Begin in de kroeg over kunstmatige intelligentie en de kans is groot dat je gesprekspartner begint over Arnold Schwarzenegger in Terminator. Maar ‘cyborg’ Schwarzenegger die met andere robots de wereld overneemt en een film later ‘m weer moet redden - dat heeft echt niets met kunstmatige intelligentie te maken. Althans, niet in deze eeuw en misschien wel nooit, zegt Duursma die met Studio Overmorgen bedrijven nieuwe digitale technologische ontwikkelingen van duiding en context voorziet. 

Momenteel bestaat kunstmatige intelligentie vooral bij de gratie van het leren van voorbeelden en het herkennen van patronen. Het nabootsen van processen in een gesimuleerde omgeving is een van de eerste stappen. De ‘digital twin’ noemt Duursma dat. ”Vroeger bouwde NASA bijvoorbeeld een raket of nieuw apparaat en ging ermee testen. Het leerde van de resultaten maar gooide het apparaat weg. Nu simuleren ze digitaal een hoop processen. Ze vertalen de fysieke wereld naar een digitale omgeving en andersom. De fysieke wereld krijgt zo een spiegelwereld in het digitale domein. Bedrijven kunnen daardoor makkelijker trail-and-error processen simuleren en de kosten van het kopiëren in de digitale wereld zijn vrijwel nihil.” 

Lange tijd werd er vooral veel gesproken over de mogelijkheden van kunstmatige technologie. De theorie stond, maar een snelle technologische vooruitgang bleef lange tijd achter. Tot zeer recent. De komst van snellere computers, betere algoritmes en meer data geven AI eindelijk echt bestaansrecht. 

Duursma noemt Google Duplex als voorbeeld van AI-techniek. Duplex is de assistent van Google die namens jou kan bellen naar een restaurant of kapperzaak. Dit systeem kan een stem reproduceren, gesproken taal van een mens begrijpen en vervolgens zelfstandig antwoorden. En van ieder telefoontje dat het systeem verricht, daar leert het weer van.

Op het internet vind je bijvoorbeeld een video waar Duplex wordt gedemonstreerd. Zo belt het zelf een kapperszaak voor een knipbeurt. Zonder twijfel keek een medewerker of er nog een gaatje was in de agenda - ze had niet door dat er gepraat werd met een robot. 

Er zijn al off the shelf-oplossingen van Amazon en Microsoft die het mogelijk maken AI in te zetten in bedrijfsprocessen, bijvoorbeeld door machines rekening te laten houden met hetgeen ze produceren of controleren. Meedenkende machines zou je ze kunnen noemen.

De volgende stap is dat machines autonoom gaan handelen op basis van beschikbare data en slimme algoritmes. Denk bijvoorbeeld aan een frisdrankenautomaat die weet wanneer er het meeste cola gedronken wordt en er dus alvast nieuwe besteld moet worden. Maar dat hij ook dankzij sensortechnologie weet wanneer er onderhoud nodig is, in plaats van dat er standaard eens in de zoveel tijd iemand langskomt. ‘Predictive maintenance’, heet dat. En met de komst van cryptovaluta kan het systeem vervolgens ook de betaling verrichten aan leverancier of monteur.

Maar het gaat nog verder dan dat. Volgens Duursma zijn er fabrikanten bezig met de ontwikkeling van een nieuwe slimme wasmachine. Deze wasmachine kan niet alleen goed inschatten hoeveel was je gemiddeld draait, maar ook hoeveel wasmiddel je ervoor nodig hebt. Dreigt je wasmiddel op te raken, dan bestelt hij automatisch nieuwe, aan de hand van je gebruik. 

En dat niet alleen: hij houdt ook rekening met het energieverbruik. Hij weet wanneer de energietarieven het laagst liggen en onderhandelt real time met het software systeem van de leverancier om zo op ’t juiste moment ’t goedkoopst een was te kunnen draaien. Dat klinkt utopisch, maar het is niet onwaarschijnlijk dat dit gaat gebeuren. “De technologie is gewoon beschikbaar.” 

Kunstmatige intelligentie kan nu al bovennatuurlijk goede voorspellingen doen. “Er is een bank die berekeningen liet maken op basis van hun data. Wat bleek? Mensen die online een formulier invullen maar dat met hoofdletters doen, zijn doorgaans slechte terugbetalers. En consumenten die een bijna lege mobiele telefoon gebruiken om een lening af te sluiten, ook. Dat gebruik van big data gaat ons bijna boven de pet - een mens zou dat nooit kunnen ontdekken. En dat is tegelijkertijd het mooie eraan. ”