Dat zegt Siem Haffmans, managing partner van Partners for Innovation, een adviesbureau voor duur- zame innovatie. Het bureau kwam recent in het nieuws met de handleiding ‘Duurzaam Verpakken voor de Nederlandse e-commerce-bedrijven’. Deze publicatie dient voor weborganisaties vooral ter enthousiasmering om in te zetten op duurzaam verpakken. Siem Haffmans: “Het werd de hoogste tijd dat er een publicatie over e-commerce en verpakkingen ging verschijnen. Nog los van alle logistieke uitdagingen die online retail met zich meebrengt, verdient de verpakkingsproblematiek minstens zoveel aandacht. Nu het thuisbestellen stevig is toegenomen, zullen we ons moeten bekommeren om het verpakkingsmateriaal dat we de wereld in sturen. Tachtig procent van het materiaal bestaat uit papier en karton, 20% uit kunststof. De grote vraag is: hoe komen we tot de meest optimale verzendverpakking?”

De verpakking die afgelopen jaren bovenaan het ergernissenlijstje stond, was onherroepelijk de grote omdoos met veel lucht en overbodig veel verpakkingsmateriaal. Klassiek voorbeeld wat dat betreft zijn de geheugenkaarten die onder meer zitten in digitale camera’s en mp3-spelers. Die zijn zo klein en compact dat je ze per envelop kunt versturen, terwijl ze vroeger vooral arriveerden in een overbodig grote omdoos. “Nu webretailers een forse groei doormaken, mogen we verwachten dat er slimmer wordt omgegaan met verpakkingsoplossingen. Gelukkig zien we dat in toenemende mate. Grote web- spelers als Bol.com of Wehkamp.nl hebben geen standaard reeks verpakkingen in huis, maar kennen hun eigen verpakkingsmachines. Ieder product dat daar de deur uit gaat, krijgt daarmee een op maat gesneden verpakking, dus met zo min mogelijk opvulmateriaal en zo weinig mogelijk materiaalverlies”, vertelt Siem Haffmans.

De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat een dergelijke ultieme oplossing buiten het bereik ligt van de meeste webwinkeliers. Deze bedrijven hebben bij elkaar inmiddels een behoorlijke omvang – van alle producten wordt 13% online verkocht. Tegelijkertijd geldt echter dat 10% van de grootste bedrijven ongeveer 90% van de totaalomzet bepalen. De overige 90% van de webretailers bestaat uit kleinere organisaties, die van een verpakkingsmachine alleen nog kunnen dromen.

Het vinden van de meest optimale verpakking geldt als de belangrijkste uitdaging op het gebied van duurzaam verpakken, benadrukt Siem Haffmans. Parallel daaraan loopt de groeiende aandacht voor materialen. Consumenten die product online bestellen, willen deze thuis gestuurd krijgen in een bijpassende verpakking. Dus geen stuk grijs karton, maar een verpakking die de merkbeleving van het product versterkt. In het kader van verdere verduurzaming wordt ook gekeken of er bezuinigd kan worden op de materialen. “Door nieuwe, slimme materialen kan er bespaard worden op het gebruik ervan. Dat zie je bijvoorbeeld bij de nieuwste generatie kartonsoorten. Daardoor ontstaat een besparingskans van circa 20%, terwijl de kwaliteit van de verpakking gewaarborgd blijft.” Een term die vaak valt in combinatie is Life Cycle Assessment, een methode voor het in kaart brengen van de invloed van producten en menselijke activiteiten op het milieu. Ook dat is een punt van aandacht in de verpakkingsindustrie, terwijl Siem Haffmans daar ook aan toevoegt dat we de invloed van de verpakking als duurzaamheids- probleem niet moeten overdrijven. Producten zelf kennen een veel grotere milieu-impact dan hun bijbehorende verpakking. Als je dat in procenten uitdrukt, kom je misschien uit op milieu-impact van minder dan 5% voor de verpakking.

Webbedrijven maken flinke slagen met de kwaliteit van verpakkingen. Dat neemt echter niet weg dat consumenten zich soms ontevreden tonen. De ergernis bestaat vooral bij onnodig grote verpakkingen. “Er bestaat een terechte irritatie over het verknoeien van overbodig materiaal. Tegelijkertijd bestaat er onvoldoende besef dat de verpakking noodzakelijk is. Zonder bescherming komt een product niet heelhuids aan bij de ontvanger. Verkwisting van materiaal is niet nodig, maar meer waardering voor de rol van de verpakking is soms zeker op zijn plaats.”

Tot slot dan, waar Siem Haffmans met name veel toekomst in ziet, zijn slimme, intelligente verpakkingen. Dat krijgt zijn consequenties voor een betere logistieke stroomlijning. Het nauwkeurig tracken en tracen van verpakkingen betekent dat zender en ontvanger beter kunnen afstemmen wanneer en waar een pakketje afgeleverd moet worden. Bijvoorbeeld niet thuis, maar op het werk. Bovendien kunnen slimme verpakkingen de levensduur van producten verlengen. Zo wordt het beter mogelijk om verswaren gekoeld te versturen.