“De vraag is in de petroleumindustrie niet alleen wat we binnen de eigen schoorsteen kunnen reduceren, maar ook hoe de producten die wij maken op een duurzame manier naar andere sectoren kunnen krijgen”, vertelt Erik Klooster, directeur van het VNPI. “Deze producten vormen namelijk de grondstoffen voor het wegtransport, vaartransport, zwaar transport, de luchtvaart en de chemie. Om echt te helpen in de verduurzaming van de industrie, is het voor ons dus juist van groot belang om verder te kijken dan enkel het reduceren van onze eigen CO2-uitstoot.”

Echter, er zit momenteel nog een groot verschil tussen wat de petroleumindustrie graag zou willen en hoe we daar daadwerkelijk gaan komen, vertelt Klooster. “De naftaproducten die wij maken zijn de voedingsstof voor de gehele chemie, dus dat is een onwaarschijnlijk grote opgave. We zijn zeker bezig met de verduurzaming hiervan, maar het verschil tussen droom en daad is nu nog te groot. Het is natuurlijk heel goed dat we het allemaal willen, maar nu is het zaak dat we iedereen echt zo ver gaan krijgen dat ze die projecten ook daadwerkelijk oppakken. Het zit hem meer in het beleid de juiste kant op krijgen en dat is een gezamenlijke effort van de gehele industrie. Dat is lastiger dan veel mensen zich soms realiseren. Zeker bij de producten die we eerder al noemden, want hoe zorg je voor sectoren die nog niet kunnen elektrificeren dat de CO2 ook daadwerkelijk uit de producten gaat?”

En bij die gezamenlijke effort is ook de overheid nauw betrokken. “Het is altijd een combinatie van overheid en bedrijfsleven”, stelt Klooster. “Verduurzamen kan je simpelweg niet doen zonder de hulp van beiden. “Een mooi voorbeeld daarvan is de SDE++ regeling, die zorgt ervoor dat er daadwerkelijk stappen gedaan kunnen worden. Daardoor hebben we nu het instrumentarium om daadwerkelijk te gaan investeren. Mensen realiseren zich niet hoe ingewikkeld het is om dat goed te krijgen, want je wilt ook niet dat de overheid te veel of te weinig subsidieert. En dan lopen we daarnaast nog tegen uitvoeringsproblemen op waar we oplossingen vanuit de overheid voor nodig hebben. Soms mag een bepaalde regeling bijvoorbeeld niet vanuit de EU, of is de juiste infrastructuur voor duurzame brandstoffen niet beschikbaar. Het is een beetje een kip-ei-discussie, maar de raffinaderijen kunnen niet investeren als dit soort randvoorwaarden niet geregeld zijn.”

De afgelopen jaren ging de discussie dan ook vooral om het identificeren van de mogelijkheden, zodat bedrijven konden gaan investeren in de verduurzaming. “We zijn goed uit gaan rekenen wat die projecten nou kostten, welke categorieën er vanuit de overheid opengezet moesten worden zodat bedrijven konden investeren. Nederland is het eerste land met een generieke subsidieregeling voor de verduurzamingsopgave, maar aan de industriezijde zijn we eigenlijk pas net begonnen met het nemen van stappen. En daar gaat ook tijd overheen, want een project waar vandaag een regeling voor wordt opengezet, is pas in 2023 of 2024 gerealiseerd. We kunnen daardoor pas over een paar jaar echt zien wat er bereikt is.”

Uiteindelijk zullen we, als we nu doorpakken met de transitie, echter zeker de vruchten gaan plukken van de verduurzaming. “Dat zie je nu ook bij elektrisch rijden, daar zijn we zo’n tien jaar geleden al mee begonnen en het begint nu echt zijn voordelen te laten zien”, vertelt Klooster. “Ook voor de industrie zijn nu de eerste stappen gezet en je zult zien dat we daar over een paar jaar ook veranderingen in gaan zien. Wij zijn ervan overtuigd dat de raffinage daarin een zeer belangrijke rol zou spelen door het produceren van brandstoffen met lage emissies. Dat vereist denkwerk en een behoorlijke omslag, want de raffinaderijen zullen er anders uit gaan zien dan ze vandaag de dag doen, maar het is zeker een uitdaging die we aan zullen gaan.”