De voordelen van het Bouwwerk Informatie Model boven tekenen in 2D zijn legio. Doordat het gebouw in BIM virtueel wordt gebouwd op de computer, kun je als eigenaar of toekomstige bewoner beter inschatten hoe het pand eruit komt te zien en wat het effect is van een aanpassing. Van een snelweg voor je deur tot een andere kleur op de muur. Bovendien kunnen bouwspecialisten aan het ontworpen model ook kosten, personeel en materieel koppelen. Hierdoor kan de bouwer het hele bouwproces uiterst nauwkeurig managen: materialen exact op tijd aanleveren en zorgen dat de juiste werklui op het juiste moment op de bouwplaats staan. “Maar er is nog een derde voordeel speciaal voor opdrachtgevers”, vertelt Herman Winkels, programmamanager Bouwwerk Informatie Management bij Rijkswaterstaat en voorzitter BIM Loket. “Als opdrachtgever heb je vooral informatie over een bouwwerk of infrastructuur nodig in de exploitatiefase voor het verrichten van onderhoudswerkzaamheden en aanpassingen. Het is een stuk lastiger als je die van een tekening moet halen.”

Door het gebruik van BIM kun je complexere bouwwerken en infrastructuren maken dan voorheen. Winkels: “Tunnels en fly-overs bij een snelweg. Of bijvoorbeeld het gewelfde dak van het nieuwe station van Arnhem. Zonder BIM waren deze niet of nauwelijks te realiseren. Informatie uit het 3D-model lever je digitaal aan bij een staalbouwer, die de materialen dan exact op maat kan snijden.” 

IAA Architecten is een van de pioniers op BIM-gebied. In 2006 begon het architectenbureau met BIM en in 2008 koos het definitief voor de software die de dertig bouwkundig tekenaars nu gebruiken. BIM biedt het bureau grote voordelen in de communicatie met opdrachtgevers. Projectmanager Ben Noorman: “Wij werken veel voor de gezondheidszorg en het onderwijs en hebben daar altijd te maken met gebruikersgroepen, die meekijken met de plannen. Met behulp van een virtualrealitybril kunnen zij in het gebouw rondlopen en zien hoe het eruit ziet en ‘voelt’.” De bril is volgens Noorman niet alleen een leuke gadget, maar ook echt nuttig. Bij een tehuis voor slechtzienden konden ze simuleren hoe het gebouw eruit ziet als je zelf slechtziend bent. “Dan blijkt dat bepaalde kleuren wel en sommige niet goed werken: bij zwart zie je niets, met contrastkleuren kun je je goed oriënteren in het pand,” legt Noorman uit. 

Een andere BIM-toepassing waar het architectenbureau heil in ziet is het uitvoeren van simulaties. Als je een hoog gebouw ontwerpt, hoe beïnvloedt dat de windsnelheid? Of hoe snel is het nieuwe voetbalstadion van FC Twente ontruimd bij een calamiteit? 

Nog een belangrijke reden om te bouwen met BIM is de reductie van kosten door het maken van bouwfouten. Vaak bedragen deze zogeheten faalkosten zo’n tien tot vijftien procent van het totale budget. Door van tevoren virtueel te bouwen kun je die voorkomen. Noorman: “Je moet in de beginfase meer tijd en energie steken in het ontwerp, maar die investering betaalt zich dubbel en dwars terug als ook de uitvoerende partijen het gebruiken.” 

Naast de virtualrealitybril springen nog twee trends in het oog. Winkels: “Het gebruik van sensoren. Wanneer er bijvoorbeeld onderhoud moet plaatsvinden aan de brandblusinstallaties in een tunnel, kun je met je tablet in de hand via sensoren zien waar de installaties zitten. En zo het onderhoud gemakkelijker en sneller uitvoeren.” Noorman ziet de 3D-printers als een trend: “Als een gebouw in 3D is gemodelleerd, kun je de maquette ook uitprinten. Een aantrekkelijke manier om opdrachtgevers het ontwerp uit te leggen. Hoe mooi is het om een patiëntenkamer op A4-formaat te overhandigen?”