In het Grondstoffenakkoord hebben we namelijk afgesproken dat onze samenleving in 2050 volledig circulair moet zijn en dat we in 2030 al halverwege zullen zijn. Dat klinkt misschien ver weg, maar voor de chemische industrie is dat ontzettend dichtbij, terwijl we er eigenlijk nog niet klaar voor zijn. De technologische concepten en de ambitie zijn er, maar nu is het zaak om ook echt door te pakken in de innovatieve doorontwikkeling naar grotere schaal.

En dat vraagt om diepgaande veranderingen. Voordat de basischemie circulair is, is er nog een grote weg te gaan. Dat begint met het gebruik van duurzame elektriciteit. Een aanzienlijk deel van de processen in de chemie kan ook met duurzame elektriciteit bedreven worden, bijvoorbeeld door krakers te elektrificeren.Een belangrijke stap kan worden gemaakt in de recycling van kunststoffen Daarnaast wil je ook van de fossiele grondstoffen af en dat is nog niet zo makkelijk. Biobased grondstoffen zijn namelijk niet hetzelfde als olie, maar bestaan uit heel veel verschillende stromen die niet voor alle toepassingen geschikt zijn, waar olie dat wel is. Als laatste zijn we als industrie sterk afhankelijk van grijze waterstof en moeten we daarin de overstap maken naar groene waterstof. Dat zijn de grote mogelijkheden om de basischemie circulair te maken.

Als we het dan hebben over de circulaire processen, dan heb je het ook gelijk over grote procesveranderingen en dus forse investeringen in nieuwe processen. Alleen al de huidige assetbase van de chemische industrie bedraagt in Nederland tien miljard euro, die in de tijd moet worden aangepast cq vervangen. Maar als we echt circulair willen worden moeten we ook de ketens gaan sluiten. Dat betekent dat we moeten gaan kijken hoe de producten uit de chemische industrie, zoals plastics, gerecycled kunnen worden. Dat is een complex proces waarin de industrie, samen met de rest van de keten, meer verantwoordelijkheid moet gaan dragen voor de gehele levensloop van de producten.

Al deze uitdagingen vragen om een flink pro-actieve houding van de chemische industrie. Het is zaak dat we nu duidelijk gaan maken welke stappen we willen zetten en dat we daar ook verantwoordelijk voor worden gehouden. Om dat mogelijk te maken moet de industrie als één partij opstaan en samenwerken aan deze verduurzamingsopgaven. Dit krijgt vorm in grote groeifondsaanvragen vanuit de topsectoren en ook een recent rapport van de VNCI wijst op deze nieuwe realiteit.Ook het onderwijs op alle niveau’s zal zich meer moeten richten op de noodzakelijke skills van medewerkers om in deze circulaire toekomst hun bijdrage te leveren.

En daarbij wil ik ook een beroep doen op de overheid en de burger. Circulariteit raakt namelijk aan de hele samenleving en niet alleen de industrie. De gehele maatschappij moet mee veranderen in deze diepgaande transitie en dat geldt zeker voor de directe omgeving van onze grote chemische sites. Alleen dan kunnen we echt versnellen.

Aan de overheid het verzoek voor een level playing field. Zolang het goedkoper blijft om fossiele brandstoffen te gebruiken dan om duurzame alternatieven te ontwikkelen zal er veel bij het oude blijven.

De laatste tijd begint dit alles meer op zijn plek te vallen en ik ben dan ook optimistisch gestemd. Qua kennis en kunde behoren we in Nederland namelijk tot de absolute top en we zijn bovenal enorm goed in het realiseren van samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen. Deze krachtenbundeling moeten we nu in gaan zetten om de uitdagingen van de verenigde chemische industrie aan te gaan. En ik ben ervan overtuigd dat het dan gaat lukken.