9 mei 2022
|
Gezondheid
Journalist: Féline van der Linde
Wereldwijd zijn er ongeveer 40 miljoen blinde mensen. Een deel van deze mensen is vanaf de geboorte al blind, maar een heel groot deel is op latere leeftijd deels of helemaal blind geworden. Iemand is blind wanneer die minder dan vijf procent zicht heeft of een gezichtsveld heeft dat beperkt is tot minder dan tien graden (een normaal gezichtsveld is 140 graden).
Iemand kan op latere leeftijd blind zijn geworden door bijvoorbeeld een oogziekte of ongeluk, meldt Oogfonds.nl. Zo kan iemand een erfelijke oogziekte als retinitis pigmentosa hebben, (tijdelijk) blind worden door een shock of ziekte, ouderdom, oogletsel door het klussen of vuurwerk of acute blindheid na een ongeval of een val op het hoofd.
Ondanks het verlies van hun zicht kunnen de meeste mensen nog heel goed zelfstandig functioneren. Mensen kunnen door bijvoorbeeld trainingen te volgen of hulpmiddelen te gebruiken alledaagse activiteiten, zoals koffiezetten, aankleden, boodschappen doen of koken, gewoon blijven doen. Dat betekent echter niet dat blindheid geen enorme impact op het leven heeft, zowel praktisch als psychisch, meldt bartimeus.nl. Blindheid gaat dan ook vaak gepaard met onzekerheid, vermoeidheid, jezelf niet meer zijn en het gevoel van afhankelijkheid.
In de toekomst is het mogelijk voor blinde mensen om weer gedeeltelijk hun zicht terug te krijgen. Het project ‘Visuele prothese voor blinden’ richt zich op het kijken via de hersenen, zonder de ogen te gebruiken, middels een visuele prothese. Deze innovatie zal blinden weer een deel van hun zicht teruggeven, meldt Herseninstituut.nl. Onderzoekers van het Nederlands Herseninstituut zijn ongeveer acht jaar geleden gestart met de ontwikkeling van een hersenchip, de visuele prothese, om mensen die door een ongeluk of ziekte blind zijn geworden een deel van hun zicht terug te geven.
Door een bril met camera aan te sluiten op de visuele hersenschors, het gedeelte van de hersenen waar we mee zien, kunnen deze mensen een deel van hun zicht terugkrijgen. Dit gebeurt doordat er met kleine stroompjes in de hersenen visuele waarnemingen worden gecreëerd. Deze prothese werkt alleen bij mensen die ooit zicht hebben gehad en door een ongeluk of ziekte hun zicht gedeeltelijk of helemaal hebben verloren. Zij zien met de prothese grote stippen en zwart/wit beelden en krijgen daarmee ongeveer twee procent van hun zicht terug.
Het onderzoek voor dit project is niet nieuw. In de jaren zeventig ontstond al het idee om de visuele hersenschors met een implantaat te stimuleren, aldus Icthealth.nl, maar door het gebrek aan technologische ontwikkelingen kwam het onderzoek niet of nauwelijks van de grond. En zelfs met de huidige technieken kan er maar een ‘klein’ gedeelte van het zicht teruggegeven worden. De implantaten van het Herseninstituut bevatten 1024 elektroden. De nieuwe implantaten stellen de visuele hersenschors in staat beelden te herkennen zonder dat de ogen daar aan te pas hoeven komen. Het zicht wat patiënten met deze implantaten krijgen is te vergelijken met een matrixbord. Als er één lampje brandt zie je alleen een stip, maar als je het juiste patroon ziet van meerdere lampjes dan kun je een letter of een woord zien. Het lijkt misschien een kleine stap, maar voor de onderzoekers en blinden die in aanmerking komen voor deze prothese is het een doorbraak. Het teruggeven van een klein deel van het zicht van blinde mensen wordt hiermee realiteit.