De bouw staat voor enorme opgaven nu de samenleving steeds meer vraagt van de beschikbare ruimte. Het verzamelen van data speelt hierbij een enorm belangrijke rol. “Smart cities maken gebruik van data en algoritmes om slimmer beleid te bedenken, dit beter uit te voeren en te evalueren”, vertelt Shahid Talib, directeur smart city bij Heijmans. Deze data wordt opgehaald door sensoren in de gebouwde omgeving in combinatie met externe data over bijvoorbeeld het weer.

Shahid Talib, directeur smart city bij Heijmans

Die eerste vorm is in de bouw al volop in gebruik, vertelt Talib. “Bewegingssensoren meten en registreren de gebruiksduur van de bezetting van bijvoorbeeld werkplekken, toiletten en vergaderruimtes. Daarnaast worden er multisensoren aangebracht in verschillende ruimtes die de comfortwaardes meten, zoals temperatuur, lichtintensiteit, CO2 en luchtvochtigheid. Al deze gegevens worden vervolgens gekoppeld en via een ontvanger opgeslagen in de Cloud en zijn in te zien op een online platform (dashboard). Zo kan de schoonmaakploeg na een werkdag bijvoorbeeld veel efficienter schoonmaken maar weten we ook waar en wanneer onderhoud aan een gebouw nodig is of waar er extra aandacht nodig is voor het binnenklimaat. Alle data die wordt gemeten is anoniem en tast dus niet de privacy van de gebouwgebruikers aan.”

Volgens experts gaan we toe naar een toekomst waarin algoritmes deze data omzetten in informatie die door ambtenaren en bestuurders, maar ook projectontwikkelaars en bouwers gebruikt kan worden om de stad naar een hoger niveau te tillen. “Als de data bijvoorbeeld uitwijst dat er op bepaalde dagen meer vuil wordt weggebracht, en reageren de bewoners hier negatief op, dan kunnen de algoritmes de werkschema’s van de vuilnisophaaldienst bijstellen. Op deze manier wordt de leefbaarheid van de omgeving op een slimme manier vergroot.”

Daarnaast worden ook op het gebied van veiligheid stappen gemaakt door het inzetten van data en technologie. Bijvoorbeeld met de overgang van traditionele stoplichten naar intelligente verkeersregelinstallaties. Hierbij worden camera’s geplaatst die verkeerrichtingen en geluid monitoren. Deze data wordt gevisualiseerd, zodat gemeenten de input kunnen gebruiken om een kruispunt aan te passen voor betere veiligheid en doorstroming. Met zogeheten iVRI’s, verkeersregelingsinstallaties die niet enkel stoplichten laten werken op basis van regelgeving en scenario’s, maar die ook via de cloud communiceren met verkeersdeelnemers, kan gewerkt worden aan betere verkeersveiligheid en doorstroming. “Een automobilist kan door dit systeem bijvoorbeeld een waarschuwing krijgen als er een fietser van links nadert”, vertelt Talib.

En die iVRI’s leiden vervolgens ook weer tot verduurzaming. Stoplichten zorgen voor onnodige vertraging voor bijvoorbeeld vrachtwagens. “Als deze moeten remmen en optrekken veroorzaakt dat extra CO2-uitstoot”, stelt Talib. “Een iVRI kan zware vrachtwagens herkennen en voorrang geven. Ook kan een iVRI verkeerslichten beter afstemmen op naderend verkeer, waardoor er sowieso sneller doorgereden kan worden en er minder CO2 uitgestoten wordt.”

Door data om te zetten in ‘slimme toepassingen’ worden comfort, veiligheid, efficiënt gebruik van ruimte en duurzaamheid gestimuleerd, waardoor bewoners en gebruikers het maximale uit hun leefomgeving kunnen halen. Dat betekent ook dat bedrijven in de bouw een andere functie krijgen. “Onze werkzaamheden houden niet op na oplevering, maar beginnen dan eigenlijk pas”, meent Talib. “Om te laten zien dat deze aanpak ook echt tot een gezondere leefomgeving leidt, moeten bouwbedrijven ook na oplevering betrokken blijven. We genereren en monitoren data om op die manier steeds beter te doorgronden wat de invloed van de leefomgeving op de gezondheid is. Zo kunnen we de leefomgeving in de toekomst steeds gezonder en slimmer maken.”