29 dec 2020
|
Economie
Journalist: Féline van der Linde
In 2050 moeten alle kunststoffen volledig circulair zijn. Dit heeft als gevolg dat er nog meer aandacht besteed moet worden aan recycling van kunststoffen, want op dit moment wordt slechts één derde van het plastic afval ingezameld en gerecycled. Er zijn twee soorten recycling, de mechanische, waarbij plastic wordt ingezameld, schoongemaakt en omgesmolten tot een nieuw product. Daarnaast is er een relatief nieuwe technologie in opkomst, namelijk de chemische recycling, waarbij het kunststof wordt omgezet in chemische stoffen, waaruit weer nieuwe kunststoffen kunnen worden gemaakt. Maar behoort deze vorm van afvalverwerking tot een duurzame en circulaire economie?
“Kort gezegd ja”, vertelt Theo Stijnen, directeur bij PlasticsEurope Nederland. “Voor mechanische afvalverwerking kunnen alleen plastic producten worden gebruikt die niet te vervuild zijn en niet uit verschillende soorten plastic bestaan. Bovendien wordt de kwaliteit van het plastic slechter naarmate het vaker mechanisch gerecycled wordt.. Chemische recycling kent dit nadeel niet; hiermee ontstaat weer nieuw plastic van de oorspronkelijke kwaliteit.”
Toch blijft het plastic herverwerken via mechanische processen het beste wat je kunt doen qua milieubelasting, gaat Stijnen verder. “Op dit moment is het alternatief nog verbranden. Het is bekend dat het verbranden van afval de meeste CO2-uitstoot veroorzaakt, daar moeten we dus vanaf. Het beste is dus, zoals gezegd mechanisch recyclen, maar chemisch recyclen is een nieuw circulair alternatief, waarmee we eveneens een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het klimaatbeleid. Blijkens een studie van CE Delft zou Nederland, indien het vol inzet op deze technologie en het potentieel van chemische recycling maximaal zou benutten, in 2030 een broeikasgasreductie tot circa 1,6 Mton CO2 kunnen realiseren, gelijk aan de jaarlijkse uitstoot van bijna een half miljoen benzineauto’s. Met deze technologie kun je ook de plastics verwerken die niet via de mechanische manier kunnen worden verwerkt. En de kwaliteit van chemische verwerkt kunststof is van een dermate hoge kwaliteit dat deze kan worden gebruikt in hoogwaardige toepassingen, bijvoorbeeld als verpakking voor levensmiddelen. Dat kan in de regel niet met mechanisch gerecycled plastic. Een bijkomend voordeel is dat er de mogelijkheid is bij chemische recycling om de zogenaamde ‘legacy’ chemische additieven en zeer zorgwekkende stoffen (SVHC’s) die in afgedankte kunststof aanwezig kunnen zijn, op te vangen en te verwijderen.”
“Een probleem is echter dat we nog te weinig inzamelen”, aldus Stijnen. “De plastic verpakkingen scheiden we al goed, maar als je bijvoorbeeld je plastic tuinstoelen wilt weggooien kan dat in sommige gemeenten bij de milieustraat, waar deze apart worden ingezameld. Echter nog niet alle gemeenten hebben dezelfde faciliteiten. En dat geldt voor een heleboel producten. Zo mag plastic speelgoed niet bij de plastic verpakkingen en gooien we dat daarom nu bij het restafval waarna het vervolgens wordt verbrand. We zullen dus veel meer moeten inzamelen en voor de verontreinigde stromen en de gemengde plastics is chemische recycling vervolgens de beste, circulaire oplossing.”
Chemische recycling is nog volop in ontwikkeling waardoor deze technologie zowel economische als technologische onzekerheden kent. Echter neemt de politieke en maatschappelijke druk om meer te recyclen verder toe, zodat deze techniek voor een kantelpunt staat. Stijnen: “Meerdere plastics producenten zijn recentelijk –op nog relatief kleinschalig niveau- gestart met deze vorm van recycling. Daarnaast zijn plannen gelanceerd voor diverse grootschalige initiatieven. Het is daarom belangrijk dat de overheid deze vorm van recycling in haar beleid ondersteunt. Er dient een helder lange-termijn perspectief te worden geboden, zodat bedrijven op een verantwoorde wijze de hiertoe noodzakelijke forse investeringen kunnen doen. Want chemische recycling is absoluut noodzakelijk om de kunststof-keten verder te sluiten en het plasticafval dat momenteel nog wordt verbrand op een waardevolle manier te benutten.”
Kunststof is nu al voor vele toepassingen de beste en het meest milieuvriendelijke materiaal, onder andere door het sterkte en lage gewicht ten opzichte van andere materialen, besluit Stijnen. “De consument is zich hier niet altijd van bewust. Door plastic na gebruik in toenemende mate mechanisch dan wel chemisch te recyclen zal het imago verbeteren en zal plastic ook de waardering krijgen die het verdient.”