Bijna zeven miljoen woningen en één miljoen andere gebouwen moeten in 2050 aardgasvrij zijn. In de periode tot en met 2030 moeten 1,5 miljoen woningen en andere gebouwen verduurzamen, aldus Rijksoverheid.nl. Gemeenten hebben een belangrijke rol om het isoleren en het aardgasvrij maken van bestaande woningen en gebouwen te stimuleren. Zij besluiten per wijk wat de beste en meest betaalbare oplossing is voor de betreffende wijk. Dit doen zij samen met de bewoners en marktleiders binnen de warmtesector. Volgens hen zijn lokale en collectieve oplossingen noodzakelijk om bovengenoemde doelstellingen te kunnen halen. 

Lokale, collectieve en duurzame warmtesystemen die een straat, wijk of appartementencomplex in één keer van het gas kunnen afkoppelen spelen dus een steeds belangrijkere rol in de verduurzaming van Nederland. Echter is de uitvoering van deze projecten in de praktijk niet altijd eenvoudig, meldt change.inc. Hoe zorg je er namelijk voor dat de warmtetransitie niet eindeloos duurt, uitmondt in een flop en zorgt voor tevreden eindgebruikers? Begrip is hierbij het sleutelwoord. Lokaal en collectief van het gas af zorgt ervoor dat in een dichtbevolkte woonwijk niet iedereen op eigen houtje van het gas af gaat en er een ratjetoe van oplossingen ontstaat. Wanneer dat gebeurt is het logisch dat er al snel tegen problemen wordt aangelopen. Bij het uitrollen van warmtetransitieprojecten gaat een aantal uitdagingen gepaard, zoals de juiste integratie van de technologie, het betaalbaar houden van de warmtevoorziening en de juiste kennis van technologie. Zo komt een warmtepomp pas echt tot zijn recht wanneer het huis goed geïsoleerd is. 

Een van de opties waar wijken voor kunnen kiezen zijn warmtenetten. Dit is een efficiënte manier om veel woningen in één keer te verwarmen, aldus natuurenmilieu.nl. Alleen worden sommige warmtenetten nog gevoed door fossiele bronnen, zoals aardgas, en dat is natuurlijk niet duurzaam. Een warmtenet, gevoed door lokale duurzame bronnen, is niet altijd eenvoudig te realiseren. De cv-ketel kan de deur uit bij de bewoners en daarvoor in de plaats komt er een ‘warmtewisselaar’ of individuele warmtepomp. En de gemeente bepaalt of jouw huis wordt aangesloten op een warmtenet en welke aanbieder warmte levert. De bewoners hebben hier dus geen invloed op. Maar niet in alle gevallen is dit mogelijk. Zo zorgen de houten vloeren en enkele beglazing  in oude woningen voor uitdagingen om ervoor te zorgen dat ook deze woningen deze duurzaam verwarmd worden.

Wat kunnen de bewoners wel zelf doen? Niet alleen moeten we CO2-neutraal gaan wonen, maar veel bewoners willen zelf ook al wat doen en willen niet wachten totdat de wijk overstapt op duurzame warmtesystemen. Zo kunnen VVE’s zelf in contact komen met adviseurs om te onderzoeken op welke manieren het complex/huis eenvoudig en betaalbaar klaar kan worden gemaakt voor een duurzame toekomst. En nog een sleutelwoord: isoleren. Wanneer je je huis wilt gaan verduurzamen begin dan met isolatie, stelt eigenhuis.nl. Dat kun je het beste doen door te beginnen met het dak, want warmte stijgt op en daar gaat de meeste warmte verloren. Daarnaast zorgt goede dakisolatie naast een warm huis ook nog eens voor een lagere energierekening. En om zoveel mogelijk draagvlak te creëren zijn warmtebedrijven samenwerkingen aangegaan met milieuorganisaties, onder andere door samen de burgers te voorzien van de juiste informatie. Aan het einde van dit jaar moeten gemeentes hun Transitievisie Warmte klaar hebben met daarin voorstellen hoe de gemeente haar wijken aardgasvrij wil gaan verwarmen. Hoe meer informatie en begrip onder alle betrokken partijen hoe eerder we in Nederland klaar zijn voor de toekomst en kunnen terugkijken op een succesvolle warmtetransitie.