Het is voor Cristina Martinez niet moeilijk te duiden wat werken voor Kite zo bijzonder maakt. Iemand in haar zeer nabije omgeving heeft kanker overwonnen, een ervaring met een behoorlijke impact. En een ervaring die ze deelt met veel van haar collega’s. “Dat merk je op de werkvloer: we hebben een gezamenlijk doel. We weten voor wie we werken en zijn trots dat we dat kunnen doen.”

 
Cristina heeft aan de Universiteit van Utrecht medische biologie gestudeerd en daar ook haar PhD Cell Biology behaald. Ze heeft twee postdoc-trajecten gedaan, een bij het Nederlands Kanker Instituut en het andere bij het VUMC. Vervolgens maakte ze de overstap naar het bedrijfsleven. Sinds november 2020 is ze hoofd productie bij Kite in Hoofddorp, in het pand dat eerder dat jaar met een initiële investering van 130 miljoen euro is neergezet.

 
Het is werk dat haar past. Tijdens haar PhD onderzocht ze onder andere hoe cellen onder stress reageren – vaak het begin van kanker. Bij Kite gebruikt haar team T-cellen van patiënten om die ziekte te helpen bestrijden. “T-cellen vormen een deel van het afweersysteem. We modificeren ze en plaatsen ze terug bij dezelfde patiënt, waarna ze de kankercellen in het bloed kunnen herkennen en aanvallen.”

 
“Celtherapie is een op de persoon afgestemde behandeling. Het afweersysteem heeft bij iedereen specifieke kenmerken, daarom hebben we het bloed met daarin de T-cellen van de patiënt nodig”, zegt Cristina. “Dat is heel anders dan bij traditionele geneesmiddelen. Die worden ook gemaakt volgens strenge kwaliteitsnormen, maar meestal niet geproduceerd voor één specifieke patiënt.”

 
Manueel en complex

De productie van deze therapie stelt hoge eisen aan het hele proces. Cristina: “Je kunt je voorstellen dat alles erop is gericht om de veiligheid en kwaliteit van de cellen tijdens alle stappen in het proces te kunnen waarborgen en bewaken.” Kite werkt samen met meer dan 150 gekwalificeerde ziekenhuizen in 17 Europese landen, inclusief Nederland. “Vervoer van de cellen tussen Kite en deze ziekenhuizen gebeurt zeer zorgvuldig voor iedere individuele patiënt.”  

Het productieproces in Hoofddorp verloopt al even zorgvuldig. Zeven dagen per week werken medewerkers in twee shifts per dag. In verschillende cleanrooms modificeren zij in zeven tot tien dagen de T-cellen volgens een zeer complex proces. Ongeveer eenzelfde periode is gereserveerd voor veiligheids- en kwaliteitscontroles. Dan zijn de T-cellen klaar om teruggestuurd te worden naar het ziekenhuis voor toediening aan de patiënt.

 
De Kite medewerkers zijn hoogopgeleid en afkomstig uit meer dan 50 landen. Om in de cleanrooms met de cellen te kunnen werken, worden ze eerst intern gedurende drie maanden intensief opgeleid. De productie gaat bij Kite 365 dagen per jaar door. “Aangezien wij voor iedere patiënt apart produceren, kunnen we niet – zoals bij veel reguliere farmaceutische bedrijven - met een voorraad werken. We gaan aan de slag en bewerken het bloed vanaf het moment dat het bij ons binnenkomt. Dat is een permanent en patiëntspecifiek proces, het hele jaar door.” 

 
Innovatief

Celtherapie is een nog vrij nieuwe manier van behandelen. “Kite is hierin een pionier. Wij zijn een van de eerste bedrijven die deze therapie op zo’n grote schaal kunnen produceren. We kunnen in ons pand in Hoofddorp tot 4000 celtherapieën per jaar produceren voor heel Europa en zelfs daarbuiten.” Het is een unieke faciliteit, zegt ze. “In de hele wereld zijn er maar enkele. Dus we mogen trots zijn op onze faciliteit in Hoofddorp.”

 
Cristina: “We zijn continu bezig onze processen en technologieën verder te verbeteren. We stellen ons de vraag: kunnen we de productietijd nog verder reduceren? Zijn er innovatieve technologieën om het productieproces verder te automatiseren? We willen kwalitatief nog robuuster worden, om het maximale te kunnen betekenen voor artsen en hun patiënten. We zitten nu in de voorhoede en om daar te blijven moeten we innovatief en wendbaar blijven.”

 
Het tekent de can do-mentaliteit van de medewerkers bij Kite, vindt Cristina. “Wij geloven in celtherapie. Persoonlijk denk ik dat wanneer we over twintig jaar terugkijken, we kunnen zeggen dat deze therapie de behandeling van kanker ingrijpend heeft veranderd. Ik geloof erin dat dit de toekomst wordt.”

_{NL-COR-0026, production date June 2022}