Als er vrijwel geen inkomsten binnen komen en de vaste lasten lopen grotendeels door, dan komt er een moment dat er betalingsproblemen ontstaan. In het afgelopen jaar hebben veel schuldeisers coulance betracht door uitstel van de betaling te verlenen en niet direct over te gaan tot harde incassomaatregelen. Daarnaast heeft de overheid met tal van steunmaatregelen, zoals Togs, Tozo, TVL en NOW, ondernemers extra tijd gegeven om acute betalingsproblemen, en daarmee faillissementen en het verdwijnen van werkgelegenheid, te voorkomen. Maar dezelfde overheidssteun creëert stilte voor de storm. Want het is zeker dat de steunmaatregelen een keer ophouden. Alle vorderingen waar tot nog toe coulant mee is omgegaan of waar betalingsuitstel voor is verleend moeten worden betaald. 

“Iedereen die actief is binnen het credit management voelt aan zijn water dat er een stuwmeer van schulden is ontstaan. Zodra de overheid stopt met de steunmaatregelen en uitgestelde belastingen alsnog moeten worden voldaan, kunnen we ons klaarmaken voor een grote schuldencrisis”, vertelt Serge van Groningen, directeur van Credit Expo België en Nederland. “Talloze consumenten zijn hun baan inmiddels kwijt en op basis van CPB-ramingen wordt verwacht dat het aantal WW-uitkeringen in 2021 met minimaal honderdduizend stijgt. In de cijfers bij de schuldhulpverlening is daar allemaal nog weinig van terug te zien. De NVVK, branchevereniging voor schuldhulp, verwacht dit jaar echter een stijging van het aantal hulpvragen met minimaal dertig procent. Ook is het de verwachting dat er een faillissementsgolf aan zit te komen zodra ondernemers de opgebouwde schulden terug moeten betalen en te maken krijgen met harde incassomaatregelen.”

Door de coronacrisis is tevens de digitalisering in een veel grotere stroomversnelling terechtgekomen. Van Groningen: “Nieuwe technologieën hebben er in de afgelopen jaren voor gezorgd dat we ongelimiteerd data kunnen opslaan en kunnen analyseren. Waar dat eerst lokaal gebeurde kan dat nu vrijwel eindeloos in de Cloud. Deze nieuwe technologieën vragen natuurlijk wel om andere skills en een andere manier van werken, ook voor credit managers. In plaats van hele afdelingen vol met kredietbeoordelaars en debiteurenbeheerders aan te sturen, is de credit manager van de toekomst steeds meer een proceseigenaar die diverse slimme geautomatiseerde systemen voor risicobeoordeling en debiteurenbeheer bestuurt. Mede daardoor ontstaat er ruimte voor credit managers om meerwaarde toe te voegen op andere meer strategische aspecten van de credit management-functie. 

De verwachting is dat komend jaar veel bedrijven het zwaar zullen gaan krijgen. De vraag is dan ook hoe de credit manager zich daarop kan gaan voorbereiden? “Zorg dat je goed weet wat er speelt bij je belangrijkste klanten. Kijk ook naar actuele marktontwikkelingen in bredere zin van de bedrijven waar je zaken meedoet. Zo kun je op risicobereidheid gaan sturen. Waar klanten vorig jaar de rekeningen nog prima konden betalen, kan dat de komende maanden zomaar ineens heel anders zijn. Zie risicomanagement niet als het periodiek afvinken van lijstjes maar als een doorlopend proces. Maak daarbij slim gebruik van data, het liefst uit verschillende bronnen. Er zijn daarvoor vele mogelijkheden waaronder ook diverse open beschikbare databronnen.”

Het klassieke debiteurenbeheer zal steeds meer verdwijnen door de voortschrijdende technologische ontwikkelingen. Dat is uiteraard geen nieuw verhaal, aldus Van Groningen. “De factor arbeid in het credit management wordt steeds minder. Technologie haalt de robot uit de mens. Er zal steeds minder mankracht nodig zijn. Digitale kennis en vaardigheden om alle tools en systemen in te regelen, te bedienen en de output te begrijpen worden steeds belangrijker. Een credit manager zal altijd nodig zijn. Een robot kan repetitief werk overnemen en patronen herkennen in grote hoeveelheden data. Het begrijpen en oplossen van de achterliggende problematiek is andere koek. De credit manager kan zich daar dan dus meer op richten en zijn tijd besteden aan projecten en aan het geven van persoonlijke aandacht belangrijke klanten. Zeker de komende onzekere periode, waarin veel bedrijven het zwaar krijgen, is een goede band met de klant voor de credit manager van grote toegevoegde waarde.”