
De afgelopen jaren hebben er een behoorlijk aantal ontwikkelingen plaatsgevonden in de transitie naar smart cities. Op een heleboel punten zijn samenwerkingen gezocht en zo zijn ontwikkelingen als parkeersensoren en slimme verkeerslichten al in vele steden en gemeenten geïmplementeerd. Hoe kan de aanpak voor slimme steden worden versneld? Wim Willems, wethouder Gemeente Apeldoorn, licht toe.
Dat scheelt een liter diesel en extra uitstoot van CO2 en fi jnstof, wat goed is voor het milieu in de stad.
Hoe zorg je nu voor een slimme stad?
“Samenwerking is het sleutelwoord. De G40 (stedennetwerk van veertig (middel)grote steden in Nederland, red.) heeft de afgelopen jaren al een heleboel punten opgepakt en vooral samenwerkingen (tussen overheden, met bewoners of bedrijven) opgezocht om steden steeds slimmer te maken. Zo zijn er onder andere de slimme verkeerslichten en worden metingen van het grondwater en data verzameld door inwoners uit de wijken steeds belangrijker voor een slimme stad. Maar hoe moet deze data vervolgens geïmplementeerd worden? Er kunnen nog zo veel innovaties plaatsvinden, maar als er vervolgens geen beleid voor wordt gemaakt of aangepast dan blijven we achter de feiten aanlopen. Om dat te voorkomen is samenwerking cruciaal.”
Wat is de rol van digital- isering voor een slimme stad?
“Nog te weinig worden smart cities samen gezien met digitalisering. Deze twee ontwikkelingen gaan hand in hand met elkaar. Maar net als met de online veiligheid hebben de ontwikkelingen voor smart cities ook betrekking op de privacywetgeving. Het is de taak aan de gemeenten om hier middels samenwerking voor goede wet- en regelgeving omtrent privacy en het opslaan van data te zorgen.”
Niet iedereen heeft toegang tot de juiste digi- tale middelen. Kan ieder- een mee in een slimme stad?
“Jazeker. Voor een slimme stad hoeven mensen niet per se digitaal vaardig te zijn. Voor bijvoorbeeld slimme verkeerslichten die op groen springen voor een fi etser bij regen, is het niet noodzakelijk voor de fi etser om de technologie daarachter te kunnen begrijpen. Ook niet bij een verkeersoversteekplaats die oranje lampen in het asfalt laat oplichten als die detec- teert dat er een fi ets aankomt om de veiligheid te verhogen.”
Op welke manier wordt het steeds slimmer maken van steden gemakkelijker? “Middels de introductie van een Toolbox Slimme Stad wordt het realiseren van smart cities haalbaar én vooral tastbaar voor gemeenten en haar inwoners. De toolbox kent ruim 200 voorbeelden uit het veld. Bij elke tool staat er een uitgebreide uitleg en achtergrond, zodat de gebruiker zelf kan zien of de tool nog wordt doorontwikkeld en voor welke doelgroep de tool bedoeld is. De toolbox Slimme Stad is er voor iedereen die zich afvraagt of er voor een bepaald probleem al dan niet iets bedacht is. Overheden, burgers en private partijen kunnen er terecht om tools te vinden en te plaatsen. Zo vindt er dus altijd door- ontwikkeling plaats om een slimme stad te realiseren.”
Wat zijn de voordelen van slimme steden?
“Uiteindelijk moeten technologie en slimme ontwikkelingen leiden tot een slimme stad die goed is voor natuur, economie en de inwoners van de stad. Het voorbeeld van de slimme verkeerslichten betekent niet alleen dat die verkeerslichten met elkaar kunnen communiceren, maar ook dat er met een navigatiesysteem kan worden gecommuniceerd. Dat is voor een vrachtwagen interessant, want als die weet dat het verkeerslicht over 20 seconden op groen gaat, kan de vrachtwagenchauff eur gas terugnemen en zonder echt te remmen weer optrekken en doorrijden. Dat scheelt een liter diesel en extra uit- stoot van CO2 en fi jnstof, wat goed is voor het milieu in de stad. Tegelijkertijd is dit ook heel handig voor de fi etsers want de verkeerslichten zijn gekoppeld aan het KNMI en kunnen ervoor zorgen dat fi etsers, groen licht krijgen wanneer het regent.”
Hoe zal een slimme stad ook gaan bijdragen aan een duurzamere stad?
“De G40 heeft de Green Deal Zes ondertekend. Dit betekent dat alle gemeenten van de G40 zich de vraag stellen hoe de stadslogistiek zo effi ciënt mogelijk met zo min mogelijk emissie kan worden geregeld in de toekomst. In de praktijk betekent dit echter nog dat alle gemeenten zelf het wiel gaan uitvinden. En dat kan en moet anders. Wanneer een paar gemeenten het voortouw nemen, dan kunnen andere gemeenten dit kopieren en implementeren om geld en manuren te besparen, en is de transitie mogelijk vele malen slagvaardiger. Eigenlijk is dit al een onderdeel van een slimme stad, een slimme manier van samenwerken.”
Op dit moment staan we voor een aantal interes- sante uitdagingen. Er is een tekort aan woningen en klimaatdoelstellingen moeten worden gehaald. Gaan we dan ook nog slimme steden realiseren?
“We zullen moeten. Het is nú tijd voor het aangaan van samenwerkingen. De tijd van achterover hangen, is geweest. Samen zorg dragen voor samenwerkingen die ervoor zorgen dat we steeds slimmere steden realiseren, die gezond voor milieu en mens zijn en ook die nog eens bijdragen aan economische welvaart. In een wijk in Apeldoorn worden door de buurt zelf gegevens gemeten en aan de hand daarvan wordt het gesprek aangegaan over hoe ze de buurt beter, schoner, mooier en leefbaarder kunnen maken. Wanneer alle betrokken partijen, inwoners en vooral de gemeenten, bewust zijn van wat het hen allemaal kan opleveren zullen er steeds meer slimme steden gerealiseerd worden.”
Feiten
Wim Willems is wethouder Burgerparticipatie en revitalisering bij de gemeente Apeldoorn en in die functie ook verantwoordelijk voor het smart city beleid van de gemeente. Tevens is hij voorzitter van de G40 themagroep Smart City, waarbinnen wordt nagedacht over de rol van smart cities en wat de gemeente kan stimuleren en moet regelen.