Internet of things zet de hele industrie op z’n kop. De klant wil niet per se een product kopen, maar gaat voor performance. “Hij wil wasjes draaien en per wasbeurt zo weinig mogelijk betalen. Geen wasmachine”, legt Mark van Boxsel, business development manager bij IT-consultant Delaware uit.

De fabrikant van de machine blijft eigenaar en levert alleen productiecapaciteit. Dit principe maakt de productie goedkoper en tegelijkertijd duurzamer. Het is immers in het belang van de fabrikant een machine te leveren die lang meegaat en weinig onderhoud en energie vraagt.

Alle machines en apparaten, tot zelfs schoenen en lampen aan toe, kunnen communiceren via een beheerssysteem en informatie uitwisselen. “Informatie, zelfs van een aan- en uitschakelaar, blijft niet meer binnen het apparaat”, stelt Eric van Schagen, directeur van technologiebedrijf Simac. “De traceerbaarheid van elk product wordt groter, en daarmee ook de verantwoordelijkheid van de leverancier.”

Dit soort nieuwe verdienmodellen is voor de industrie belangrijker geworden dan de traditionele efficiëntieverbetering, schreef David Kemps drie jaar geleden al in een rapport. Volgens de Sector Banker Industrie bij ABN AMRO laten automatische softwareupdates de Tesla steeds beter rijden. De auto blijft bij de tijd en belandt daardoor minder snel op de schroothoop. “Levensduurverlenging levert veel meer op voor het milieu dan een schonere motor”, meent hij. Dat geldt zeker ook voor de zware industrie waar de milieu-impact en energie-intensiteit zeer hoog zijn.

De ontwikkelingen gaan razendsnel. Wie niet aanhaakt, mist de boot. En dat risico lopen nogal wat bedrijven, waarschuwt Van Boxsel. “Veel bedrijven zijn vooral bezig met de waan van de dag. Maar verdiep je ook in de day after tomorrow. Daar liggen de kansen, maar vooral ook de bedreigingen. Denk aan de Titanic. Er ligt een ijsberg op de route, dus stuur tijdig bij!”

De grootste hobbels zijn nu, of zeer binnenkort genomen, voorspelt Van Schagen. “De prijzen van devices, van modules, sensoren zijn ontzettend gedaald. De vraag stijgt daardoor, waardoor de prijzen nog verder dalen.” Dat geldt ook voor de energievoorziening. “Bovendien worden batterijtjes en kleine tools die energie opwekken steeds krachtiger.”

Bovendien wacht de sector een golf van beveiligingssystemen. Want privacygevoeligheid en het gevaar van het lekken van informatie naar de concurrentie en zelfs gehackt te worden, vormen op dit moment wellicht het grootste obstakel voor bedrijven om IoT door te voeren.

In de nieuwste protocollen is security voortaan echter standaard opgenomen, signaleert Van Boxsel. Sterker nog: “Juist IoT kan veel veiligheid bieden.” Voorbeeld: de blockchaintechnologie. “Security is daar juist de belangrijkste pijler.”

Nederland loopt volgens Van Schagen redelijk in de pas met de rest van de wereld. “Wat IT, kennis en denkkracht betreft, loopt Nederland in de voorste gelederen.” Als voorbeeld noemt hij de automatische hotelreserveringen van Booking.com. “En we beschikken over vooruitstrevende high-tech regio’s waar IT en industrie samenkomen.”

Volgens Kemps gaan de VS, Groot-Brittannië en vooral Duitsland echter veel harder. "Wij kennen niet zo’n grote industrie als Duitsland. Nederland kent vooral toeleveranciers en machinebouwers in nichemarkten met veel bescheidener budgetten.”

De ontwikkelingen gaan razendsnel; vijf jaar vooruitkijken is zelfs voor Delaware lastig. Maar het afrekenmodel heeft al voet aan de grond. Net als de IoT en de blockchain. “Nu al zijn er bedrijven die 24/7 produceren. Zonder licht.” Personeel hoeft in de productie niet rond te lopen, wil hij maar zeggen. Tal van bedrijven gaan omvallen, voorspelt de consultant. “Kijk naar Spotify. Wie had gedacht dat dat zo’n hoge vlucht zou nemen? Wie had destijds gedacht dat er binnen zo korte tijd geen videotheek meer zou zijn?”