26 jul 2019
|
Gezondheid
Journalist: Jerry Huinder
Opgroeien met twee culturen. De een worstelt ermee, de ander floreert erdoor. Toprak Yalciner doet het laatste. Ingegeven door haar ouders. “Mijn ouders wilden er met hun cultuur hier het beste van maken.”
Als je vader acteur is, je tijdens je kinderjaren al volop in aanraking komt met acteren en het theater, en je zus, je grote voorbeeld theatermaker wordt, dan is het een een-tweetje dat je zelf ook die richting op gaat. Toch? Niet voor Toprak Yalciner. “Maar het was wel mijn allergrootste droom.” Een droom die ze voorgoed on-hold leek te zetten toen ze lerares Engels werd. De reden? “Mijn zus verhuisde naar Turkije. Mijn anker, mijn voorbeeld, weg. Leven zonder mijn zus was in die periode een nachtmerrie, dus ik moest een oplossing verzinnen. Docent Engels was mijn manier ooit in Turkije bij mijn zus te kunnen wonen.” Maar uiteindelijk besloot het lot anders. Ze werd tijdens de les gebeld door een castingbureau – “mijn telefoon stond dus niet uit, zo’n goede docent was ik, haha” – en kreeg de rol van Nuran Baydar in Goede Tijden Slechte Tijden. En zo volgde ze dus toch in de voetstappen van haar vader en zus. Met dank aan beiden. “Door mijn vader heb ik kennisgemaakt met acteren, toeren, producties maken, door mijn zus heb ik liefde gevonden voor het acteren.”
Wat is het meest waardevolle dat je van je vader hebt geleerd op professioneel gebied?
“Dat je vrij moet zijn in wie je bent. Je moet jezelf niet beperken, maar er open ingaan. Mijn vader heeft mij altijd meegegeven dat jouw eigen invulling een bepaalde kleur heeft, en dat er nog een andere kleur overheen gaat. Dus zet je kleur niet vast. Je moet als actrice openstaan voor de ideeën van anderen. Er is niet één manier van spelen.”
En op privévlak?
“Van mijn vader vooral dat je je hele leven student bent. Je bent nooit uitgeleerd, je moet je blijven ontwikkelen, groeien, nooit stilstaan. Hij noemt zichzelf ook een eeuwige student.”
Welke rol speelde de Turkse achtergrond van jouw ouders vroeger thuis?
“De Turkse cultuur was altijd aanwezig, maar dan wel in kleine dingen. Een Turks tapijt, samen ontbijten, vriendinnen van mijn moeder die ik tantes noem en hun kinderen mijn neef en nicht… De Turkse cultuur was heel erg belangrijk, maar we hadden geen rituelen of een geloofsachtergrond die centraal stond. Er is mij ook niks opgelegd door mijn ouders. We zijn naar Nederland gekomen als politieke vluchtelingen en toen waren we opeens alleen. Dan kan je terugvallen op tradities, maar mijn ouders zijn teruggevallen op het overleven, naar buiten gekeerd.”
Hoe uitte zich dat?
“Mijn ouders zijn kort nadat ze in Nederland aankwamen gescheiden, en mijn moeder heeft toen op jonge leeftijd de Nederlandse taal geleerd, is naar school gegaan en is afgestudeerd pedagoog. Zij heeft heel erg gedacht: ik moet het beste uit de situatie halen. Mijn vader deed hetzelfde. Ze hebben er samen ook voor gezorgd dat mijn zus en ik naar de beste school konden in plaats van dat we thuisbleven in het cultuurtje dat voor ons herkenbaar was. Zij wilden laten zien dat ze konden overleven hier, zonder hun Turks zijn te ontkennen. Mijn ouders wilden er met hun cultuur hier het beste van maken.”
En hoe zie je dat voor Miro, je kindje die binnenkort 1 jaar wordt?
“Het is echt een combinatie van alle culturen. Maar het is wel gek, want als je kind geboren wordt, merk je opeens wat dat met je doet: twee culturen. Ik wilde bijvoorbeeld heel graag dat hij de eerste veertig dagen thuisbleef, dat is een traditie in de Turkse gemeenschap, maar er was een hittegolf in Nederland, en het was in ons appartement in Amsterdam 32 graden binnen. Dat ging me dus gewoon niet lukken, sorry. Maar het gaat erom dat Mats (de vriend van Toprak, red.) en ik hem begeleiden in dat hij beseft dat hij goed is zoals hij is. Ik wil hem wel behoeden voor het feit dat mensen hem iets opleggen, zoals ze bij mij wel hebben gedaan. Dat ze tegen me zeiden: ‘Wat spreek jij goed Nederlands’ of ‘Jij bent echt heel anders dan die anderen’. Maar waarom is het een compliment waard dat ik goed Nederlands spreek? En wie zijn die anderen dan? Andere mensen met een Turkse achtergrond? Ik wil dat Miro zich gewoon mens voelt, en niks anders dan dat. Niet beter dan anderen, maar ook niet slechter dan anderen.”
Wat vind je het allerleukste aan moeder zijn?
“De transitie die je doorgaat van een breekbaar mens, wat je bent de eerste tijd, naar een heel krachtig mens. Als dat eerste jaar voorbij is, en je beseft samen dat je dit kunt. Wat ik heel mooi vind is om naar mijn zoon te kijken en vanuit hem dingen te doen. In plaats van de regeltjes te volgen zoals ze in de boeken staan. Wat verder bizar is: ik hou elke dag meer van hem. Ik dacht dat het begin intens was, maar het houdt maar niet op. Het wordt steeds dieper, het wordt steeds meer. Soms denk ik: ‘Kan het nog dieper, ik zit nu toch wel bij de kern?’ Maar dan doet ‘ie weer iets nieuws, en zit er nog een kern achter.”
Ben je veranderd nu je moeder bent?
“Ja. Ik ben nog steeds wel Toprak, maar ik heb een extra iets erbij. Ik ben geen ander mens geworden, maar ik heb er een wereld bijgekregen. Ik ben opnieuw begonnen, ik heb het gevoel dat ik relaxter ben. Ik kan veel makkelijker keuzes maken, juist door de verantwoordelijkheid die komt met het moeder zijn. Ik ben krachtiger geworden, zelfverzekerder.”
Is de zomer ook veranderd nu je moeder bent?
“Ja! Als kind was de zomer onbezonnen en vrij. Als kind kan je gewoon lekker met je ouders meegaan, je laten leiden, lekker in de zee zwemmen, er is altijd iemand die je insmeert. Nu ik moeder ben, is dat totaal geflipt. Heb ik de zetpillen mee? De koortsmeter? Heb ik Miro ingesmeerd? Het is nu allemaal veel georganiseerd, als kind is het go with the flow. Ik geniet er wel van hoor, maar als ik een voorkeur mag uitspreken dan ga ik liever op reis als kind, hahaha.”
Wat betekent zomer voor jou?
“Zomer betekent voor mij de zee. En als ik dan aan de zee denk, dan is dat op één plek, dat is in Karaburun in Turkije. Mijn vader, moeder én zus hebben een huisje daar. Ik heb tijdens mijn bevalling aan die zee gedacht, en daardoor werd ik rustig. De zee in Turkije is mijn stopcontact. Ik kan me daar opladen, het is magisch voor mij. Ik voel me daar superzen, chill, fijn. Ik ben er net weer geweest, met de hele familie, de opa van Mats, mijn oma, zus, vader, moeder. Het was super, volgend jaar weer als het aan mij ligt. Het mag een traditie worden. Een nieuwe familietraditie.”