Of we nou slimme camera’s gebruiken om te kijken waar afval ligt, of sensoren inzetten om het aantal mensen op een bepaalde plek te tellen tijdens covid, artificial intelligence biedt tal van mogelijkheden om onze stad te verslimmen. “Door informatie te verzamelen over het aantal mensen en het verkeer in de stad, kunnen we bijvoorbeeld verkeersstromen optimaliseren”, vertelt Maarten Sukel, AI Lead bij de Gemeente Amsterdam. “Maar ook op bijvoorbeeld het gebied van dienstverlening kan AI helpen sneller beslissingen te maken. Met bijvoorbeeld slimme tekstclassificatie kan er, wanneer er contact gelegd wordt met een vraag via meldingen.amsterdam.nl of het telefoonnummer 14020, direct gekeken worden waar dit over gaat en wie zou kunnen helpen. Het mes snijdt eigenlijk aan alle kanten, AI kan ontzettend veelzijdig en proactief zijn.” En dat is nodig, want er zijn steeds meer mensen in de stad. “Meer mensen betekent bijvoorbeeld ook meer afval en meer verkeer, en dus moet je efficiënt werken en iedereen helpen. Met AI kan dat een stuk sneller.”

Maar het gebruik van deze technologische oplossingen is niet geheel zonder risico. “Het is belangrijk goed om te gaan met privacy”, stelt Sukel. “Daar moet je dus secuur mee omgaan, Zo zijn op de camerabeelden van de afval herkenning personen en kentekens verwijderd en werkt de gemeente Amsterdam niet met gezichtsherkenning. Maar AI is soms ook nuttig om om privacy te beschermen. Zo kan je bijvoorbeeld ook documenten met persoonlijke gegevens zoals namen, pasfoto’s en geboortedatums door een algoritme laten filteren en de gegevens verwijderen waar die niet noodzakelijk zijn. Natuurlijk zitten er risico’s aan artificial intelligence, daarom is het belangrijk om expertise op te bouwen en zo te zorgen dat we zoveel mogelijk positieve effecten van AI hebben, en ook de negatieve effecten kunnen minimaliseren...”

Een andere uitdaging is dat artificial intelligence een bias kan hebben, vertelt Sukel. “Als je dingen efficiënter gaat doen als overheid, dan is dat voor een groot deel van de bevolking fijn, maar er kan een deel onbedoeld worden buitengesloten. Dit is vaker het geval met nieuwe technologie, neem bijvoorbeeld het internet dat voor veel mensen het contact makkelijker heeft gemaakt, maar voor sommige ook minder makkelijk. Artificial intelligence werkt op basis van oude voorbeelden, en leert op basis van die voorbeelden besluiten te nemen. Als er in die oude voorbeelden een bias is, zoals dat er minder Engelstallige voorbeelden zijn van vragen aan de gemeente, dan kan het dat het voor die taal minder goed werkt. Echter, met kunstmatige intelligentie kun je dit soort zaken juist inzichtelijk kunnen maken en kan je die bias dus ook gaan voorkomen. Het is heel belangrijk om over het gebruik AI transparant te communiceren, zodat het ook mogelijk is te zien wat er allemaal gebeurt op het gebied van AI en wat daar de consequenties van zijn. We doen er als overheid ook heel goed aan om zoveel mogelijk kennis over AI te delen, zodat het draagvlak groter wordt en iedereen de voordelen gaat inzien en zich bewust wordt van eventuele risico’s.”

Want dat AI als technologie cruciaal is, dat staat volgens Sukel vast. “Het idee is dat deze technologie de mens gaat dienen en wij willen daar als Amsterdam voorop in lopen. De tech die we ontwikkelen zoals het verwijderen van gevoelige informatie in documenten of het herkennen van afval op straat, ontwikkelen we echt voor de stad. We gaan daarvoor de samenwerking aan met de hogescholen en het bedrijfsleven om zoveel mogelijk mensen mee te krijgen in deze ontwikkeling. Hierbij zijn digitale rechten zoals privacy en gelijke behandeling voorop. We zetten daarom ook hoog in op projecten om kansenongelijkheid in de stad tegen te gaan en de digitale weerbaarheid van de bewoners te vergroten. Alle technologie die nu in opkomst is, is ontzettend veelbelovend, maar om het goed vorm te geven moet je er in investeren, transparant zijn over wat je doet en zorgen dat het de mens in de stad echt dient.”