Soms wil het gebeuren dat een combinatie van uiteenlopende omstandigheden zich manifesteert als katalysator voor nieuwe kansen. En dat hebben we op dit moment eigenlijk bij de hand, constateert Arie van der Neut, architect bij Reboxd, leverancier van circulaire flexwoningen.

Hij somt op: “We hebben een woningcrisis, een stikstofcrisis, er is weinig ruimte in Nederland, we bouwen te duur, het vergunningenstelsel verloopt traag, terwijl de regelgeving tegelijkertijd toestaat om tijdelijke huisvesting voor kortere periodes te realiseren. Ten opzichte van vijf jaar terug zijn de bouwkosten met 88 procent gestegen. Dat zit in duurdere manuren, maar ook in gestegen materiaalprijzen. Al die omstandigheden bij elkaar opgeteld, maakt dat het nu tijd wordt voor een radicaal andere aanpak. Het is een soort perfecte storm voor een nieuwe kans.”

Voor die nieuwe kans gaan we naar het buitenland. Naar Scandinavië om precies te zijn. De regio staat bekend om zijn uitgebreide kilometers bosbouw. Daar komt een enorm volume hout uit vrij. En wat daarmee op grote schaal gebeurt, is dat er tijdelijke huisvesting van wordt geproduceerd voor scholen, kantoren of opvang bijvoorbeeld. Al decennialang gebeurt dat op deze wijze, waardoor er veel units financieel zijn afgeschreven en permanent in opslag staan. En dan gaat het niet om enkele aantallen, maar om tienduizenden units.

Dat deze afgeschreven units op depots staan opgeslagen, is zonde van het materiaal, maar in feite ook een nieuwe kans, vinden de oprichters van Reboxd, die als afnemer nu op de lijst staat om vele van deze units in Nederland een tweede leven te bezorgen. Van der Neut: “Het bouwen van een woning kost in Nederland veel tijd. Er komen allerlei afzonderlijke specialisten naar de bouwplek die hun eigen bijdrage leveren. Deze units die wij opnieuw in roulatie brengen, zijn gemiddeld tien tot vijftien jaar oud en van voldoende kwaliteit om ze te herintroduceren. Wat wij doen, is het fabrieksmatig moderniseren van deze units zodat ze geschikt zijn voor nieuw gebruik. Dat doen we niet op de plek van bestemming, maar op een geconditioneerde productielocatie. Dit leidt tot een aanzienlijke versnelling van het bouwproces, waardoor je al binnen enkele weken toegang kunt krijgen tot een nieuw onderkomen.”

Het is ondertussen niet alleen bij een oriëntatie op kansen gebleven, er zijn daadwerkelijk projecten van de grond gekomen. Vlak na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne werden de eerste flexwoningen gerealiseerd in het Zeeuwse Yerseke, waar 102 vluchtelingen een warm onderdak werd geboden. Ook andere gemeenten en woningcorporaties hebben nu hun interesse laten zien, terwijl Reboxd één van de geselecteerden uit een tender van het Rijksvastgoedbedrijf is om dit jaar 2.000 flexwoningen te produceren. Deze 164 woningen voor RVB zijn nu volop in productie.

“De eisen die gesteld worden aan flexwoningen zijn min of meer van hetzelfde niveau als de eisen aan bestaande bouw. Het grote verschil is de modulaire bouw. De basis bestaat uit een unit van drie bij tien meter waarin ook een badkamer en een keuken in zijn ondergebracht. Wat je in aanvulling kunt doen, is het koppelen van verschillende units, waardoor je behalve een eenvoudige studio ook een grotere woning met verschillende slaapkamers kunt realiseren”, vertelt Van der Neut.

De doelgroep voor de flexwoningen bestaat onder meer uit studenten, statushouders en starters die bij een woningbouwvereniging aan de beurt zijn voor een betaalbaar onderkomen. “Nederland heeft een schrikbarend tekort aan sociale huurwoningen. Juist met de snelheid waarmee we projecten kunnen realiseren, kunnen we een belangrijke bijdrage leveren om dit knellend probleem de goede kant op te krijgen.”

Arie van der Neut is architect en conceptontwikkelaar bij Reboxd.

Arie heeft verschillende architectenbureaus geleid en al ruim 20 jaar ervaring met het ontwerpen van modulaire gebouwen. Hij geeft regelmatig lezingen over modulaire bouw, recent nog in Parijs. Verder is Arie verantwoordelijk voor het ontwerp en de realisatie van de leer- en ontwikkelplek OBA Next Lab in Amsterdam.

Het bouwproces in Nederland wordt voor een belangrijk deel gefrustreerd door de stikstofcrisis. Daar hebben flexwoningen van Reboxd geen last van. Ten eerste zijn de woningen gemaakt van hout, wat erop neerkomt dat er CO2 wordt opgeslagen. Bovendien spelen zich op de bouwlocatie amper werkzaamheden af met zware machinerie. Om de units aan elkaar te koppelen, volstaat bij wijze van spreken de inzet van een schroefboormachine. “Een fundament waarop we de units kunnen plaatsen, is het enige wat nodig is. De impact van ons proces op de omgeving is minimaal.”