De biologische landbouw zit in de lift. Wereldwijd. Zelfs in landen waar voedselzekerheid niet vanzelfsprekend is. “Je mag je daar gerust vragen bij stellen. Wat de herkomst is en of het werkelijk biologisch is, bijvoorbeeld. Want veel van die landen kennen geen wetgeving of toezicht omtrent biologisch. Maar alleen al het feit dat het wordt aangeboden, dat er biologische winkels en restaurants opkomen, geeft aan dat er ook daar een markt voor biologisch ontstaat.” Aan het woord is Bavo van den Idsert, directeur van Bionext, de belangenbehartiger van de biologische landbouw. Wereldwijd gaat er zo’n 85 miljard euro om in biologische producten en hij ziet niets dat erop wijst dat de stijging van 10 procent de komende jaren zal afnemen. “Binnen een jaar of vijf, zes zitten we op 150 tot 200 miljard.”

Nederland exporteert naar schatting voor 1,1 miljard aan biologische producten. Daarvan wordt amper veertig procent in Nederland geproduceerd. De rest is import. Nederland is dus een belangrijke draaischijf. Vooral van verse groenten en houdbare grondstoffen, halffabricaten en merk- en privatelabel-producten. Die internationale handel is echter wel een heikel punt, erkent Van den Idsert. “De biologische EU-wetgeving kent ook strenge regels voor im- en export buiten Europa.” De EU heeft handelsverdragen gesloten waarin hierover afspraken zijn gemaakt, met verschillende landen. Van den Idsert noemt als belangrijke voorbeelden de VS, Argentinië, Brazilië, India en Australië.

In landen waar die wetgeving ontbreekt, met name in Azië en Afrika, ligt de autoriteit bij een certificerende instantie die op een Europese accreditatielijst voorkomt. Dit geeft weleens knelpunten. Als ideaal ziet Van den Idsert een wereldwijd uniforme standaard voor biologisch. Maar dat is nog ver weg. “Vooral het terrein van import vergt nog veel veldwerk vanuit Nederland, waar door biohandelsbedrijven sinds de jaren zeventig pionierswerk is gedaan en met hun kennisvoorsprong een sterke positie hebben verworven.”

Verdragen als TTIP en CETA zijn bij uitstek bedoeld om die internationale handel als zodanig te stroomlijnen. Toch staat de biosector daar kritisch tegenover. De directeur wijst op de rechtszaken die in de VS en Canada waar boeren niet worden beschermd tegen contaminatie van hun producten met ggo’s. “Terwijl omgekeerd een bedrijf als Monsanto wel claimt dat het gecontamineerde gewas van hen is, omdat hun technologie daarin is aangetroffen.” De biosector vreest dat de Amerikaanse mores ook in Europa gaat gelden. Of die vrees terecht is weet Van den Idsert niet. “Het speelt zich allemaal af achter gesloten deuren.” En dat gebrek aan transparantie stelt niet gerust.

De biologische markt blijft zich intussen voorspoedig ontplooien. Zo ontstaat er een interessante tweedeling. Vooral Duitsland maakt een duidelijk onderscheid tussen de goedkopere discount-bioproducten en het plussegment; in het Duits aangeduid als ‘bio-bio’. “Het leuke is dat we in beide segmenten ongeveer evenveel groei zien”, vertelt de Bionext-directeur. “Met de groei van biologisch gaan ook de discounters op zoek naar producten die ze voor een scherpe prijs kunnen aanbieden. Dan hebben we het over bijvoorbeeld de Aldi en de Lidl.”

Aan de andere kant zien we de biologische speciaalzaken, maar ook supermarkten in het hogere segment, die juist op zoek gaat naar meerwaarde bovenop het biologische aspect. Albert Heijn heeft inmiddels 1.300 tot 1.400 bioproducten, vaak met extra meerwaarde zoals regioproductie, fairtrade en biodiversiteit. Op die manier groeit bio en gangbaar steeds meer naar elkaar toe. Ooit, denkt van den Idsert, maakt gangbare landbouw zichzelf in dure productiegebieden als Nederland overbodig.