Deel dit artikel:

28 feb 2018

|

Gezondheid

Baanbrekende behandeling diabetes type 1

Journalist: Mark van Seggelen

Diabetes is een van de meest voorkomende chronische ziekten in Nederland. De behandeling van diabetes type 1 bestaat uit een paar keer per dag insuline toedienen via injectieseren of een pompje. Baanbrekend zijn de insulineproducerende cellen uit stamcellen.

Ruim 1,2 miljoen Nederlanders hebben diabetes. Eke week komen daar 1.200 patiënten bij. Bij diabetes type 2 reageert het lichaam niet meer goed op insuline, en maakt het daarnaast ook te weinig insuline aan. Mensen met deze vorm van diabetes krijgen meestal medicijnen, voedings- en bewegingsadviezen. In 30% van de gevallen moet de patiënt ook insuline bijspuiten. Overgewicht en weinig beweging, maar ook oudere leeftijd naast erfelijke aanleg vergroten de kans op diabetes. 


Het lichaam van mensen met diabetes type 1 maakt zelf helemaal geen insuline meer aan. Patiënten moeten een paar keer per dag insuline toedienen via injecties of een pompje. Een van de andere behandelingen voor type 1 diabetes is de transplantatie van de alvleesklier. In het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) gebeurt dat al sinds 1984. Een grote operatie met een sterk verhoogd risico op complicaties. De patiënt moet een levenlang afstotingsremmende middelen nemen die ook bijwerkingen hebben. Jaarlijks krijgen 20 tot 30 patiënten in ons land een alvleeskliertransplantatie. 


Er is nog een andere behandelmethode, merkt prof. dr. Eelco de Koning op. Hij is verbonden aan het LUMC en het Hubrecht Instituut.  In de alvleesklier produceren de zogenaamde Eilandjes van Langerhans insuline. “Deze eilandjes kunnen we isoleren uit een alvleesklier en transplanteren in de lever. Met als doel dat deze cellen insuline gaan produceren. Wel moet je ook bij deze transplantatie levenslang afstotingsremmende middelen gebruiken.” De Koning merkt op dat deze behandeling slechts bij een selecte groep patiënten gebeurt die een moeilijke glucoseregulatie hebben. In het LUMC komen patiënten uit heel Nederland voor deze behandeling, die tot 8 keer per jaar wordt toegepast. 


Momenteel vindt er wetenschappelijk onderzoek naar een nieuwe methode middels stamcellen plaats. En dit zou een echte doorbraak kunnen betekenen bij het streven om patiënten van hun diabetes af te helpen, merkt De Koning op. Zijn team houdt zich hier mee bezig. De technologie bestaat uit stamcellen te laten vermenigvuldigen tot grote aantallen cellen en te laten uitrijpen tot insulineproducerende cellen. “Deze ontwikkelingen gaan heel snel”, merkt De Koning op. De volgende stap is de insulineproducerende cellen in een beschermkapsel te plaatsen voordat ze worden getransplanteerd, zodat ze niet worden afgestoten en patiënten geen afstotingsremmende middelen hoeven te nemen. “Het beschermkapsel is als een soort theezakje. Insuline en glucose kunnen door de membranen van het theezakje heen. Die cellen kunnen daardoor hun functie blijven uitoefenen. Cellen betrokken bij afstoting kunnen daar niet bij.”


De Koning laat zich er nog niet over uit wanneer deze methode bij een grote groep patiënten kan worden toegepast. “Dat gaat nog een tijd duren. Maar we willen bij een kleine groep patiënten met type 1 diabetes dit binnen een paar jaar testen.” 


Bij dit project is een groot onderzoeksverband REGMED XB (REGenerative MEDicine crossing Borders) betrokken. In deze samenwerkingsvorm werken gezondheidsfondsen, wetenschappers, ondernemers en artsen in Nederland samen om nieuwe oplossingen te vinden voor patiënten met diabetes, nierziekten en osteoartritis (artrose). 

Gesponsord