Centraal in die ontwikkeling staat het slimmer inzetten van data. Sensoren, besturingssystemen en digitale modellen zijn inmiddels dagelijkse praktijk in de industrie. De uitdaging ligt in het samenbrengen en benutten van al die informatie. “De meeste fabrieken beschikken al over veel data, maar gebruiken die vaak versnipperd”, zegt Marlies Kock, general manager Benelux bij technologiebedrijf Emerson. “Pas als je procesgegevens, energieverbruik en onderhoudsinformatie integraal bekijkt, biedt dit mogelijkheden voor betere besluitvorming en structurele verbetering.”

Data als hefboom voor verduurzaming Een goed voorbeeld van de impact van datagedreven werken is de opstartfase van een fabriek. Waar vroeger meerdere dagen nodig waren om een proces stabiel te krijgen, kan dat tegenwoordig sneller en veiliger. Door historische data en AI te combineren, voorspellen systemen nauwkeurig welke instellingen het gewenste resultaat opleveren. Dat scheelt niet alleen tijd, maar voorkomt ook verspilling van energie en grondstoffen. Ook op andere terreinen wordt winst geboekt. Realtime monitoring van emissies maakt het mogelijk om sneller bij te sturen, verliezen te beperken en afwijkingen vroegtijdig te signaleren die risico’s voor veiligheid kunnen opleveren. Bijvoorbeeld door stoom- en warmteverlies vroegtijdig op te sporen of door energie-intensieve processen te optimaliseren op basis van actuele omstandigheden. “Bedrijven kunnen zo hun energieverbruik met concrete stappen verlagen, zonder hun productiecapaciteit aan te tasten”, zegt Marlies.

Van fragmentatie naar verbondenheid Om die verbeteringen breed mogelijk te maken, werkt Emerson aan een visie die ze zelf Boundless Automation™ noemen: een aanpak waarbij data uit alle onderdelen van een fabriek samenkomen in één slim systeem. De data zijn op elk moment en vanaf elke locatie toegankelijk. Met behulp van AI kunnen bedrijven sneller beslissingen nemen, of zelfs automatisch laten adviseren over de beste actie. Denk aan het voorspellen van onderhoud, het bijsturen van processen of het beperken van risico’s. “Automatisering stopt niet bij de controlekamer”, aldus Marlies. “Juist door mensen, processen en technologie met elkaar te verbinden, krijg je systemen die flexibel en robuust zijn. Dat maakt bedrijven weerbaarder tegen verstoringen én duurzamer in hun bedrijfsvoering.”

Digitale innovaties voor fysieke installaties Technologische vernieuwing blijft niet beperkt tot software. Ook op componentniveau verandert veel. Zo zorgen draadloze sensoren ervoor dat fabrieken sneller aanpasbaar zijn, minder stilstand kennen en veiliger onderhoud kunnen uitvoeren. Een concreet voorbeeld: lekkages in stoomkleppen zijn lastig op te sporen, maar kunnen 5 tot 10% stoomverlies veroorzaken. Waar vroeger inspectierondes nodig waren, monitoren draadloze akoestische sensoren die stoomkleppen nu continu, zonder extra belasting voor het personeel. Toch blijft de menselijke factor cruciaal. Hoewel veel beslissingen automatisch genomen kunnen worden, blijft toezicht essentieel. “AI is een krachtig hulpmiddel, maar vakmanschap blijft onmisbaar”, benadrukt ze. “Juist de combinatie van data, technologie en menselijke creativiteit en ervaring zorgt voor de beste resultaten.”

Denken in processen, niet in onderdelen In plaats van enkel naar afzonderlijke onderdelen te kijken, adviseert Emerson een bredere benadering: optimalisatie van het gehele proces. Dat leidde onder andere tot een grote CO₂-reductie bij een chemisch bedrijf. Daar werd methaan niet langer verbrand, maar ingezet om waterstof te produceren via fotonische splitsing. Deze aanpassing verlaagde zowel het energieverbruik als de emissies substantieel. Ook in andere sectoren worden dergelijke technologieën toegepast, van productie van duurzame vliegtuigbrandstof tot CO₂-afvang en recycling. “We zien dat niet alleen grote bedrijven, maar ook kleinere producenten baat hebben bij deze aanpak”, aldus Marlies. “Je hoeft geen nieuwe fabriek te bouwen om toch grote stappen te zetten.”

Samenwerken aan duurzame transformatie In de Benelux werkt Emerson nauw samen met bedrijven in onder meer de chemie, energiesector, life sciences en olie- en gasindustrie. De samenwerking varieert van het bewaken van CO₂- afvanginstallaties tot het ondersteunen van waterstofproductie. Naast deze grootschalige projecten zijn er ook concrete initiatieven op klantniveau. Zo heeft Emerson zich gecommitteerd aan een 7% energiebesparing bij een medicijnproducent, door het slim inzetten van data-analyse en industriële AI. Door processen continu te monitoren, optimaliseren en voorspellend aan te sturen, worden niet alleen de energiekosten verlaagd, maar neemt ook de duurzaamheid en toekomstbestendigheid van de fabriek toe. Volgens Marlies zijn klanten niet alleen op zoek naar technologie, maar vooral naar partners die hen kunnen begeleiden in het verbeterproces. “Wat ik vaak hoor, is dat bedrijven behoefte hebben aan een partij die meedenkt en praktische ervaring heeft. Wij combineren wereldwijde innovaties met lokale kennis. Dat maakt ons effectief in implementatie én in samenwerking.”

De toekomst vraagt om actie vandaag Wie als industriële speler relevant wil blijven, moet nu investeren in technologie die processen efficiënter, veiliger en duurzamer maakt. De tijd van afwachten is voorbij. Bedrijven die hun data slim inzetten en samenwerken met partijen die ervaring hebben in optimalisatie, zetten stappen richting een toekomstbestendige industrie. “De uitdagingen zijn groot, maar de mogelijkheden ook”, besluit Marlies. “De industrie van de toekomst begint vandaag, met de keuzes die bedrijven nu maken.”