde toevoegen, transparantie en vertrouwen. We snakken naar minder bureaucratie en een helder kader voor een vruchtbare samenwerking tussen lokale en landelijke overheid en de markt. Neem bijvoorbeeld de woningmarkt: Er is een groot tekort aan woningen, maar in plaats van alle inspanningen te richten op het bijbouwen van woningen wordt er in de politiek vooral gezocht naar de ‘rechtvaardige’ verdeling van het tekort door de regeldichtheid verder te vergroten. Dat heeft een averechts effect. Zo zijn er talrijke voorbeelden van gestapeld beleid met een verlammende uitwerking of zelfs stilstand. Het is de hoogste tijd voor een revolutie zoals Meiny Prins het verwoordde: niet wachten op de overheid maar zelf de samenwerking opzoeken, met het MKB, met andere, gestapelde, verdienmodellen, met een ander verhaal. ‘We moeten een beetje rebels worden’.”

Welke thema’s staan er voor de komende periode op de agenda?  

“Ik heb het gevoel dat we op een kantelpunt zitten. Er is urgentie en draagvlak om dingen aan te pakken. In alle plannen zie je dat er geïnvesteerd gaat worden in het land, in de economie, energie en infrastructuur, de woningbouw en natuurlijk in de publieke sector. Ga er maar aan staan om hier de goede keuzes in te maken. Bij PROVADA zullen alle eerder besproken thema’s een podium krijgen, maar onze focus ligt vooral op het bij elkaar brengen van de juiste partijen, publiek-privaat. Daar gaan we de komende jaren vol op inzetten."

En het belang van die samenwerkingen wordt ook vanuit de branche sterk onderstreept. “Als we verandering willen, dan moeten we niet naar de overheid kijken maar als sector zelf de handschoen oppakken en laten zien hoe het anders kan, zegt Onno Dwars (Ballast Nedam). “Neem als voorbeeld het Manifest 2050 over biodiversiteit en stikstof. Centrale aansturing is soms nodig om het plan door te drukken maar niet alle gemeentes hebben daar de kennis en capaciteit voor.  “Geef ook ruimte aan de regionale initiatieven. We moeten vaart maken en stimuleringsgelden zoals de woningbouwimpuls helpen daar enorm bij”, benadrukte Anneke de Vries nog maar eens. 

Versnellen is het andere terugkerende thema waar de sprekers een lans voor breken. 

Ingrid Thijssen, voorzitter van werkgeversvereniging VNO-NCW, wees op de kansenongelijkheid waaronder die voor een woning. De woningnood is zo hoog dat een hele generatie dreigt geen betaalbare woning te kunnen vinden. Zij pleit voor centrale regie en een investeringsagenda van 20 miljard per jaar voor de woningbouw, voor de helft publiek en privaat geld. Om Nederland uit de crisis te investeren en te innoveren.”  

“Het plan voor Nederland is er al, dat plan heet namelijk het klimaatakkoord, zei Jop Fackeldey, voorzitter van het Interprovinciaal overleg (IPO) en gedeputeerde van de provincie Flevoland. Laten nu met elkaar afspreken dat we niet weer het systeem gaan veranderen. Verwar centrale coördinatie niet met centralisatie”, is zijn oproep aan de overheid. 

Ook moet de sector gaan werken aan nieuwe verdienmodellen. Meiny Prins: “Er komt geen richting vanuit de overheid, ondernemers moeten zelf richting aangeven. We worden in silo’s geduwd door het beleid en daar moeten we uit. Het stapelen van businessmodellen, daar geloof ik in.” Bij Greystar experimenteren ze hier al volop mee, door de keten te verlengen, door meer lering te trekken uit (gebruikers)data. Het succes zit in de samenwerking. Duidelijke landelijke regelgeving en normering zou enorm helpen bij de versnelling. 

Een opvallende conclusie in het slotdebat is dat er genoeg financiering is. Een groot verschil met de vorige crisis. Gaat het lukken met de woningbouw? De intenties zijn in ieder geval goed, de urgentie is er zeker. Meer focus op het doel, minder op de regels en meer regie zou echt helpen. En ja, groen is het nieuwe goud, dat weten ze in de sector allang.