“Digitalisering zorgt voor grote veranderingen in de Nederlandse maakindustrie”, vertelt Gertjan van den Akker, manager IT Standards and Information bij het NEN. Big data processing, het Internet of Things, nieuwe adaptieve robots, 3D-printing, kunstmatige intelligentie, en nieuwe sensortechnologie zijn hier voorbeelden van. De drastische verandering die de Smart Industry stimuleert is tweeledig: “Enerzijds is er data te verkrijgen over het voltallige productieproces, anderzijds verschuift de focus van massaproductie naar op maat gemaakte productie”, aldus Van den Akker.

Hesse van Groningen, manager Sales Factory Automation Nederland bij Bosch Rexroth sluit zich hierbij aan. “Industry 4.0, Smart Industry, hoe je het ook wilt noemen, het komt er in feite op neer dat er twee beroepen één gaan worden. Productie en IT. De productie zal in de toekomst zo ver geautomatiseerd zijn dat er heel flexibel gewerkt kan worden.”

Wat deze ontwikkeling zo bijzonder maakt is dat het volledige productieproces verandert en dat biedt diverse kansen om marges te vergroten, nieuwe producten en diensten te ontwikkelen, nieuwe markten te betreden en nieuwe businessmodellen te ontwikkelen, waarbij er naast de fysieke productenstroom nieuwe diensten en ICT-toepassingen ontstaan. Samenwerkingen worden meer fluïde. Dit stimuleert op zijn beurt dat het productienetwerk flexibeler en meer verbonden is. Maar de belangrijkste ontwikkelingen zijn dat alle processen beter meetbaar zijn en producten op maat te maken zijn.

“De consument wil zo veel mogelijk dingen die exact op hem of haar afgestemd zijn”, vertelt Van Groningen. “Het is natuurlijk niet rendabel om alles per stuk te maken. Je moet dus op zoek naar een manier om productie zo flexibel mogelijk in te richten dat je one-offs in grote getale kunt produceren. Als we die flexibiliteit willen realiseren moet er nog een hele hoop gebeuren in Europa.”

Inmiddels kan elk bedrijf data verzamelen, maar uiteindelijk gaat het er natuurlijk om wat je hiermee kunt doen. “Wat bedrijven willen is kwaliteitsverbetering en productie efficiëntie, output en veiligheid en het verhogen van sustainability. Die vier topics kunnen allemaal naar een hoger niveau getild worden door middel van Big Data. En daarvoor moet je niet alleen gegevens uit de machines halen, maar bijvoorbeeld ook uit de omgeving. Dan kan je bijvoorbeeld robots gaan ontwikkelen die ook daadwerkelijk met mensen samen kunnen werken, omdat ze het ook op kunnen merken als er bijvoorbeeld iemand naast hen staat. Dit zorgt voor een goede output voor het bedrijf, maar ook voor een verhoogde veiligheid.”

Maar zo’n ontwikkeling roept ook kritische vragen op, iets waar Van den Akker zich dagelijks mee bezighoudt. Want hoe zorgen we voor optimale cyberveiligheid? Hoe kunnen we data uitwisselen tussen verschillende systemen? Hoe beschermen we gegevens van consumenten? Dit zijn vragen waar de NEN en Van den Akker zich onder andere over buigen. “Door middel van standaardisatie wordt beoogd dat processen en systemen soepel, efficiënt en veilig met elkaar samenwerken”, zegt Van den Akker. “Deze standaarden moeten bij voorkeur internationaal zijn; Nederland is immers geen eiland, maar verweven in internationale bedrijfsvoering.”

Nederland speelt een actieve rol in security en initiële automatisering: “Wij moeten de Nederlandse uitgangsposities voor standaardisatie bepalen, waarmee we voorop kunnen lopen.” Om dit te bewerkstelligen stimuleert Van den Akker industriële bedrijven om actief bij te dragen aan de discussie over standaarden: “Nederland speelt een belangrijke rol bij bijvoorbeeld de Europese Commissie, waar de Smart Industry een van de speerpunten is. De pragmatische aanpak van Nederland maakt ons onderscheidend. We beogen om wereldwijd het voortouw te kunnen nemen en willen bedrijven aanzetten onderdeel uit te maken van de bepalingen van standaardisatie.” Niet alleen spreken bedrijven over deze zaken en delen zij kennis, het is bij uitstek een kans om experts te ontmoeten en te netwerken. Van den Akker acht standaardisatie en samenwerking als belangrijke factoren om klaar te zijn voor de toekomst.