De wereld over reizen, genieten, carrière maken en zorgen voor financiële zekerheid. Dit zijn belangrijke zaken voor de moderne vrouw. De kinderwens, die kan wachten. First things first. Vrouwen zijn gemiddeld bijna dertig als ze hun eerste baby krijgen. In de jaren zeventig was de gemiddelde leeftijd nog 24, blijkt uit onderzoek van het CBS. Maar wat dames zich vaak niet realiseren, is dat spontaan kinderen krijgen moeilijker wordt naarmate je langer wacht. Gelukkig bestaan er vruchtbaarheidsbehandelingen, in binnen- en buitenland. 

In onze maakbare samenleving wordt kinderloosheid niet zonder slag of stoot geaccepteerd. Daar weet vruchtbaarheidsexpert Anneke Janssen alles van. Janssen adviseert en informeert vrouwen en stellen die hun geluk willen beproeven in het buitenland, omdat ze in Nederland uitbehandeld zijn, of omdat de gewenste behandeling hier niet beschikbaar is. Zij werkt samen met gerenommeerde klinieken uit onder andere Spanje, Cyprus, Tsjechië en Zwitserland.

Janssen begeleidt mensen met een kinderwens gedurende het gehele traject, weet alles over regelgeving en kan exact vertellen welke behandeling vergoed wordt, en welke niet. “Laat ik dit voorop stellen: de fertiliteitszorg in Nederland, is hartstikke goed”, zegt Janssen. “Maar in het buitenland zijn sommige regels soepeler, en zijn artsen bereid verder te gaan.” In ons land krijgen patiënten soms het advies om te stoppen met behandelen, omdat de kans op zwangerschap nihil is. Patiënten moeten tegen zichzelf in bescherming worden genomen, menen Nederlandse doctoren. In het buitenland gaan artsen door met proberen, ook al is de kans op een zwangerschap klein.

De redenen om voor een vruchtbaarheidsbehandeling af te reizen naar een ander land verschillen. Soms zijn de wachttijden voor bepaalde behandelingen korter in het buitenland. Daarnaast wordt er over de grens vaak meer diagnostisch onderzoek gedaan naar de oorzaak van een uitblijvende zwangerschap. Maar verreweg de meeste vrouwen die contact zoeken met Janssen, hebben problemen met hun eicellen. In Nederland is het moeilijk om een eiceldonor te vinden, mede omdat er sinds 2004 niet meer anoniem gedoneerd mag worden. “In het buitenland mag dat wél”, zegt Janssen. “Waardoor er meer eicellen beschikbaar zijn.”

De huidige wachttijd voor een donoreicel in Nederland kan oplopen tot acht jaar, of zelfs langer. Onhandig. Want de meeste koppels die voor eiceldonatie kiezen, hebben al een heel traject van behandelingen achter de rug, en zijn niet meer de jongsten. Janssen: “Juist voor hen dringt de tijd.”

Ook de IVF-behandeling in het buitenland is populair. “In Nederland is een IVF-behandeling met eigen eicellen mogelijk tot 43 jaar, maar in sommige Europese landen mogen 53-jarige vrouwen zich nog laten behandelen”, zegt Janssen. Vrouwen die ouder dan 53 zijn, kunnen alleen nog terecht in landen als India en Cambodia, in klinieken waarmee Janssen bewust niet samenwerkt. “Laatst mailde een 65-jarige vrouw, dat ze een kind wilde. Ik antwoordde dat ik haar niet kon helpen.”

Nog een reden om af te reizen naar het buitenland voor een vruchtbaarheidsbehandeling: ‘family-planning’. Dit is embryoselectie op basis van sekse, wat in Nederland alleen is toegestaan als daarvoor een medische reden is. “Maar in Turks-Cyprus kan iedereen die voor eiceldonatie gaat voor een jongetje of een meisje kiezen. Dit is ethisch wel een discutabele kwestie, en wij raden dit niet aan.” Eén ding is zeker: mogelijkheden genoeg, als de kinderwens in eigen land onvervuld blijft.