Zaterdag 14 december. Dat is het moment van de waarheid. Vanaf die dag krijgt de agrarische wereld te maken met de nieuwe Europese Plantgezondheidsverordening. En vanaf dan moeten alle voor opplant bestemde planten (en zaden), waaronder dus ook groenteplanten, vergezeld worden van een plantenpaspoort. Peter du Crocq die voor labelspecialist VanDerEng gespecialiseerd is in het nieuwe plantenpaspoort, is echter realistisch genoeg om te beseffen dat deze administratieve en logistieke uitdaging niet overal ter harte wordt genomen: “Telers willen het liefst bezig zijn met hun vak en niet met alle administratieve rompslomp erom heen. Dat begrijp ik heel goed, maar tegelijkertijd is het nu heel urgent om aandacht te hebben voor het plantenpaspoort. Jonge planten voor opkweek of stek die nu opgepot worden, maar pas na 14 december uitgeleverd worden, moeten immers straks van het juiste label zijn voorzien.”

Het zelfstandige bestuursorgaan Naktuinbouw, dat de kwaliteit van producten, processen en ketens in de tuinbouw bewaakt, heeft de afgelopen maanden en jaren veel energie gestopt in de bekendmaking van de nieuwe regelgeving. Uiteindelijk blijft het de eigen verantwoordelijkheid van de teler om hun producten van het juiste plantenpaspoort te voorzien. “Zo’n proces moet indalen. In het begin lijkt het misschien een ver-van-mijn-bed-show, maar hoe dichter we tegen de datum aankomen, hoe nadrukkelijker er wordt beseft dat het paspoort realiteit wordt. Ik sluit niet uit dat we op 13 december nog een telefoontje krijgen van meerdere telers die tot hun schrik deze beslissing voor zich uit hebben geschoven.”

Geen paniek, luidt dan het advies van Du Crocq. Met de nodige inventiviteit zullen er heus wel tijdelijke oplossingen zijn te ontwikkelen. De vorm, grootte en het lettertype op het plantenpaspoort zijn niet dwingend voorgeschreven, zolang alle verplichte informatie er maar op staat, netjes ingekaderd en leesbaar. Als dat goed zit hoeven telers na 14 december geen sancties te vrezen. En wie wil, kan de pot of het label daarna altijd nog personaliseren.

Wat du Crocq signaleert, is dat vooral kleinere ondernemers worstelen met de invoering van het paspoort, te meer omdat deze nieuwe eis een extra investering in apparatuur kan betekenen. En daar, benadrukt de paspoortdeskundige, moet je niet lichtzinnig over denken. Vooral printers kunnen het zwaar te verduren krijgen in de stoffige ruimtes van telers. “Wat print- en labelbedrijven kunnen doen, is het aanbieden van een specifieke printer in combinatie met labels en software, waarbij we de gebruiker ook kunnen adviseren en ondersteunen bij het ontwerpen van een eigen paspoort. Een koppeling naar een databestand maakt het mogelijk dat de teler zelf kiest voor de gewenste hoeveelheid etiketten, waarbij hij kan kiezen voor de vorm van sleufetiket, steeketiket of voor een sticker. Een volledig ‘custom-made’ label in lijn met persoonlijke wensen is ook mogelijk.”

Nog even een paar weetjes. Altijd handig voor wie in de weer gaat met het plantenpaspoort. Wat staat voorgeschreven, is dat alle verplichte informatie op het label moet staan: botanische naam, iso-code voor lidstaat en land van oorsprong/productie, fytosanitair registratienummer en traceerbaarheidscode. En dan dus ook nog netjes ingekaderd én leesbaar.

Verder geldt dat het plantenpaspoort op een label niet in de punt van het label mag komen. Dit omdat als het label in de grond word gestoken het plantenpaspoort niet meer zichtbaar is.  Een plantenpaspoort gedrukt op een pot maar bedekt met een potcover is wel toegestaan.