“De studiekeuze is een proces”, vertelt Ingrid Kolkhuis Tanke, directeur Studiekeuze123. “Het niet iets wat je op 31 april beslist. Het is een proces wat eigenlijk al jaren daarvoor is gestart. Want wat vindt je kind leuk, waar is het goed in en wat wil het later worden? Dat zijn vragen die ouders al jaren voor de studiekeuze kunnen stellen. Ga je als ouder pas in gesprek met je kind op het moment dat een studiekeuze moet maken, dan wordt het veel serieuzer en spannender dan het eigenlijk zou moeten zijn.” Jongeren ervaren vaak al veel keuzestress rond de studiekeuze en dat komt omdat ze te sterk het gevoel hebben dat het de belangrijkste keuze van hun leven is.

Uiteindelijk is het natuurlijk de keuze van het kind zelf. “Al denken veel ouders zelf veel te weten over de studiekeuze en putten dan qua kennis met name nog hun eigen studiekeuze. Maar die keuze is gemiddeld twintig jaar geleden gemaakt. Toentertijd kon er gekozen worden uit grofweg economie, geneeskunde en rechten, maar inmiddels zijn er 3700 studies. Ouders denken nog veel te weten van hun eigen studiekeuze en dat zij hiermee in staat zijn om hun eigen kinderen, jaren later, goed te kunnen begeleiden..  Maar de jongeren van nu worden voorbereid op de banen van de toekomst en dat maakt dat het voor ouders steeds lastiger, want weten zij van de banen en mogelijkheden van de toekomst? Sta je kind bij in het proces van de studiekeuze maak de studiekeuze vooral niet te spannend. De studiekeuze is allang niet meer een keuze voor de rest van het leven, zoals dat misschien vroeger het geval was, wanneer je koos voor de studie economie en econoom werd.” Op de onafhankelijke site van studiekeuze123 staan alle geaccrediteerde studies uit het hoger onderwijs met daarbij alle nodige actuele informatie. Deze informatie is onderling vergelijkbaar gemaakt. Ook decanen en ouders van studiekiezers maken hier dagelijks gebruik van om jongeren te begeleiden.

Na de studiekeuze zijn er nog voldoende momenten waarop van richting kan worden bijgeschaafd en veranderd. Kolkhuis Tanke: “Denk bijvoorbeeld aan het kiezen van je eerste baan, die is vaak meer richtingbepalend voor je loopbaan dan je studierichting. Daarnaast is het goed om te beseffen dat er altijd onderdelen van de studie zullen zijn die je kind niet leuk of interessant zal vinden. Probeer een realistisch beeld van de studie te krijgen. De studie kan nog zo leuk zijn, maar er zullen altijd vakken zijn die misschien niet de interesse hebben van je kind. Daarom is een studie kiezen die bij het kind past, die het leuk vindt en ook aan kan het allerbelangrijkste. Leer het kind over deze hobbels heen te komen en niet te vroeg te concluderen dat het een verkeerde keuze is geweest. Mocht het dan toch zo zijn dat de studie niet naar wens is, dan zijn er nog genoeg mogelijkheden om bij te schakelen.”

Door er niet teveel druk op te leggen en erover te blijven praten wordt het ook gemakkelijker voor je kind om tijdig aan te geven dat een studie niet naar wens is. Voor de student is het stoppen van de studie vaak een grote stap en als falen gezien. Stel het kind gerust. Het is dan jammer dat het niet paste of lukte maar niet erg om van studie te veranderen. Jongeren van nu worden in principe oud en hebben een lange werkzame toekomst voor zich. Een keertje veranderen van richting is niet het einde. En mocht er meer tijd nodig zijn om te bepalen wat wel bij je kind past dan is dat helemaal niet erg. Velen die het maken van studiekeuze lastig vinden nemen een tussenjaar. Een jaar werken bij de lokale supermarkt of, als dit mogelijk is, gaan reizen is absoluut geen verloren jaar. Ook dat kan heel leerzaam zijn.” Een weloverwogen keuze is beter dan eentje die je maakt omdat je “iets moet kiezen”.

Mocht uw kind toch besluiten te gaan stoppen zorg er dan voor dat dit voor 1 februari gebeurt. “Er is dan nog de mogelijkheid om eventueel met een andere studie te beginnen. Zo voorkom je dat je de helft van het collegegeld kwijtraakt. En de gemaakte ov-kosten worden kwijtgescholden wanneer na het eerste halfjaar de ov-chipkaart wordt stopgezet.”

Het proces van de studiekeuze aangaan doe je het beste met voldoende informatie, rust en ontspanning, besluit Kolkhuis Tanke. “Wanneer jongeren onder druk staan zullen ze eerder afhaken. Leg dus als ouder geen druk op je kind, maar zorg ervoor dat je het gesprek over de keuze gaande houdt. Maak het leuk door samen naar studies te gaan zoeken en deze te vergelijken. Zoek je een kleinschalige opleiding? Liever een hbo of universitaire studie? Bezoek open dagen of ga een dagje proefstuderen? Online zijn ook vele proefcolleges te vinden. En houdt vooral ook in het achterhoofd dat de studiekeuze niet voor de rest van het leven is. Het is niet erg als je kind in eerste instantie niet de juiste keuze maakt. Vaak baalt hij of zij enorm van de keuze om te stoppen. Het is dan van belang om te blijven praten over de studiekeuze en dan komt je kind vanzelf bij de juiste studie terecht.”