Begin dit jaar schreef cabaretier Guido Weijers in het Parool een open brief aan minister Eric Wiebes, waarin hij pleitte voor een nieuwe realiteit, niet gebaseerd op economie, maar op de planeet. Hij noemde het economische systeem ‘één grote zelfbedachte illusie’. De enige zekerheid die we volgens hem hebben, is onze planeet. Weijers schreef: ‘Die is realiteit. Daarom vraag ik me af, beste minister Wiebes: waarom houden we de illusie in stand, ten koste van de realiteit?’ Hij moedigde de minister aan om in zijn bijzondere positie als minister van Economische Zaken én Klimaat stappen te maken en nodigde zichzelf uit voor een kop koffie om zijn ideeën te delen. De minister ging op de uitnodiging in.

Wiebes nodigde je uit om mee te gaan op werkbezoek bij een geothermieproject. Hoe was het?

“Het lijkt een warrige wetenschapper, maar hij weet echt wat hij wil. Kijk, de boodschap was: kijk eens wat er al gebeurt. Mijn vraag is dan: ok, maar dat is een initiatief uit de markt, wat kan de politiek in Den Haag nog meer doen? Maar goed, we hebben echt tijd gehad voor een kop koffie en een gesprek. Ik heb mijn boodschap kunnen overdragen.” 

En die was?

“Dat hij moet blijven onthouden wat voor wereld hij wil doorgeven aan zijn kinderen. En dat hij zich elke dag de vraag moet stellen: waarom ben ik minister van Economische Zaken en Klimaat? Hij gaf mee dat je in de politiek vaak van rel naar rel rent, of van actualiteit naar actualiteit, maar dat hij elke dag probeert tot de kern te komen: een betere economie met behoud van de aarde.” 

De minister gaf in zijn brief aan jou (als antwoord op die van Weijers, red.) aan dat we het samen moeten doen, dat hij het niet alleen kan, hoe zie jij dit?

“Met het gevaar dat ik uit de hoogte klink, maar als je het volk zelf oplossingen laat verzinnen, dan zijn dat vaak niet de beste oplossingen. De marge per varken werd te klein, dus gingen we varkensflats bouwen. De lucht is vervuild, en als oplossing dragen we mondkapjes. En ik ben bang dat als de aarde is opgewarmd en de zomers echt warm worden, we koelkasten gaan openzetten om het koel te krijgen in huis. Je moet het volk niet altijd zelf de oplossingen laten bedenken.” 

Dus het is aan de politiek?

“In zoverre dat de politiek moet sturen. ‘Wat mooi is, kost moeite’, is een uitspraak van Erasmus die ik laatst las. Mensen vinden het moeilijk om minder vlees te eten en meer groente. Dus moet de politiek vlees duurder maken en groente goedkoper. Zelfde geldt voor elektrische auto’s. Toen op deze auto’s nul procent bijtelling zat, werden ze veel verkocht. En wat doen ze in Den Haag? Ze stoppen ermee, want ze krijgen minder inkomsten. Dan stimuleer je duurzaamheid dus niet.”

Stel: jij bent minister voor een dag. Wat is het eerste dat je zou veranderen?

“Minister van Klimaat bedoel je? Ik zou groente goedkoper maken. Sterker nog, ik zou de hele voedselsector hervormen. De massaproductie van vlees is onhoudbaar. Ik zou goede regelingen invoeren voor boeren om hun bedrijven anders in te richten. Duurzamer. Zodat ze een eerlijke prijs kunnen krijgen voor hun eerlijke producten. En ik zou gelijk duizend bossen planten! Dat klinkt misschien overdreven, maar ik denk echt dat over 30 jaar bossen, schone lucht en schoon drinkwater schaars zijn, dus daar moet je nu op inzetten.”

Waar komt je duurzame drive vandaan?

“Dat heeft er altijd ingezeten, ik heb de liefde voor de natuur meegekregen van mijn ouders. Op jonge leeftijd ving ik al kikkervisjes met mijn vader. En in groep 4 van de lagere school gaf ik het krantje ‘Natuur en Milieu’ uit en had ik een ik dierenclubje. De vader van mijn beste vriendinnetje was dierenarts, dan krijg je dat. Maar serieus: het is een primair ding. De planeet heeft ons niet nodig, wij hebben de planeet nodig.”

Je eet geen vlees en rijdt elektrisch. Zou je zelf nog meer willen doen?

“Geen vlees eten draagt verreweg het meeste bij, en ik merk dat ik op dat gebied ook andere mensen kan inspireren. Verder heb ik net een huis gekocht, en hoewel het een monumentale status heeft, gaan we proberen het zo duurzaam mogelijk te maken. Dus ik doe mijn best, maar ik ben niet 100 procent groen hoor. Ik schuif wel steeds meer de goede kant op, maar ook ik laat soms ’s nachts een lampje branden en ik eet veel kaas.”

Wat zou je willen dat Nederlanders anders doen?

“Ik heb een hekel aan mensen die met opgeheven vinger wijzen en andere mensen vertellen hoe ze het moeten doen, maar als ik dan toch iets moet zeggen: kip voor wokschotel? Koop dan de vegetarische variant. Zelfde geldt voor gehakt in de pasta. Bij dat soort gerechten is de vega-variant een prima optie. Kijk, als je van biefstuk houdt, koop dat dan op zijn tijd, en geniet er écht van. Maar ook dat hoeft niet elke dag, twee dagen per week geen vlees scheelt al zoveel.”

Waar erger je je het meest aan op het vlak van (on)duurzaamheid?

“Aan de felheid en onwetendheid van de discussie online. Tijdens de Week zonder Vlees zette ik online dat er eigenlijk weinig reden meer is om vlees te eten, omdat de vervangers bijna net zoveel voedingswaarden hebben. Nou, nou, nou, alsof ik een pakje sigaretten van een zwaar verslaafde roker voor zijn neus kapot had gemaakt. De reacties waren zó fel. Ik denk dan: lees even wat rapporten en onderzoeken joh. Nogmaals: twee dagen minder vlees scheelt al zoveel.” 

Hoe ziet jouw ideale duurzame wereld eruit?

“In mijn ideale wereld hoor je het geluid van vogeltjes en loop je niet, zoals nu in China bijvoorbeeld gebeurt, met mondkapjes op. Verder laat iedereen in mijn ideale wereld de aarde schoner achter dan ze haar hebben aangetroffen. Zo geven we steeds een beetje natuur terug aan de wereld. En ja, daar moeten we als mensen allemaal iets voor inleveren, maar we krijgen er een betere toekomst voor terug.”