eConsult, patiëntenportalen, diagnostische apps, of digitaal herhaalrecepten aanvragen. eHealth is een breed begrip en richt zich op vele zorggebieden. In de afgelopen zes jaar heeft Lies van Gennip heel wat succesvolle eHealth diensten de revue zien passeren. Bevlogen praat de directeur van Nictiz over de toepassingen van eHaelth. “We zorgen ervoor dat zorgsector, overheid en industrie samenwerken, om tot beter gebruik van ICT in de zorg te komen.” 

Om een eHealth toepassing succesvol te maken, zijn er een aantal randvoorwaarden nodig, merkt Van Gennip op. “Onderzoek eerst nut en noodzaak. Welk zorgproces wil je verbeteren en welke verandering brengt dit teweeg? Leer de zorgverleners en medewerkers hoe om te gaan met digitale middelen. En blijf communiceren met patiënten en zorgverleners.” 

Een van de toepassingen is dat patiënten toegang krijgen tot hun medische gegevens via patiëntportalen van ziekenhuizen. Alle zorgaanbieders bieden vanaf 1 januari 2020 burgers de mogelijkheid hun medische gegevens digitaal en gestructureerd in te zien en die gegevens te ontsluiten voor hun persoonlijke gezondheidsomgeving waaraan zij eigen gegevens kunnen toevoegen. “Een zeer positieve ontwikkeling.” In persoonlijke gezondheidsomgevingen bestaat straks tevens de mogelijkheid om eigen gegevens toe te voegen. “De zorg wordt zo veel beter benut en patiënten kunnen hun zorg beter inpassen in hun dagelijks leven. Meer inzicht in het zorgproces betekent ook, zelf verantwoordelijkheid kunnen nemen voor je gezondheid. Dit zal naar verwachting bijdragen aan een gezondere levensstijl.” 

Meer dan de helft van de burgers wil zijn eigen medische gegevens inzien, laat Van Gennip weten. Dat staat in de eHealth-monitor die Nictiz jaarlijks uitgeeft. “De monitor vermeldt ook een gestage toename van het aantal patiëntportalen. Bij sommige van deze portalen heeft de patiënt inzage in onderzoeksresultaten en medicatieoverzicht. Digitale ondersteuning bij medicatie voorkomt fouten en bevordert therapietrouw.” 

Enthousiast is ze ook over een online zelfmanagementtool die patiënten met kanker helpt bij het aanpassen aan ziekte en behandeling en waar nodig ondersteunt bij het verhogen van hun kwaliteit van leven. “Via deze tool krijgen patiënten aanbevelingen voor mogelijk geschikte zelfhulpprogramma’s of gespecialiseerde zorg.” Van Gennip verwacht dat er meer eHealth tools op de markt komen die patiënten door informatie meer regie geven. “Het is een goed technisch hulpmiddel om de gezondheid en de gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren.” 

Van Gennip verwacht dat de zorg door eHealth menselijker wordt. “Door informatie met de patiënt te delen, kan hij zich beter voorbereiden op een consult met een medisch specialist. Na het bezoek kan de patiënt alles nog eens nalezen. Artsen blijven nodig, maar krijgen te maken met beter geïnformeerde patiënten die geadviseerd willen worden over hoe om te gaan met die informatie.” 

De kwaliteit van de zorg neemt toe en eHealth zorgt ook voor zorgvernieuwing. Telegeneeskunde – op afstand en niet face-to-face –  heeft het afgelopen decennium een grote vlucht genomen. Het specialisme dermatologie is bij uitstek een visueel vak en daarmee uitermate geschikt voor teleconsultatie.  De huisarts verstuurt via internet een digitale foto naar de dermatoloog ter beoordeling. “Snellere diagnose, geen onnodige visite aan een specialist. Dat zijn de grote voordelen voor de patiënt.”

Van Gennip verwacht dat door ontwikkelingen op het vlak van eHealth de diagnostiek door de patiënt zelf en in de eerste lijn verder zal toenemen. Je ziet in Amerika al dat in supermarkten diagnostische tests worden aangeboden. Het zou haar niets verbazen als huisartsen röntgenfoto’s gaan maken. “Uiteraard blijven medisch specialisten nodig vanwege hun specifieke specialistische kennis en voor bijvoorbeeld complexe operaties die hele specifieke apparatuur en deskundigheid vereisen. Maar door eHealth zal het aantal bedden in ziekenhuizen nog verder afnemen, omdat meer zorg dichtbij de patiënt - thuis of in de wijk - zal worden georganiseerd. Voor zorgmedewerkers leiden de mogelijkheden van eHealth tot grote veranderingen in hoe ze werken en omgaan met patiënten.”