Het wereldwijde betalingsverkeer verschuift langzaam steeds meer naar digitale oplossingen. ”Met de digitalisering van het betalingsverkeer is meer dan ooit belangrijk dat betalingsverkeer betrouwbaar, toegankelijk, veilig en efficiënt is. En natuurlijk moet het inclusief zijn. Ook digitale starters moeten eraan kunnen deelnemen. Dat zijn constant de uitgangspunten voor de betaalinfrastructuur en deze staan ook centraal in het Maatschappelijk Overleg Betaalverkeer Nederland; een overleg dat voorgezeten wordt door De Nederlandsche Bank en waarbij belangrijke stakeholders uit diverse disciplines aansluiten”, vertelt Boudewijn. 

”De verschuiving naar digitaal betalingsverkeer is een wereldwijde trend waarin
Nederland een van de voorlopers is. Hier lopen we voor op het gebied van ecommerce-betalingen met bijvoorbeeld iDEAL, instant payments via QR-codes en andere digitale betaalverzoeken, en embedded payments. In Nederland verdwijnt cash steeds meer naar de achtergrond en in juli 2023 nemen we afscheid van de Acceptgiro. Ook fysieke bankkantoren sluiten in toenemende aantallen en bankieren gaat steeds meer mobiel en digitaal.”

Digitalisering van het betalingsverkeer is ook terug te zien buiten onze landsgrenzen, bijvoorbeeld in de rest van Europa. De PSD2-regelgeving is daar een voorbeeld van. ”Met PSD2 geven banken betaaldienstverleners toegang tot betaalgegevens en -diensten mits de rekeninghouder hier toestemming voor geeft. Verschillen tussen landen, systemen en infrastructuur zorgen echter voor een gebrek aan standaardisatie. Dit belemmert de introductie van PSD2, die nu ook onder review is. Daarnaast moedigen de kosten versus de baten banken niet aan mee te bewegen in deze ontwikkeling en zijn zij ook niet verplicht dit te doen. In Nederland hebben we bovendien met iDEAL een eigen oplossing geïmplementeerd die zeer goed werkt. De verwachtingen van Fintechs werden met PSD2 dan ook enigszins teleurgesteld”, aldus Boudewijn. 

Toch ligt in de PSD2 wel een route naar de innovatie van het betalingsverkeer in Europa. ”Ook vanuit een politiek oogpunt is het in Europa belangrijk de huidige infrastructuur te vernieuwen. Europa streeft naar soevereiniteit en minder afhankelijkheid van andere, niet-Europese betaalsystemen. Toch zullen in de nabije toekomst verschillende betaalmethoden wereldwijd naast elkaar blijven bestaan, omdat het erg kostbaar en politiek complex is alles samen te brengen.” 

Digitaal betalingsverkeer geeft ook uitdagingen. ”De klassieke bankoverval verdwijnt weliswaar naar de achtergrond, maar digitale criminaliteit neemt juist toe. Hoewel we een goed beveiligd digitaal financieel stelsel hebben in Nederland slaan criminelen toe door rechtstreeks bij de burger financiële gegevens te verkrijgen of overboekingen door deze persoon te bewerkstelligen aan de hand van social engineering. Het is daarom belangrijk dat men zich bewust is van criminelen die om de hoek loeren en voorzichtig is met het delen van gegevens en het overmaken van geld.”

Bewustwording is sowieso een belangrijk thema, benadrukt Boudewijn: ”De betaling als bewuste handeling verdwijnt steeds meer naar de achtergrond. Betalingen worden steeds meer ’onzichtbaar’, bijvoorbeeld met innovaties als ’Buy now, pay later’, maar we moeten klanten wel bewust houden. We moeten ervoor waken dat mensen spullen kopen met geld dat ze niet hebben. Het gaat in het betalingsverkeer van morgen om het vinden van een balans tussen een ‘seamless customer journey’ en bewustheid van uitgaven in een financieel gezonde infrastructuur die betrouwbaar, inclusief, toegankelijk, veilig en efficiënt is.”

Feiten

• Nederland is met Scandinavië een van de voorlopers in het betalingsverkeer van de toekomst
• De Nederlandse PIN-infrastructuur kent een uptime van bijna 100 procent, iDEAL komt in de buurt
• Digitalisering van het betalingsverkeer vraagt ook om voorlichting van kwetsbare groepen en ‘digitale starters’
• Soevereiniteit van het Europese betaalsysteem is een belangrijke ontwikkeling in Europa, PSD2 is daar een voorbeeld van, maar is nog niet succesvol