Vaak gaat Hans de Boer mee als missieleider met handelsmissies. “En elke keer”, vertelt de voorzitter van ondernemersorganisatie VNO-NCW, “worden de Deltawerken erbij gesleept. Dit zijn ondertussen investeringen van 50 tot 60 jaar oud.” Hij wil maar zeggen, Nederland mag wel weer eens wat durf tonen.

“Natuurlijk, Nederland staat er heel goed voor, op allerlei gebieden”, vervolgt hij. “Op internationale ranglijstjes, van concurrentiekracht en ondernemersklimaat tot geluk, staat Nederland hoog in de top. Nederland heeft ook buitengewoon gezonde financiën; een overschot op de begroting en een schuldquote die ver beneden Europees niveau ligt.”

Daarmee is de Nederlandse toppositie in de toekomst niet gegarandeerd. “We zien op bepaalde punten dat het speelveld verandert”, zegt De Boer. “De Nederlandse infrastructuur zit vol. We zijn verwend door aardgas en fossiele brandstoffen, maar moeten naar energiezuinige en duurzame systemen. Al staan we er wat digitalisering betreft goed voor, als je ziet wat gaat komen, Artificial Intelligence, kan dat wel beter. Zo is NL Next Level tot stand gekomen.”

Het programma NL Next Level is opgesteld door VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland. Daarin vinden we een toekomstvisie op Nederland inclusief de bijbehorende investeringen in onder meer de kennissector, energietransitie en – nieuw voor Nederland – een nationale financieringsinstelling waarin overheid en particuliere investeerders elkaar vinden.

Dit moet allemaal bijdragen aan hogere publieke en private investeringen in onze toekomst, stelt De Boer. “Van ons bbp gaat 18 procent naar het verdienvermogen van ons land – en dan neem ik onderwijs daar ook al in mee. Dat was vroeger 30 procent. Stel je nu eens voor dat we 1 procent BNP extra per jaar besteden aan ons verdienvermogen; dat is zo’n 7,5 miljard euro. Dat is maar een kleine ombuiging om te investeren in het land.”

De combinatie publieke en private investeringen – blended finance genoemd – is vrijwel nieuw voor Nederland. De Boer vindt echter dat de samenwerking nodig is. “Het publiek geld dient om de risico’s af te zwakken en het privaat geld om de terugverdientijd te versnellen. NL Next Level staat er helemaal bol van en met een kleine publieke bijdrage trek je privaat enorme bedragen los.”

In het regeerakkoord is met de investeringsinstelling gelukkig een eerste stap in deze richting gemaakt, maar het gaat De Boer niet ver genoeg. ‘Verkeerde zuinigheid’ noemt hij deze houding. De kosten gaan nu eenmaal voor de baat uit. “We zeggen: doe het nu! En span ook privaat geld voor het karretje. Dat is er in ruime mate bij bijvoorbeeld pensioenfondsen, als we kunnen garanderen dat er een rendement wordt gemaakt op het geld. Uiteindelijk ben je als samenleving goedkoper uit.”

De ondernemersorganisaties denken namelijk groot. “Dan praten we ook over de cultuur van het land”, vertelt De Boer. “We hebben behoefte aan een paar grote projecten. Bijvoorbeeld Schiphol op zee of een nieuw openbaar-vervoersysteem. Laat zien dat Nederland het kan.”

Dat heeft zowel zijn effect in het buitenland als Nederland. Niet weer hoeft De Boer dan in het buitenland te vertellen over de Deltawerken. “We moeten daar weer een paar grote en door de markt gedragen projecten aan toevoegen om te laten zien dat we dat ook nu nog durven. Zo zet je een land neer naar het buitenland toe”, zegt De Boer. “Aan de gemiddelde Nederlander laat het zien dat we onze rijkdom durven investeren in gedurfde projecten voor de toekomst. Het laat zien dat er een andere wind waait, in plaats van elkaar de maat te nemen. We zetten het land neer voor onze kinderen en kleinkinderen en maken het land sterker.”