“De laatste levensfase kan heel zwaar zijn, voor de stervende, maar zeker ook voor de mantelzorgers”, vertelt Carla Aalderink, sinds 1 februari directeur van VPTZ Nederland. “Vrijwilligers ondersteunen niet alleen de persoon in de laatste levensfase, maar ook de mantelzorgers en het zorgpersoneel door er simpelweg voor de stervende te zijn. Ze verrichten geen medische handelingen, maar waken bijvoorbeeld over hen, bieden een luisterend oor of maken een praatje, afhankelijk van waar de persoon op dat moment behoefte aan heeft. Dat geeft de mantelzorger de ruimte om tot rust te komen, omdat ze weten dat de vrijwilliger over hun naaste waakt.”

Carla Aalderink, sinds 1 februari directeur van VPTZ Nederland

Vrijwilligerswerk in de palliatieve terminale zorg is dan ook niet vrijblijvend, vertelt Aalderink. “Het werk vraagt best veel van je. Je bouwt in korte tijd een intensieve band op met de stervende en zijn of haar naasten, maar je weet ook dat dit snel weer voorbij is. Je kunt ook voor lastige situaties komen te staan met mensen die bijvoorbeeld boos of verdrietig zijn, of gedragsveranderingen doormaken als gevolg van hun ziekte. Het is belangrijk dat je dit aan het einde van de dag ook weer van je af kunt zetten, anders houd je het niet vol. De mensen die dit werk doen zijn intrinsiek gemotiveerd en weten waar ze aan beginnen.”

Alle vrijwilligers volgen daarom ook een training voordat ze aan het werk beginnen. “Scholing is een belangrijke taak van VPTZ Nederland. Onze VPTZ Academie biedt een landelijk aanbod aan trainingen voor de vrijwilligers, coördinatoren en bestuursleden van de lidorganisaties”, stelt Aalderink. “Vrijwillig betekent bij ons zeker niet vrijblijvend en al onze vrijwilligers maken een zeer bewuste keuze wanneer zij zich aanmelden. In de trainingen leren vrijwilligers onder andere vraag gestuurd handelen en om te gaan met verschillende lastige situaties waar ze voor kunnen komen te staan. De introductiecursus maakt vaak ook onderdeel uit van het wervingsproces. Daarnaast worden er tal van verdiepingstrainingen aangeboden.”

In het afgelopen jaar is meer dan ooit gebleken hoe belangrijk de nabijheid die vrijwilligers bieden is. “Juist die arm om iemand heen konden we het afgelopen jaar niet altijd bieden, en dat was moeilijk”, vertelt Aalderink. “Het werk is noodgedwongen afstandelijker geworden, waardoor het ook voor onze vrijwilligers lastig is geweest om hun rol te vervullen. Maar gelukkig lijkt het erop dat er betere tijden aan komen.”

Aalderink richt haar blik dan ook op de toekomst. “Momenteel worden de trainingen van de VPTZ Academie allemaal online gegeven en ondanks dat we dit heel goed hebben kunnen vormgeven, mist toch het fysieke contact op locatie. In de trainingen wordt ook gesproken over zwaardere onderwerpen en in een fysieke situatie is het vaak toch makkelijker om hier open over te praten. Ik hoop daarom dat we later dit jaar met de academie terug kunnen gaan naar fysieke opleidingen of wellicht naar een mix van beide vormen.” 

De waardering voor hospices en palliatieve terminale zorg aan huis is het afgelopen jaar ook enkel gegroeid, vertelt Aalderink. “Wat daar door vrijwilligers wordt gedaan, is echt betekenisvol. Het is misschien niet altijd zichtbaar, maar voor personen in de laatste levensfase en hun naasten is het altijd merkbaar. Dat is de kern van het werk van onze vrijwilligers en dat is zo ontzettend belangrijk. Juist in de laatste fase van het leven wil je het voor mensen zo goed en prettig mogelijk maken.” 

Ga voor meer informatie naar vptz.nl