Deel dit artikel:

20 jan 2020

|

Industrie

Waterstof is de sleutel voor groene, duurzame economie

Journalist: Mark van Seggelen

De energietransitie zit in Nederland in een hogere versnelling. Waterstof speelt bij de omslag naar een duurzame energievoorziening een vooraanstaande rol. “Het biedt voor ons land unieke economische en duurzame kansen. We zijn hierin al actief en waterstof vraagt kleine aanpassingen aan het aardgasnet”, zegt Ad van Wijk. Hij is hoogleraar Future Energy Systems aan de TU Delft.  

In 2016 werd waterstof nog niet gezien als een serieuze optie om te voorzien in de energiebehoefte. Dat is veranderd. Het gas waterstof heeft als energiedrager een breed scala aan toepassingen. Het is potentieel een brandstof voor auto’s, fabrieken en cv-ketels, een opslagmiddel voor duurzame elektriciteit en een grondstof voor de chemische industrie.


Waterstof als energiedrager is niet nieuw. Hoogleraar Ad van Wijk noemt Nederland zelfs een waterstofland. “Voor chemische processen in de zware industrie, zoals olieraffinaderijen, produceren en gebruiken we waterstof. Deze ‘grijze waterstof’ zorgt echter voor CO2-emissie. Dat wil de industrie nu voorkomen door CO2 af te vangen en te transporteren naar lege gasvelden onder de Noordzee; het Porthos-project.” 


Uiteindelijk willen we ’groene’ of wel duurzame waterstof zonder CO2-uitstoot, merkt Van Wijk op. “De elektriciteit die de offshore windparken op de Noordzee produceren, omzetten in waterstof. Deze waterstof verplaatsen is goedkoper dan stroom. Daar tegenover staat dat 60 procent van de energie verloren gaat bij het omzetten van elektriciteit in waterstof en weer terug in elektriciteit. Maar ‘elektronen’ verplaatsen via nieuwe kabels is 100 tot 200 keer duurder dan waterstof verplaatsen via omgebouwde aardgasleidingen.”


Bij het transport van waterstof ligt een enorme kans. ”Duurzame energie uit wind en zon is stukken goedkoper dan de energie die in kolencentrales wordt geproduceerd. We kunnen zelf niet voorzien in onze energiebehoefte. Als we zonne-energie uit de Sahara naar Europa willen halen, biedt onze grote gasinfrastructuur aan leidingen grote voordelen. De industrie en woonwijken kunnen hierdoor relatief eenvoudig van waterstof worden voorzien.” 


Maatregelingen worden nu al genomen. De Gasunie wil voor 2030 de grote industriegebieden in Nederland met waterstofleidingen, omgebouwde aardgasleidingen, met elkaar verbinden. ”Ook het transport naar het Ruhrgebied, Antwerpen en verder Europa in. We zijn dan leading in Europa van transport en distributie van waterstof.”


Tal van projecten met groene waterstof komen van de grond. Niet alleen als energiedrager, maat als grondstof in industrie en voor consumenten. De fabrikanten van cv-ketels brengen al waterstof-ketels op de markt. “In het VK bestaat al een combiketel die met een simpele schakelaar aardgas of waterstof gebruikt. Vanwege de veiligheid, gaan we elektrisch koken.” Het rijden op waterstof voor auto’s, trucks, bussen en binnenvaartschepen zal toenemen. “Over een aantal jaren is de kostprijs groene waterstof net zo veel als die van aardgas.”


Volgens Van Wijk hoeven we ons geen zorgen te maken over de opslag van groene waterstof. “De grootschalige energieopslag van waterstof is veel sneller, eenvoudiger en goedkoper in zoutkoepels, dan opslag van elektriciteit in batterijen. In een zoutkoepel sla je zo’n 240 miljoen kWh op. Dat is hetzelfde als 24 miljoen thuisbatterijen met 10 kWh opslagcapaciteit. De installatie bij de zoutkoepel kost 100 miljoen, maar die batterijen kosten, zelfs als ze in de toekomst fors goedkoper worden, nog zeker zo’n 20 miljard euro.”  

Gesponsord