De kranten staan er dagelijks vol mee, het nieuws is in ieder huishouden binnengedrongen. Nederland wil weliswaar een ommekeer maken, maar nog altijd zijn we voor een belangrijk deel afhankelijk van Russisch gas. En dat heeft zijn consequenties, weet ondertussen iedereen. Er lijkt weer wat lucht te komen in de energieprijzen, toch blijven de prijzen voor gas en elektriciteit ongekend hoog. Het aanjagen van projecten die alternatieve energiebronnen aanbieden, kent een superprioriteit. Bedrijven met oplossingen op het vlak van duurzame energie groeien als kool. 

Op zich is dat natuurlijk prachtig nieuws, voor zowel de branche zelf als vanuit duurzaamheidsoogpunt. Fossiele brandstoffen als energiedrager hebben hun langste tijd gehad, de samenleving is naarstig op zoek naar minder milieubelastende alternatieven. De bedrijven in deze sector kennen echter een dusdanig voorspoedige groei dat de arbeidsmarkt grote moeite heeft om dit tempo bij te benen. Een paar cijfers wat dat betreft: volgens de nieuwste arbeidsmarktcijfers werd de branche in 2021 geconfronteerd met het hoogst aantal vacatures sinds 1997. Inmiddels is maar liefst 36 procent van de vacatures in de energietransitie onvervulbaar, waar dit eind vorig jaar nog 24 procent bedroeg. 

Dat klinkt niet bepaald opbeurend. Veel sectoren kampen met openstaande vacatures en dat geldt misschien in dubbele mate voor de snelgroeiende energietransitiebranche. Die uitdaging kan immers betekenen dat er hinder ontstaat voor verdere ontwikkeling van initiatieven, terwijl Nederland dat in deze periode van gasafhankelijkheid juist extra hard nodig heeft. De samenleving zit als het ware te springen om nieuwe energiemogelijkheden als zonne-energie, thermische energie of waterstofoplossingen. 

Toch kent deze uitdaging net zo goed zijn hoopgevende kant. De sector is jong, de gemiddelde leeftijd van werknemers is jong en energietransitiebedrijven leveren aantoonbaar een dienstbare bijdrage aan milieuverbetering. Dat zijn thema’s die in hoge mate in de belangstelling staan bij jonge sollicitanten. Veel jongeren hebben een onverholen ambitie om een bijdrage te leveren aan de ‘wereld van morgen’ en zijn minder gecharmeerd van de  milieuvervuilende sector. De 

generatie Z (de leeftijdscategorie van 12 tot en met 26 jaar) toont zich ondernemend, 

leergierig en legt volop nieuwsgierigheid aan de dag voor actuele technologie. Wat bovendien geldt: steeds meer volwassenen haken aan bij deze ontwikkelingen. Iedereen voelt dat er iets moet veranderen, en het mooie daarvan is dat generaties daarmee verder naar elkaar toegroeien. Bovendien is ervaring vanuit andere sectoren hard nodig voor een branche die zichzelf dagelijks aan het uitvinden is. 

Er is echter vooralsnog sprake van een gat tussen de praktijk en het opleidingstraject dat gericht is op een carrière in de duurzame branche. Het aantal nieuwe opleidingen op dit vlak is afgelopen jaren sterk toegenomen, maar daarbij geldt tevens dat het doorlooptraject van deze scholing vele jaren bedraagt. Zeker op HBO of universitair niveau. Wat je ook kunt zeggen, is dat het lastig blijft om het scholingsprogramma af te stemmen op de snelle ontwikkelingen in de sector. 

Anita de Ridder is Corporate Recruiter bij Solarfields. Zij vertelt dat niet alleen ervaring of de juiste opleiding een garantie zijn voor kans van slagen in deze sector. “Omdat de energietransitie zoveel interesse heeft van jonge mensen, merken wij dat ons bedrijf juist veel mensen aantrekt die vanuit hun eigen intrinsieke motivatie aankloppen. Een passende opleiding is mooi meegenomen, maar bij ons voor vele functies geen vereiste. Dit voornamelijk omdat wij zelf geen installateurs in dienst hebben. 

Duurzame drive, positieve mindset, hands on-mentaliteit en ondernemend karakter is voor ons belangrijker”, aldus De Ridder, die daar nog aan toevoegt dat een zonnepark van enkele jaren geleden er anders uitziet dan de huidige generatie zonneparken, met name omdat we te maken hebben met een overvol elektriciteitsnetwerk. “Toch ben je net zo goed zonder diepgaande technische studie bij ons welkom. Ook als juridisch-, marketing-, financieel- of HR-medewerker is het mogelijk om impact te maken en je steentje bij te dragen aan de duurzame toekomst.” Wat De Ridder merkt, net als recruiters in andere sectoren, is dat vacatures langer open staan voordat ze vervuld zijn. Gezien de forse concurrentie op de arbeidsmarkt is de tijd voorbij dat een openstaande vacature leidde tot vele tientallen, misschien wel honderden binnenkomende sollicitatiebrieven. “Wil je nu als werkgever slagen om de juiste mensen te vinden voor openstaande plekken, dan zul je wel iets meer moeten doen dan het plaatsen van een vacature. Wil je interessant zijn, dan moet je wegblijven van logge besluitvormingsprocessen, maar moet je praktische en flexibel opereren en iedereen de ruimte geven om het verschil te maken. Als bedrijf in de energietransitie hebben we het voordeel dat we echt van nu zijn. 

De belangstelling voor deze branche combineren we bovendien met werkomstandigheden die aansluiten bij moderne arbeidswensen. We hebben drie kantoren, in Groningen, Rotterdam en Arnhem, bovendien is dat te combineren met hybride werken op kantoor en thuis. Verder investeren we in ontwikkeling om persoonlijke groei te stimuleren en bij te scholen waar nodig.” 

Feiten

Het tekort aan personeel in de technische sector zal morgen niet verholpen zijn. Tachtig procent van de technische bedrijven verwacht de komende vijf jaar met onvoldoende personeel te zitten, blijkt uit onderzoek van technisch opleider ROVC. Bovendien wordt verwacht dat het tekort verder gaat oplopen. De cijfers uit het onderzoek laten ook zien dat ruim 30 procent van de openstaande vacatures pas na een half jaar wordt ingevuld. Bij 11 procent van de vacatures duurt dit zelfs meer dan een jaar.