8 nov 2024
|
Economie
Journalist: Erika van Zinderen Bakker
Nederland heeft een grote behoefte aan woningen. Tot en met 2030 moeten er 900.000 tot een miljoen woningen worden bijgebouwd. Dit vraagt om innovatieve oplossingen. Het transformeren van kantoorpanden naar woningen is zo’n oplossing, die bovendien zorgt voor duurzamer gebruik van vastgoed.
Transformatie is niet de heilige graal, maar alles wat je kunt inzetten om te voldoen aan die miljoen woningen, moet je benutten.” Aan het woord is Irene Flotman, voorzitter bij NVM Business, brancheorganisatie voor commercieel vastgoed, en Managing Director CBRE Nederland. “Je lost hiermee niet het totale woningtekort op, maar wel een deel en het is duurzaam en circulair.”
Acht procent leegstand Cijfers van vastgoedadviseur CBRE laten zien dat de leegstand in de kantorensector in ons land tussen de 7,5 en 8 procent ligt. Op een kantorenvoorraad van ongeveer 60 miljoen m2 komt dat neer op een oppervlakte van bijna vijf miljoen m2. Sinds 2008 is er ook al zo’n vijf miljoen m2 kantooroppervlak getransformeerd. Geen nieuw fenomeen dus, maar er zit geen echte groei in. In 2022 werden er volgens het CBS 3.100 woningen gerealiseerd in een voormalig kantoorpand, een daling van 6 procent ten opzichte van het jaar daarvoor.
Investeerder trekt zich terug Flotman pleit namens NVM voor meer inzet op transformatie van kantoorpanden naar woningen, maar dat is niet eenvoudig. “Door een combinatie van regelgeving met de Wet betaalbare huur en de verhoging van de overdrachtsbelasting zijn investeerders en particuliere beleggers massaal gaan verkopen of willen ze niet meer investeren. Het is niet meer rendabel.”
Volgens de NVM-vakgroepvoorzitter kan de overheid transformatieprojecten stimuleren door procedures als bestemmingsplanwijzigingen te versnellen en regelgeving te vereenvoudigen. Ook denkt ze dat het verlagen van zowel de legeskosten als de overdrachtsbelasting transformatie interessanter zal maken voor ontwikkelaars en beleggers. En dan zijn er nog de subsidies. “Voor nieuwbouw zijn er allerlei subsidies beschikbaar, maar voor transformatie niet. Terwijl het een duurzame en circulaire manier is van woningen realiseren.”
Prettig leven Volgens onderzoek van het Economisch Instituut voor de Bouw kunnen er tot 2030 tussen de 125.000 en 157.000 nieuwe woningen worden gerealiseerd in bestaande gebouwen. “Maar,” zegt Flotman, “dat zijn cijfers. Je moet ook in de gaten houden of je projecten matchen met de vraag.” Geslaagde voorbeelden van transformatieprojecten vindt ze het Zandkasteel, een voormalig ING-kantoor in Amsterdam-Zuidoost waar nu woningen en een internationale school in huizen, en The Mayor in het vroegere KPMG-kantoor langs de A9 in Amstelveen. “Het Zandkasteel is een pand uit 1987 dat destijds al behoorlijk duurzaam is gebouwd. De oorspronkelijke architect werd ook bij de transformatie betrokken en er is veel materiaal hergebruikt. The Mayor heeft een enorme oppervlakte en ligt pal naast de snelweg. Dat ze er op die locatie zo’n mooie bestemming van hebben weten te maken vind ik indrukwekkend. Uiteindelijk wil je ook een levendig gebied creëren. Het moet wel prettig leven zijn.”