Het oude decor vertelt niet het verhaal van een land dat op de achtste plaats van de Global Innovation Index staat. Een land waar bedrijven atomen printen, studenten recordbrekende zonneauto’s bouwen, en onderzoekers werken aan de technologie van morgen. De beweging New Dutch laat juist die kant van Nederland zien: de makers, denkers en vernieuwers die samen bouwen aan een duurzame, slimme toekomst. Want naast de klompen staat een land dat behoort tot de wereldtop in innovatie en maakindustrie. Zo zijn onder meer de onderzeeër, de telescoop, de cd en Wi-Fi allemaal Nederlandse uitvindingen.

De beweging ontstond uit de overtuiging dat Nederland meer te bieden heeft dan alleen zijn verleden. Erik van Gerwen, verantwoordelijk voor de internationale PR van Eindhoven, miste in de wereldwijde presentatie van Nederland de aandacht voor de technologische innovatiekracht. Zijn manifest vond gehoor bij NL Branding (RVO) en kreeg steun van Rotterdam, dat regiopartners bijeenbracht om één verhaal te vertellen: dat van New Dutch. Inmiddels werken zeventien regiopartners samen om de innovatiekracht van Nederland te tonen, gecoördineerd door het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Rob van Hattum, oud-VPRO-redacteur en voormalig chief science officer van NEMO, is lid van de New Dutch programmaraad.

Ecosystemen die vanzelf innoveren “Het interessante van het verhaal van Nederland is dat onze technologische innovatieve kracht er helemaal niet in voorkomt”, zegt Van Hattum. “Zoek je op ‘The Netherlands’ of ‘Holland’, zoals het buitenland het vaak kent, dan zie je de tulpen, klompen en molens. Maar dat toeristische beeld vertelt niets over het Nederland dat vooroploopt in technologie.”

En die innovatiekracht zit er wel degelijk. Nederland blinkt uit in fijnmechanische industrie en machinebouw. Bedrijven als ASML en NXP zijn wereldspelers in chiptechnologie. VSParticle ontwikkelt machines waarmee nanomaterialen kunnen worden geprint. Hun technologie heeft al geleid tot een samenwerking met Meta en levert mogelijk nieuwe coatings op voor zonnecellen en brandstofcellen op. Het Solar Team Eindhoven won herhaaldelijk de World Solar Challenge met zelfontwikkelde zonneauto’s. Wageningen Universiteit blinkt uit in agrarische innovatie, en de Rotterdamse haven realiseerde de eerste volledig geautomatiseerde containerterminal ter wereld.

Van Hattum wijst op het belang van ecosystemen. Regio’s als Eindhoven en Rotterdam hebben die vanzelf ontwikkeld: grote bedrijven trekken toeleveranciers aan, universiteiten leveren talent, en het geheel blijft elkaar versterken. “Nederland is niet groot”, stelt hij. “Dus je kunt het eigenlijk zien als één innovatief ecosysteem. En juist dat maakt ons sterk.”

Vijf pijlers, één verhaal New Dutch richt zich op vijf domeinen: Tech, Earth, Health, Food en Culture & Society. Die brede aanpak is bewust gekozen, legt Van Hattum uit. “Het gaat niet alleen om technologie, innovatie zit ook in onze cultuur, onze manier van denken en samenwerken.”

New Dutch biedt een platform waar innovatieve bedrijven en initiatieven zich verbinden met een internationaal publiek. In 2030 moet dat leiden tot een groot event dat laat zien hoe Nederland bijdraagt aan de wereld van 2050. Momenteel loopt een open call voor bedrijven die zich herkennen in dit nieuwe verhaal. “We weten natuurlijk niet alles”, geeft Van Hattum toe. “Daarom zeggen we: laten we eens een open call doen. Laten we kijken wie zichzelf eigenlijk al ‘New Dutch’ noemt; wie ziet zichzelf als onderdeel van innovatief Nederland?”

Lange adem, groot denken De sleutel tot blijvende innovatie in Nederland? Denken op de lange termijn. Van Hattum wijst op de discussies rond ASML, dat zelfs overwoog Nederland te verlaten. “Verbijsterend”, zegt hij. “We hebben een van de meest innovatieve bedrijven ter wereld, en we doen daar moeilijk over. Dat vind ik niet logisch.” Ook het weren van internationale studenten en het terugschroeven van onderzoeksgelden noemt hij contraproductief: “Je sluit mensen met kennis en intelligentie uit, niet verstandig voor een land dat zich innovatief noemt.” Volgens hem moet de overheid haar innovatiedrang dan ook écht waarmaken.

“Innovatie vraagt tijd, ruimte en een lange adem. Soms hoort mislukken daar gewoon bij”, benadrukt Van Hattum. “Je gaat iets doen waarvan je niet zeker weet wat de uitkomst is.” Die ruimte om te experimenteren moet Nederland behouden.

De ambities zijn helder: kenniswerkers wereldwijd moeten Nederland zien als een land waar het gebeurt, een plek waar je kunt bouwen aan iets nieuws. De molens mogen blijven, maar er mag een nieuw verhaal naast staan: dat van technologie, kennis en creativiteit die samen oplossingen bieden voor wereldwijde uitdagingen. Dat is het nieuwe verhaal van Nederland. That’s New Dutch!