We zitten nog maar aan het begin van de energietransitie, vertelt Olof van der Gaag, voorzitter van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie. “Tot 2013 was Nederland nog niet echt bezig met de energietransitie. Maar vier procent van ons energiegebruik was duurzaam en dat kwam voornamelijk door het ontbreken van systematisch beleid. In 2013 kwam er voor het eerst beleid rondom duurzame energie in Nederland. De eerste aanleiding hiervoor was de druk vanuit Brussel. Er werd vastgelegd dat in 2020 veertien procent van onze energie duurzaam moest zijn. Daarnaast kwam er vanuit milieuorganisaties en het bedrijfsleven meer gezamenlijke druk. 

Voor het eerst werd er dus een langdurig beleid gemaakt rondom duurzame energie, aldus Van der Gaag. “Er hangen vele voordelen aan duurzame energie. Zo is het schoon en kunnen we het in eigen land opwekken, waardoor we minder afhankelijk zijn van het buitenland. Maar het is ook duurder. De grootste vraag was dan ook hoe we ervoor konden zorgen dat duurzame energie financieel kon gaan concurreren met bestaande fossiele energie. Het energieakkoord van 2013 heeft daarvoor gezorgd. Vanaf dat moment is duidelijk geworden hoe succesvol de windparken zijn. De Noordzee is een ideale zee gebleken voor de windparken. Het is er namelijk niet te diep en het waait er hard. Door een flink volume windenergie, die van de Noordzee kan komen, kon de energie concurreren met fossiele energie. En waar werd gedacht dat de kosten van windenergie 40 procent lager zouden zijn werd dat in de praktijk 70 procent.”

De windparken zijn een succes geworden omdat iedereen doet waar die goed in is, gaat Van der Gaag verder. “De overheid zorgt voor een vergunning voor een kavel in de Noordzee en de ondernemer bouwt zo goed en betaalbaar mogelijk. Daarnaast heeft TenneT de elektriciteitskabels aangelegd en een groot stopcontact aangelegd. Een behoorlijke uitdaging zo ver op zee, maar dat was een cruciale voorwaarde voor het succes. En dat kan alleen maar groter worden, naar mijn mening. In eerste plaats omdat het goed gaat en ten tweede omdat de Noordzee ontzettend veel potentie heeft.”

Maar elektriciteit is maar 20 procent van ons energieverbruik, ruim 50 procent is warmte. Hoe krijgen we dus duurzame warmtebronnen? Van der Gaag: “Daar zijn al allerlei oplossingen voor zoals aardwarmte, geothermie en warmtenetten voor wijken en bedrijven. Maar de vraag naar warmte is niet het hele jaar door gelijk. Geothermie kun je helaas niet harder zetten als het koud is. Regelbare duurzame energiebronnen zijn dus een grote uitdaging voor de toekomst. Daarnaast is er de discussie of biomassa wel zo duurzaam is. Maar biomassa hebben we in de toekomst nodig omdat het duurzamer is dan gas en je het kunt reguleren.”  

Het belangrijkste element voor de toekomst in de energietransitie is hoe de oplossingen het leven van de mensen beter kunnen maken, besluit van der Gaag. “Toen Nederland overstapte van kolen naar aardgas was dit een grote verandering, maar het maakte het leven van velen aangenamer. Het huis was warm en men hoefde geen kolen meer te scheppen. Niet alleen het financiële voordeel, door subsidies, zal de mens motiveren om zijn of haar huis te verduurzamen. Een beter geïsoleerd huis, zal het woongenot verbeteren. En het gebruik van elektrische auto’s zal het leven een stuk aangenamer maken in de stad, zonder de uitlaatgassen. Zo pakken we niet alleen het klimaatprobleem aan, maar zullen de mensen ook de voordelen (beter) ervaren.”