Dat is zonde, want er bestaat een analogie tussen persoonlijke groei en de groei van het bedrijf. Raakt de CEO uit balans, dan raakt ook de organisatie uit balans. Dat zijn communicerende vaten. Er bestaat ook een keerzijde van de medaille. De dagen met een gouden randje zijn altijd de dagen dat je bent gegroeid. Dat je een moeilijke kwestie hebt overwonnen, dat je een belangrijk probleem hebt getackeld. De balans tussen beide keerzijden, tussen succes en tegenslag, is geen constante. Dat is een telkens terugkerende zoektocht naar evenwicht. Iedere keer moet je een nieuwe verstandhouding vinden ten opzichte van veranderende omstandigheden.

Eén dagje met tegenslag is niet zo erg, maar het wordt wel een probleem als er sprake is van structureel niet lekker in je vel zitten. Als dat chronisch dreigt te worden, dan ga je jezelf vragen stellen als ‘Wie ben ik?’ of ‘Wat wil ik eigenlijk?’. Zulke vragen komen vooral aan de orde op het moment dat je als persoon niet meer groeit of als het bedrijf niet meer groeit. De allereerste stap die je dan dient te nemen, is bewustwording. Je moet als CEO beseffen dat er meer aan de hand is dan je zelf in de gaten had. Stap twee is het ondernemen van actie: je kunt niet blijvend andere mensen de schuld geven, je moet als leidinggevende zelf de verantwoordelijkheid nemen. En stap drie is dat je beter keuzes moet maken.

Maar zoals gezegd: het is niet iedere CEO gegeven om zichzelf zo kritisch te beoordelen. Velen gaan pas veranderen als de pijn groot genoeg is, als ze hard tegen de muur zijn aangelopen. CEO’s hebben het leven van een topsporter. Ik heb mensen in mijn praktijk die 180 dagen per jaar in het vliegtuig zitten, die met veel belangen hebben te maken, sociale contacten willen onderhouden. Daar hoort een gezonde levensstijl bij. Dat betekent dat je het wijntje tijdens de werklunch overslaat, dat je niet kiest voor suikers, maar voor fruit, dat je voldoende bewust bent van lichaamsbeweging, maar ook van reflectie. Er wordt als CEO van je gevraagd om voldoende creativiteit en visie aan de dag te leggen om het bedrijf te laten groeien. En dat betekent ook dat je je verantwoordelijkheid moet nemen.

Niet iedere CEO is hetzelfde. Ik ken lineair geprogrammeerde en nuchtere mensen die prima in de buitenwereld kunnen functioneren. Maar het is ook bekend dat één op de tien mensen in de zakenwereld een vorm van verslaving kent. Verslaving aan drugs, alcohol of seks bijvoorbeeld. Die druk van buitenaf lijkt zich vooral bij beursgenoteerde bedrijven te manifesteren en in mindere mate bij familiebedrijven. Het beursgenoteerde bedrijf heeft de neiging om voor de korte termijn te gaan. Die korte termijn is niet zelden een periode waarin de CEO wordt opgebrand. Eigenlijk gek: bedrijven hebben de mond vol van duurzaamheid, maar blijkbaar geen oog voor een duurzaam personeelsbestand.

Er bestaan twee belangrijke redenen waarom leidinggevenden uitvallen. De eerste is: ze leven een leugen. Keeping up appearances: ze zijn niet trouw aan hun eigen authentieke zelf. En de tweede is: uitgerangeerde CEO’s zijn niet zelden compulsive helpers. Ze willen iedereen tevreden houden, maar vergeten zichzelf. Daarmee zou ik ook willen afsluiten. In balans blijven betekent trouw blijven aan jezelf met oog voor belangrijke factoren als een gezonde levensstijl en ruimte voor reflectie.

Stress- en burn out-specialist Albert Sonnevelt