Als we Parijs écht willen halen, dan zouden we de komende vijftien jaar alle woningen, kantoren en andere gebouwen energieneutraal moeten maken. Of liever nog: energie positief! Dat wil zeggen dat je op je eigen oppervlak (dak, gevel, grond) genoeg duurzame energie opwekt om voor een heel jaar in je eigen energie te kunnen voorzien. Vaak wek je die energie overdag op, bijvoorbeeld met zonnepanelen en neem je het pas ’s avonds af. Je gebruikt dan nu het elektriciteitsnet als een soort opslagplek en je mag wat je zelf opwekt, wegstrepen tegen wat je gebruikt zonder kosten. Dat heet salderen en zorgt ervoor dat heel veel particulieren, maar ook scholen en zorginstellingen dit doen. Over een paar jaar kun je die energie ook lokaal opslaan in je eigen ‘vat of accu’ en is het salderen niet meer nodig. Voor nu zou het echter goed zijn als dit kabinet doet wat Minister Kamp heeft beloofd: doorgaan tot 2023. Als het al in 2020 wordt stopgezet, creëer je nu al onrust en stagneert de opgaande lijn van mensen en instellingen die zonnepanelen plaatsen.

Een gemiddeld gezin met twee kinderen en een eigen huis is in vijftien jaar ongeveer 35.000 euro kwijt aan kosten voor energie (gas en elektra). Voor datzelfde bedrag kun je een huis energieneutraal maken. Urgenda heeft met haar initiatie ThuisBaas dat inmiddels tientallen keren gedaan en daar veel van geleerd. De meeste mensen zullen dat bedrag lenen. Als je dat nu doet, dan kun je dat in vijftien jaar terugbetalen voor dezelfde maandelijkse kosten als je nu kwijt bent voor energie. Dus per saldo geef je niet meer uit. Sterker nog, omdat er nu veel subsidies zijn van het Rijk, maar ook van veel lokale overheden, zijn je kosten voor energie na de ingreep vaak lager dan daarvoor. Voor iedereen is er een oplossing op maat, maar gemiddeld betekent het vaak het dak vol zonnepanelen, een warmtepomp en misschien nog wat infraroodpanelen of een elektrische naverwarmer op een paar plekken waar je soms wat extra warm water nodig hebt. Je huis hoeft niet helemaal verbouwd te worden. Het gas gaat eruit en je gaat koken op inductie.

Het is dus simpeler dan nu vaak wordt gesuggereerd. Ook grotere panden kunnen zelf hun eigen energie duurzaam opwekken. Dan gebruik je soms weer andere oplossingen, zoals warmtekoudeopslag (een WKO-installatie) en benut je restwarmte beter. Als we het echt willen, zijn er betaalbare oplossingen voor bijna alle panden. De vraag is wanneer we voldoende urgentie voelen om de driedubbele turbo erop te zetten. Waneer gaan we een leefbare aarde, gezondheid, behoud van biodiversiteit en het voorkomen van 1 miljard vluchtelingen wereldwijd belangrijker vinden dan korte termijn gewin. In het licht van wat er gaat gebeuren als we de CO2-uitstoot niet terugdringen is een terugverdientijd van 5 of 10 of vijftien jaar echt een onzinnige discussie, waar we in 2030 al heel hard om gaan lachen. Dan denken we “hadden we maar”. Nu kunnen we het tij nog keren, laten we dat vooral gaan doen! Met als mooie bijvangst 100.000 banen, innovatie en klaar zijn voor een volhoudbare toekomst. Waar wachten we nog op?

Marjan Minnesma

Directeur Urgenda