Deel dit artikel:

28 feb 2018

|

Gezondheid

Leven met roestschade

“Waarom worden we oud?”,  vroeg ik aan de professor. “Omdat u ademt”, antwoordde hij.

Huh? Dat antwoord zag ik niet aankomen. “Maar waarom word ik dan niet gezond oud?”

“Omdat u maar blijft ademen.”

“Maar als ik niet adem, ga ik dood.”

“Juist!” De professor lachte.


Ik zuchtte, dit werd geen makkelijk interview. Niet dat ik dat had verwacht bij een geneticus van het Erasmus MC. Maar komaan, hij moest niet in raadselen spreken. “Leven is risico lopen mevrouw. En ademen verhoogt het risico op DNA-schade, elke minuut opnieuw.”


Het werd een van de meest interessante gesprekken ooit. De hoogleraar moleculaire genetica deed onderzoek naar herstelmechanismen van het DNA. Oftewel: hij onderzocht de sleutels naar langer en gezonder leven. Want wie DNA kan repareren, heeft de reparatiesleutels van de eeuwige jeugd in zijn bezit. Vooraf zat ik dus flink te fantaseren. Welk DNA-herstel zou ik willen laten plegen? Mijn slechte ogen? Vollere boezem? Graag! Eerst de quick wins; daarna de chronische zaken.


Maar ineens ging het gesprek een andere kant op, niet naar de eeuwige jeugd maar naar de dood. Hoe zat dat? Hij legde het simpel uit: we hebben zuurstof nodig voor de verbranding van voeding. Maar bij die verbranding komen vrije radicalen vrij. In die zin is ons lichaam letterlijk een kacheltje; de lucht en het hout zijn nodig om te branden. Maar elk fikkie veroorzaakt rook; vrije radicalen. En die afvalstoffen beschadigen je lichaamscellen met als gevolg verkeerde celdelingen of verouderingsziektes.


“Je DNA loopt per dag duizenden en duizenden beschadigingen op in elke cel van je lichaam. Kijk maar, het is ook bij jou te zien. Je hebt een pigmentvlek op je wang.” Autch! De man wees me erop dat ik hier voor zijn ogen zat weg te roesten! 


We beschadigen onszelf omdat we ademen en veroorzaken dus onze eigen ondergang, is dat niet triest? “Nee”, antwoordde hij. “We zijn in de natuur niet voor de eeuwigheid bestemd. Elk organisme sterft en maakt plaats voor een nieuwe generatie. Het klinkt tegenstrijdiger dan het is. Leven is risico lopen. Letterlijk, want je DNA-schade wordt elke dag groter.”


Leven met schade. Toen ik even op dat idee kauwde, vond ik het ineens enorm troostend. Al dat jagen naar jonger, sneller, strakker en fitter – het was eigenlijk zo vermoeiend! Moest je niet vooral zorgen voor een mooi vuur in je leven?


Leven is risico lopen, littekens incasseren en lessen leren. Ziekte en tegenslag horen daar helaas bij. Maar feestjes vieren ook. En juist daarom is het zo bemoedigend dat wetenschappers en onderzoekers al die vraagstukken proberen op te lossen. Ondertussen doe ik zelf mijn best met zonnebrandcrèmes, broccoli en lekker slapen. Maar toch; leven is branden. Letterlijk! 


“Mag ik nog wel wijn drinken? Of richt ik dan nog meer schade aan?” 

“Met mate”, zei hij streng. “En alleen als het goede wijn is.”


José Leeuwenkamp 

Hoofdredacteur gezondNU 

Gesponsord