14 mrt 2025
|
Industrie
Journalist: Fred Pals
Terwijl de focus op de energietransitie ligt, moet ook de grondstoffentransitie versnellen. Voor de chemische sector is dit geen luxe, maar pure noodzaak. Met samenhangend beleid en beter investeringsklimaat moet Nederland zijn koppositie versterken in een industrie die circulariteit en klimaatneutraliteit aanjaagt. Het is nu of nooit.
Bij het cluster Chemelot in Zuid-Limburg wordt hier al werk van gemaakt. Deze site heeft meer dan 100 projecten ter waarde van € 15 miljard en wil in 2050 de eerste circulaire chemie- en materialen hub van Europa zijn.
Toch schiet het Nederlandse beleid her en der tekort. Experts bij Chemelot vinden dat er te weinig systemisch wordt gedacht. De focus ligt op het verhogen van kosten, terwijl investeringen achterblijven. Niet de industrie, maar het systeem is het probleem. Nederland moet investeren in infrastructuur voor circulaire chemie, niet extra belasten.
Verduurzaming is haalbaar RWE FUREC en SABIC Plastic Energy Advanced Recycling kiezen bewust voor deze geïntegreerde site vanwege het innovatie-ecosysteem. Bedrijven leveren elkaar grondstoffen en delen reststromen en infrastructuur, zoals stoom. RWE zet restafval om in waterstof, SABIC en Plastic Energy recyclen plastic tot nieuwe grondstoffen. Deze kringlopen bewijzen dat verduurzaming haalbaar is met de juiste faciliteiten en regelgeving.
“We moeten ondernemerschap tonen en inzien dat er unieke kansen liggen die we nu moeten grijpen”, waarschuwt Koos van Haasteren, executive director Chemelot. “Nederland moet wakker worden. We moeten het beest bij de naam noemen en in de bek durven kijken.”
Consistent overheidsbeleid Terwijl bedrijven op Chemelot hun broeikasgasemissies al met 50% hebben verminderd sinds 1990, is de infrastructuur voor verdere verduurzaming nog niet beschikbaar. De roep om actie is duidelijk: infrastructuur voor stroom en waterstof, prioriteit voor circulariteit en een consistent overheidsbeleid. “Ons investeringsklimaat rechtvaardigt investeringen niet meer. De balans is weg”, stelt Van Haasteren. Nederland wordt overspoeld door goedkope kunststoffen en kampt met ongunstige regelgeving. “Als enige land in Europa is bij ons de grootverbruikerskorting voor energie afgeschaft. De netwerkkosten liggen veel hoger dan in Frankrijk, België en Duitsland. En alleen bedrijven op Chemelot betalen tot 2030 al zo’n € 100 miljoen aan nationale CO₂-heffing zonder dat de vereiste infrastructuur is aangelegd.”
Zonder koerswijziging verliest Nederland zijn kans als circulaire hub. “Als we onze concurrentiekracht niet snel verbeteren, worden we door China, Rusland en Amerika omvergelopen”, aldus Van Haasteren.