Data spelen een belangrijke rol in onze gezondheidszorg. Door data op een juiste manier aan elkaar te koppelen, wordt de kwaliteit verhoogd en worden de kosten omlaag gebracht, merkt Marc Seelen op. Hij is nefroloog en CMIO (Chief Medical Information Officer) bij het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Tevens is hij dagvoorzitter op het Data Driven Healthcare event. “Met eenduidig vastgelegde informatie kunnen we kennis delen, vergaren en koppelen.” Seelen is een warme pleitbezorger van kennis in een open domein beschikbaar stellen. “De kwaliteit van zorg in ons land is niet overal hetzelfde. Door kennis te delen en altijd toegankelijk te maken, kunnen zorgprofessionals van elkaar leren. Uiteindelijk draagt data bij aan efficiëntere zorg, met minder fouten en daardoor goedkoper.” 

Een belangrijk facet van data driven is, dat de patiënt beschikt over dezelfde informatie als de zorgprofessional. Voor hij de specialist bezoekt, heeft hij zich al met die zorgkennis kunnen verrijken. “Het zorgtraject kan daardoor gezamenlijk beter worden uitgezet. Wel dient de informatie zo te worden aangeboden dat de patiënt dit kan begrijpen en er niet onzeker van wordt”, zegt Seelen. Als dezelfde informatie ook bij de patiënt aanwezig is, kan hij mogelijk andere keuzes maken dan de arts. “Ik zie data driven healthcare als een verrijking van de relatie tussen patiënt en zorgprofessional.”  

Igor Dirkx heeft de ziekte van Crohn. Hij is tevens patiëntexpert bij de stichting Ikone en groot voorstander van een data driven healthcare. Hij is er van overtuigd dat digitalisering de zorg verbetert. Dirx merkt dat al in de praktijk. “Bloedwaarden kan ik inzien. De MDL-arts reageert snel op de gegevens die ik naar hem stuur. Vragen die ik heb, worden snel beantwoord.” Dirkx zou graag ook onderzoeksverslagen en beeldmateriaal willen inzien. “Door inzage te hebben in een volledig dossier kan ik beter de regie houden. Gegevens verkregen via mijn smartphone zoals hartslag of gegevens van de Buikbuddy app zouden aan het elektronisch patiëntendossier moeten worden toegevoegd. De techniek is er maar het gaat nog erg langzaam. Meer samenwerking en vertrouwen zijn de sleutels tot succes.” 

Seelen noemt semantische interoperabiliteit als een van de uitdagingen. “Een belangrijke voorwaarde is dat de professionals werken in één dossier. En dat deze patiëntgegevens op een gestandaardiseerde manier vast worden gelegd. De betekenis van de uitgewisselde gegevens dient eenduidig te zijn. Daar moet nog veel energie in gestoken worden.” Dirkx heeft gemerkt dat ziekenhuizen met verschillende systemen werken.  “Tijdens een spoedopname in een ziekenhuis, werden onderzoeken verricht die niet nodig waren geweest als ze mijn dossier van mijn hoofdbehandelaar hadden gezien.”

Bij UMC Utrecht wachten ze niet tot deze complexe problematiek is opgelost. “Om voortgang te kunnen maken en ervaring op te doen met data-analytics in de zorg, zijn data-analytics projecten gestart. We gebruiken alleen de data van het zorgproces van de patiënten van het UMC Utrecht. UMC Utrecht wil weten wat het geavanceerd analyseren van die data betekent voor de patiënten, de zorgprofessionals en de organisatie”, zegt Wouter van Solinge. Hij is hoogleraar en afdelingshoofd van het Laboratorium Klinische Chemie en Hematologie en ambassadeur eHealth en Big Data van het UMC Utrecht. Ook spreekt hij tijden het Data Driven Healthcare event.

Bij de Neonatale IC is data-analyse ingezet bij het beter kunnen voorspellen van bloedvergiftiging, een levensbedreigende aandoening. Algoritmen kunnen nu 12 uur eerder aangeven dat een baby'tje mogelijk bloedvergiftiging krijgt. Antibiotica kunnen dan eerder en veel gerichter worden gegeven. “Het ziekenhuis ontwikkelt samen met sterke externe partners algoritmes en data-analyse.”

Het gebruik van algoritmen brengt nieuwe juridische en medisch ethische problematiek met zich mee. “Mag je nieuwe zorgverlening die je ontwikkeld hebt gebruiken, terwijl het nog geen standaard zorg is? Die vragen moeten we zien te beantwoorden.”

Van Solinge verwacht dat door data-analyses de zorg veel meer en beter gepersonaliseerd wordt. “Leefstijladviezen en interventies zullen op individueel vlak worden aangeboden. De zorg zal binnen nu en 10 jaar fundamenteel veranderen, voor patiënt en zorgprofessional. De zorg verplaatst zich naar de eigen woning. Ziekenhuizen hebben nog minder bedden en mogelijk ook andere of minder professionals nodig.”